KUJTOHET PER VERIUN - Gazeta Express

More documents

Recommendations

Info

20 ARTE arté «Për Redaktor: Arben Idrizi e-mail: arben.idrizi@gazetaexpress.com tel: 038 76 76 76 fax: 038 76 76 78 Për një Teatër të Varfër një teatër të varfër» (1968) i regjisorit dhe teoricienit të njohur polak të shekullit të XX-të, Jerzhi Grotovski (Jerzy Grotoëski) hidhet në qarkullim në gjuhën shqipe. Libri ka një parathënie nga bashkëkohësi i tij Peter Brook dhe është botuar nën kujdesin e Euxhenio Barbës. Zizek është snob borgjez! Një vijë e gjatë e adhuruesve ishte formuar rreth skenës në Cooper Union për të marrë nënshkrimin në libra të Slavoj Zizek-ut. Ata rrapëllinin me emrat e tyre për dedikimin e fi lozofi t. "Ian," tha njëri. "Sikurse shkrimtari," tha Z. Zizek, "McEwan." "Kelvin," tha tjetri. "Sikurse temperatura idiote." "Austin," tha një i tretë. "Si Teksasi." "Anna," tha një e katërt, "me dy n. Jam nga Danimarka." "Danimarka," tha Z. Zizek. "Më pëlqen Danimarka sepse fshehurazi unë jam fashist. Mbaje trenin të ecë në kohë. Është mënyra e vetme për ta ndalë Hitlerin!” "Gideon," tha një i pestë. "Ai ka qenë luftëtar. Paul Robeson, këngëtari më i madh amerikan i majtë, e ka një këngë për të." "Elias," tha një i gjashtë. "A e ke parë fi lmin e tmerrshëm që Denzel Washington e ka bërë rreth Biblës?" pyeti Z. Zizek. "The Book of Eli?" "Chris," tha një i shtatë. "A je ti Krisht pa t?" Radikali i famshëm sapo është futur në fuçi nëpërmjet 90 minutave të paradokseve të tij dalluese politike, duke e ndukur mjekrën e tij, duke i fshirë vetullat dhe duke e tundur grushtin në ajër. “Sot është kapitalizmi ai që është revolucionar... E pamundura dhe e mundura janë duke shpërthyer në skajshmëri. Më kanë thënë se këtu në New York një njeri mund ta ndajë penisin e tij në dy pjesë... Kështu që mund ta bësh atë punën me dy femra. Mund ta arrish pavdekësinë. Mund të shkosh në hapësirë. Por të shfrytëzosh pak kujdes shëndetësor është e pamundur.” Më vonë një adhurues i tha atij, “Vetëm dua të ju falënderoj sepse vitin e kaluar e kam shkruar një punim diplome në Universitetin e Chicago-s duke u bazuar në idetë e juaja.” "Steven," tha tjetri. "Me v?" pyeti Z. Zizek. "Po." "E dija sepse ka qenë edhe një Steven me v dhe për mua kjo është sikurse ai fi lmi me Jim Carrey. Është ‘Truman Show’, dhe ju të gjithë jeni me qira." "A ju pëlqen show ‘Lost’?" pyeti tjetri në radhë. "Jo," tha Z. Zizek, "është tepër intelektual. Më pëlqen ‘24’." Rreshti u rrallua deri te disa ndihmës. Një burrë po e incizonte Z. Zizek me një video kamerë dhe një grua e ulur në skenë po e bënte të njëjtën gjë me një telefon. Një student i tha Z. Zizek se po i organizonte shokët e klasës në Stony Brook University kundër privatizimit dhe e pyeti se çka mund të bënte ai për t’i grumbulluar ata. "Oh, nuk e di," tha Z. Zizek. "Por mund të vij falas. Ka thithës që më paguajnë, kështu që te ti mund të vij falas. Është sikurse miku im Ralph Fiennes. Ai në një vit luan në një fi lm ‘blockbuster’. Ai luan rolin e Voldemort në Harry Potter, kështu që gjatë pjesës tjetër të vitit ai mund të bëjë fi lma të pavarur me buxhet të vogël. Tani ai është në Coriolanus. Është i vendosur në megalo- polis dhe klani kundërshtar janë luftëtarët guerilë. “Njëherë po qëndroja bashkë me Ralph-in dhe ai më tha se sa herë që ai është në prani të femrave, gruaja e tij, Sophie, e cila ishte shtatzënë, i kishte thënë diçka aq të pahijshme. Sophie ka thënë se të gëlltitësh spermën është e shëndetshme për gratë shtatzëna. Kështu që i thash Ralph-it, ‘Pse nuk e shet spermën tënde në shishe? Mund ta shesësh në formë të pastër dhe të koncentruar.’” Z. Zizek e vendosi gishtin e tij tregues te gishti i tij i madh për të treguar pilulën. “I thash, ‘Mund ta quash njërën The English Patient dhe tjetrën The Constant Gardener.' Ralph nuk mendoi se ishte qesharake." Problemi i vërtetë me Hollywood-in sot, tha ai, është se “e heq seksin.” Ai i citoi shembujt e mëhershëm në fi lmat e Hollywood-it ku seksi ishte i koduar. “Një burrë ishte homoseksual nëse parfumohej. Një grua ishte prostitutë nëse vinte nga New Orleans. "A e keni parë atë filmin e tmerrshëm ‘The Reader’?" pyeti Z. Zizek. "A e keni ditur se Nicole Kidman ishte menduar të luante rolin kryesor?" "Është luajtur nga Kate Winslet," tha The Observer. "Saktë, Kate Winslet," tha Z. Zizek. "Ralph më ka thënë se Nicole Kidman e kishte refuzuar rolin sepse ata nuk i kishin pranuar tri kushte të saj. Së pari, jo...” Ai bëri shenjë te buzët e tij. "Botoks," tha një burrë që ishte ulur në skenë. I shqipëruar nga pedagogu dhe regjisori i teatrit Mehmet Xhelili, Për një Teatër të Varfër përmban idetë e Grotovskit për çështje si teknika dhe përgatitja e aktorit, trajtimi i tekstit, e të tjera çështje teorike që i vlejnë çdo aktori dhe regjisori të ri për punën në teatër. "Stop përdorimit të botoksit," tha Z. Zizek, "sepse buzët e saj supozohej të dukeshin të dobëta sikurse një naziste e fi shkur. Ajo tha në rregull. E dyta, të shtonte 15 kilogramë. Në rregull. E treta, sepse është një skenë e lakuriqësisë së plotë frontale, jo këtë” – Z. Zizek bëri një gjest të rruajtjes në pjesën e bigëzimit të tij dhe qeshi. “Këtë e refuzoi ajo. Çmenduri!” (Variety ka raportuar se Nicole Kidman e ka refuzuar rolin kur kishte mbetur shtatzënë.) Burri me kamerë u qua dhe eci drejt përballë Z. Zizek. “Çfarë mendoni për situatën në Palestinë?” “Unë jam pro-palestinez,” tha Z. Zizek, “por nuk mendoj se është situata më e keqe në botë. Çdo njëri në Kongo do ta shiste nënën e tij në skllavëri për të ikur në Bregun Perëndimor. "Por mua më pëlqen Izraeli. Izraeli është shteti më ateist në botë. I dua për këtë. Por në të njëjtën kohë kur shumica nuk besojnë në Zot, ata pohojnë se Zoti u ka dhënë të drejtën për tokën.” Ai tha se po e konsideronte një udhëtim në Jenin pranverën e ardhshme dhe tanimë ishte takuar me një grup të palestinezëve të cilët do t’i vizitonte atje. “Ata nuk janë fundamentalistë islamikë. Ata janë njerëz normalë sikurse ne. Ne filluam të shkëmbenim shaka të fëlliqura. Ata ma treguan një. ‘Pse femrat irakiane nuk flenë me ushtarët amerikanë? Sepse ata gjithmonë fl asin rreth tërheqjes por kurrë nuk e bëjnë.’ “Nën secilin komunist,” tha Z. Zizek, “qendron një snob i fshehtë borgjez. Së paku e pranoj për vete.” Burri me kamerë e pyeti rreth politikës në Ballkan. Z. Zizek tha se vendi i tij Sllovenia ishte në rrëmujë por që kishte parë shpresë në Mal të Zi, ku shumë refugjatë shqiptarë ishin vendosur pa u trazuar. The Observer e pranoi se ai ka pasur një gjyshe shqiptare. Z. Zizek tha se i pëlqen të tregojë shaka rreth nacionaliteteve të Ballkanit. Malazeztë, sipas shakave, janë të famshëm si dembelë. “Si masturbon një malazez?” pyeti Z. Zizek. “Ai e hap një vrimë në tokë, e fut penisin në të dhe pret të ndodhë një termet.” The Observer ia prezanton librin e tij për nënshkrim dhe e vendos emrin në të. "A je i krishterë?" e pyet Z. Zizek. "Jam katolik i shthurur," tha The Observer. "Të gjithë katolikët janë të shthurur," tha Z. Zizek. "Madje edhe papa." Christian Lorentzen The New York Observer Përktheu: A. Beka E mërkurë, 5 janar 2011 Grotovskit i njihet merita e themelimit të «Teatrit Laborator» më 1959 dhe konceptit «Teatri i varfër». Ishte një regjisor novator në teatrin eksperimental. Ky është botimi i dytë në «Kolana e të mësuarit» që boton Teatri i Metropolit. Vitin e kaluar u botua «Hapësira boshe» e Peter Brook. KAFKA D Më së pari, vlen të sjellim në vëmendje faktin se ligjërimi letrar lëviz në dy rrafshe kryesore: “kuptimësi” dhe “vlera”. Rrafshi i dytë është gjithë sa e dallon, së pari, ligjërimin letrar nga format e tjera ligjërimore: përmasa letrare s’lidhet me “kuptimësinë”, por me “formën” artistike të dhënies së kësaj “kuptimësie”; po ashtu, nga një qasje më të ngushtë, rrafshi i “vlerave” është gjithë sa e dallon një ligjërim letrar nga një tjetër i të njëjtës natyrë. Kjo vlen edhe për përkthimin letrar, i cili ndan të njëjtën natyrës të ligjërimit, arsye për të cilën s’lëviz vetëm në rrafshin e “kuptimësisë”, por edhe të “vlerave”; madje, si në rastin e ligjërimit, edhe tek përkthimi letrar, rrafshi i “vlerave” shfaqet pjesë e dallueshmërisë së një përkthimi letrar nga një tjetër i po të njëjtës natyrë. Vështruar kësisoj, sipërmarrja për të sjellë në një gjuhë tjetër prozën e Kafka-s shfaqet e vështirë, aq sa na ysht ta ndryshojmë pyetjen emblematike që Jakobsoni ngre në fund të Pamjet gjuhësore të përkthimit, ndërsa ndalet tek shprehja e njohur “Traduttore, traditore”: përkthyes i cilave mesazhe? Tradhtues i cilave vlera?” Pyetja e Jakobsonit shfaqet përgjithësuese, rrok çdo ligjërim letrar; nga njëra anë shpreh qenien e përkthimit “tradhtim” në rrafshin e “vlerave”; nga ana tjetër i lë shteg gjasës se, në rrafshin e “mesazheve” (“kuptimësisë”), përkthimi është fatshkruar të jetë sipërmarrje e mundshme. Dhënia e “mesazhit” është pjesa më e lehtë e përkthimit, thuhet, çka të shumtën e herëve vlen, por jo gjithnjë, e këtu kam parasysh prozën e Kafka-s; në rastin e saj, qëndrim në dritën e njohurive na ysht të pyesim: “Tradhtues i cilave mesazhe? Tradhtues i cilave vlera?”, pasi vështirësitë dhe problemet për ta sjellë në një gjuhë tjetër prekin edhe rrafshin e “kuptimësisë”. Duke marrë si shembull Die Verwandlung – tekst-shifër i gjuhës së Kafka-s – në vijim do të rrah të sjell disa syresh, pashmangshmëria e të cilave dëfton jo vetëm pasaktësitë, por edhe mendjelehtësinë me të cilat përkthyesi i është qasur kësaj proze. 2.1. Vështirësitë në rrafshin e “vlerave” Le të marrim si fi llim fjalinë që hap këtë novelë dhe të qëmtojmë së pari problemet dhe vështirësitë që shfaq në rrafshin e “vlerave”
E mërkurë, 5 janar 2011 Bashkë me Migjenin, Ornela Vorpsi në El Aleph «El Aleph» është një revistë e letërsisë bashkëkohore themeluar më 2005 nga Universiteti i Studimeve në Milano. Ka intervistuar zëra të rëndësishëm të panoramës letrare bashkëkohore, nga Michele Mari te Tiziano Scarpa, nga Vincenzo Consolo te Edoardo Sanguineti. Numri 12 i «El Aleph»-it, i hedhur në qarkullim në dhjetor 2010 i kushtohet «diversitetit», një pretekst për të folur për probleme sociale dhe qytetare, për të huajt dhe ksenofobinë. Në fokus është një intervistë me tre shkrimtarë të huaj që shkruajnë në gjuhën italiane: Pap Khouma nga Senegali, shqiptarja Ornela Vorpsi dhe gjermania me origjinë polake Helena Janeczek. U bënë 5 vjet tashmë që Vorpsi e cila vjen nga artet pamore, shkruan letërsi dhe në fokus ka pasur «njeriun shqiptar», më vonë gjendjen e njeriut në një shoqëri ku ai ndihet i ardhur. Dy speciale të El Aleph-it i kushtohen respektivisht shkrimtarit portugez që ndërroi jetë së fundi Josè Saramago dhe të panjohurit Migjeni, shkrimtari shqiptar pak i përkthyer në Itali, që ka vdekur në Torino. (Shekulli) HE <strong>PER</strong>KTHIMTARIA (2) dhe më pas në atë të “kuptimësisë”, për të parë së fundmi se çfarë ka humbur dhe çfarë ka fi tuar në përkthimin shqip. “Als Gregor Samsa eines Morgens aus unruhigen Träumen erwachte, fand er sich in seinem Bett zu einem ungeheuren Ungeziefer verwandelt”. Kjo fjali paraqet disa nga tiparet më të spikatura të rrëfi mtarisë kafkiane. Nga njëra anë kemi një fjalor asketikisht të përkorë, një “Sprachurlaub”, një “gjuhë turistësh”, siç e etiketojnë me qesëndi gjermanët “Praguerdeutsch”-in – gjermanishten e Pragës së periudhës austrohungareze, në të cilën edhe shkroi Kafka – e cila shfaqet e zhveshur nga zhargonet, dialektet, apo krahinorizmat që mbart “gjermanishtja standarde” (Hochdeutsch”), në treva të ndryshme të Gjermanisë; nga ana tjetër, kemi përdorimin e pazakontë dhe idiosinkratik jo vetëm të fjalëve, por, më së pari, të gjuhës, çka bie në sy më së tepërmi tek natyra e stilizuar dhe komplekse e sintaksës që shpalos. Kur fjala është për përkthimin, këto dy tipare s’mund të anashkalohen lehtë, pasi janë pjesë e “vlerave”; dhe pikërisht këtu fi llojnë të shfaqen të parat vështirësi të pakapërcyeshme me të cilat haset sipërmarrja për të sjellë këtë prozë në një gjuhë tjetër. Më konkretisht: Tipari i parë është pjesë e “vlerave” gjeolinguistike dhe sociolinguistike; për rrjedhojë, përkthyesit i duhet që të hulumtojë brenda “gjuhëve” të gjuhës së tij, për të gjetur “gjuhën” që jo vetëm i përgjigjet “Praguerdeutsch”-it, por edhe dëlir tek lexuesi i gjuhës pritëse të njëjtat mbresa që ajo lë tek lexuesit gjermanë, sidomos sa i përket përzierjes së saj me elementë të çekishtes, nga njëra anë, dhe hebraishtes, nga ana tjetër, çka është e pamundur. E s’mbaron me kaq; në këtë prozë hasim edhe fraza, fjalë, kalambure e kadenca të “Österreichisches Deutsch”, “gjermanishtes austriake”, që ishte “gjuha zyrtare”, “administrative” e Pragës, çka i jep pamësisë në fjalë edhe një përmasë histolinguistike. Këndejmi, ajo çka humbet fi llimisht proza e Kafka-s kur sillet në një gjuhë tjetër janë vlerat gjeo-socio-histo-linguistike, ku përkthyesit s’i mbetet veçse t’i dorëzohet pamundësisë, për ta lënë origjinalin në “mistikën” e vet, siç do të shprehej Agron Tufa. Tipari i dytë është pjesë thelbësore e “stilit”, e të gjithë sa e dallon një shkrimtar. Le ta qëmtojmë nga kjo qasje fjalinë e marrë si shembull, e cila shfaqet e rëndësishme për të kuptuarit e novelës si një e tërë, për të parë se për çfarë është fjala dhe se çfarë ka humbur apo çfarë ka fi tuar në përkthimin shqip. Fjalia përbëhet nga dy pjesë: “Als Gregor Samsa eines Morgens aus unruhigen Träumen erwachte,// fand er sich in seinem Bett zu einem ungeheuren Ungeziefer verwandelt”. Ajo çka bie fi llimisht në sy, janë elementet retorike; dy pjesët e fjalisë janë përsosmërisht të balancuara dhe, përpos kësaj, vërejmë përdorimin e trefi shtë të mohorit “un” te tri fjalë ritmikisht të balancuara: “unruhigen”, “ungeheuren”, “Ungeziefer”; më pas, pjesa e parë mbaron me folje, e dyta me pjesore të së shkuarës; lidhja e këtyre dy skajeve paraqet thelbin e rrëfi mit: “Gregor Samsa erwachte verwandelt” – “Gregor Samsa u zgjua i shpërfytyruar”. Vështruar nga pikëpamja sintaksore, jemi para një fjalie të përbërë me nënrenditje, ku e para është pjesa e nënrenditur kohore dhe e dyta pjesa kryesore. Qoftë elementet retorike të fjalisë, qoftë ndërtimi i saj sipas kësaj strukture sintaksore, mëtojnë të mbulojnë një funksion të mirë përcaktuar; nisja me një fjali të përbërë me nënrenditje e largon sintaktikisht rrëfimin nga çdo përmasë “mitike”, “legjendare”, apo “përrallore”, për ta shtratëzuar në një përmasë “realiste”, natyrisht, jo në atë “realizëm” letrar që Northrop Frye-i e cilëson si “low mimetic” – “shkërbim i ulët” – i “realitetit”, por në atë përmasë “realiste” që lëviz pas shprehjes “Es war kein Traum” – “S’ishte ëndërr”. Pjesë e kësaj shfaqet edhe përmendja qysh në krye të fjalisë e Gregor Samsa-s (i paraqitur si njeri që lexuesi presupozohet se e njeh), edhe elementët “realistë” që hasim në këtë fjali, dhe në ato vijueset. Të vendosura brenda këtij “shtrati”, elementët retorikë rrahin të çdramatizojnë tërë sa përbën thelbin e rrëfi mit, shpërfytyrimin e Gregorit, që krahas elementit “fantastik”, hidhet si “shashkë ekspresioniste” në përmasën “realiste” të rrëfi mit. Në këtë drejtim lipset lexuar edhe mungesa e një fjalori tronditës dhe traumatik në fjalitë vijuese, siç mund të pritej në raste të tilla, çka e zë lexuesin në beft. Sakaq, vështruar në dritën e “retorikës poetike”, përpos funksionit çdramatizues, elementët në fjalë janë pjesë e një fi jëzimi ironie dhe humori, që zgjatohet deri në çastin kur, pas mohimit dhe mësymjes së të atit, Gregor-i ndjen peshën e shpërfytyrimit, dhe mendon: “nun gab es wirklich keinen Spaß mehr” – “tanimë e tërë kjo vërtet s’ish më shaka”. Përpos tematikës së shprehur, shpërfytyrimi, që është pjesë thelbësore e folklorit hebraik dhe rrëfenjave hasidike, ky fi ll e lidh novelën me iluminizmin hebraik (Haskalah), të cilin Kafka e kish njohur përmes Buber-it, ku qokat biblike e fetare humbasin funksionin e tyre shpresëtarik, për të përftuar një kuptimësi laiciste. Në vazhdën e këtij laicizmi, tematika e shpërfytyrimit nisi të trajtohej me frymë humori dhe ironie, ku do të mjaftonte të sillnim në kujtesë rrëfenjat e Peretz-it, me të cilat shpërfytyrimi i Gregor-it përqaset jo pak, sidomos sa i përket çdramatizimit, ftohtësisë dhe humorit me të cilët përshkruhet, ku orvatja e Gregorit për ta penguar shefi n të hyjë në dhomën e tij, p.sh., na jepet përmes disa penelatave komike alla Chaplin. Sakaq, për t’iu kthyer çështjes së sintaksës, ndërtimi i fjalisë sipas kësaj strukture rreh të mbulojë një funksion të dytë, më të ndërlikuar, dhe lidhet me një veçori sintaksore të gjermanishtes; përpos e përbërë me nënrenditje, fjalia në shqyrtim është “ndajfoljore”. Në fjalitë “ndajfoljore”, sintaksa e gjermanishtes e do që folja kryesore të vendoset në fund (“Als... erwachte”), çka rrit ndjeshëm tensionin e lexuesit; përpos kësaj, kjo sintaksë e do që edhe pjesorja e të shkuarës të vendoset jo pranë foljes ndihmëse, apo sintagmës që luan rolin e foljes ndihmëse, por në fund; në rastin e një fjalie hipotaktike të ndërlikuar e me më tepër se një pjesë të nënrenditur, suspense-i që e shoqëron lexuesin deri tek folja kryesore e fjalisë sa vjen e bëhet i ndjeshëm dhe torturues. Njëlloj si Kleist, Kafka e shfrytëzon in extremis këtë veçori të gjermanishtes, ku fjalia që po trajtojmë s’është veçse një shembull nga më ARTE 21 të thjeshtit. Kësisoj, ndërsa përmes elementëve retorikë çdramatizon thelbin e rrëfimit, përmes sintaksës së fjalisë Kafka dramatizon kohën e leximit. Në përkthim, fjali të kësaj natyre, skajshmërisht të stilizuara, rrezikojnë të humbasin shumëçka sa i përket qoftë vlerave retorike, qoftë atyre sintaksore. Për rrjedhojë, një nga detyrat që i shtrohet përkthyesit është hulumtimi i rrugëve dhe mjeteve të duhura për të përcjellë tek lexuesi i gjuhës pritëse ato mbresa që origjinali lë tek lexuesi i gjuhës ardhëse. Duke mbajtur parasysh tërë sa më sipër, le të shohim çfarë “vlerash” ka humbur dhe çfarë “vlerash” ka fi tuar në përkthimin shqip fjalia e marrë si shembull. “Një mëngjes, teksa u zgjua në shtratin e tij nga ëndrra të shqetësuara, Gregor Samsa e pa veten të shndërruar në një insekt të stërmadh.” – Ajo çfarë fjalia e Kafka-s ka humbur në këtë sjellje, besoj është e qartë; përpos fjalisë së përbërë me nënrenditje, tërë “vlerat” e tjera që vura në pah, kanë fi ruar. Kësisoj, s’na mbetet rrugë tjetër përpos se të shohim se çfarë vlerash ka fi tuar. Përpos zbehtësisë, fjalie e famshme e Kafka-s ka fituar në përkthimin shqip një tautologjizëm të zbrazët, e krijuar nga zhvendosja e frazës “in seinem Bett” nga pjesa kryesore e fjalisë në origjinal, tek pjesa e varur, ku na shfaqet thjesht parazitare, njëlloj siç shfaqet përmendja e “viçit” tek fraza “lopa polli viç” (e ç’mund të pillte tjetër??!!) apo “e pa me sy” (e me ç’mund ta shihte tjetër??!!), ndërkohë që në pozicionin që ajo mbulon në origjinal, nuk shfaq parazitizëm, e as krijon tautologjizëm, njëlloj siç nuk krijon tautologjizëm fraza “polli viç” apo “me sy”, nëse i zgjerojmë, duke i shtuar një mbiemër fjalëve “viç” dhe “sy” (krh. “lopa polli një viç të madh” dhe “e pa me sy të zgurdulluar”). Krahas kësaj, kjo fjali ka fi tuar edhe një absurdizëm, e krijuar nga fraza “e pa veten”, e cila i përgjigjet pasaktësisht frazës në gjermanisht “er fand sich” – “u gjend”; kjo frazë është absurde, jo thjesht sepse bie ndesh me elementët e tjerë të fjalisë (këtu është autori që rrëfen, por nga jashtë, jo nga brenda mendjes së personazhit), por sepse në këtë rast, “e shoh veten” s’i përgjigjet një ideje “abstrakte”, siç ndodh në rastet kur shprehemi “e pashë veten ngushtë”, por një veprimi konkret, siç ndodh në rastet kur shprehemi “e shoh veten në pasqyrë”. E vetmja që e shpëton këtë fjali nga absurdizmi, është gjasa që Gregori të ketë pasur një tavan të pasqyrtë, përndryshe, nuk ka gjasa që Gregori as ta “shohë veten”, dhe jo më të konstatojë se është “shndërruar në një insekt të stërmadh”. Shpëtim Doda (Standard)
Page 1 and 2: FOTO: ATDHE MULLA BALLKAN: MUROSJA
Page 3 and 4: E mërkurë, 5 janar 2011 Për shka
Page 5 and 6: E mërkurë, 5 janar 2011 Edhe dard
Page 7 and 8: E mërkurë, 5 janar 2011 7 Naciona
Page 9 and 10: E mërkurë, 5 janar 2011 NACIONALE
Page 11 and 12: E mërkurë, 5 janar 2011 Ringjalle
Page 13 and 14: E mërkurë, 5 janar 2011 BALLKAN E
Page 15 and 16: E mërkurë, 5 janar 2011 15 Bota r
Page 17 and 18: E mërkurë, 5 janar 2011 Zürich
Page 19: E mërkurë, 5 janar 2011 BOTA 19 F
Page 23 and 24: E mërkurë, 5 janar 2011 ROZE 23 D
Page 25 and 26: E mërkurë, 5 janar 2011 25 Dick M
Page 27 and 28: PALUAJTSHMËRI SHITJE E mërkurë,
Page 29 and 30: E mërkurë, 5 janar 2011 SPORT 29
Page 31 and 32: E mërkurë, 5 janar 2011 SPORT 31

KUJTOHET PER VERIUN - Gazeta Express

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?