Gati ose jo? - Saferworld
Gati ose jo? - Saferworld
Gati ose jo? - Saferworld
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2<br />
Mësimet nga nismat për<br />
grumbullimin e armëve<br />
në Evropën Juglindore<br />
kosova dhe ra<strong>jo</strong>ni më gjerë kanë qenë dëshmitarë të një numri të amnistive<br />
të armëve dhe të nismave për grumbullimin e tyre (si vullnetare, ashtu edhe të<br />
detyrueshme) për të adresuar shkallën e lartë të pronësisë së armëve të paligjshme në<br />
mesin e popullsisë civile, shumë prej të cilave si rezultat i një varg konfliktesh të armatosura<br />
që ka përjetuar ra<strong>jo</strong>ni. Këto nisma për grumbullim të armëve kanë patur rezultate<br />
të përziera: siç shihet nga lista e shembujve të përzgjedhur në tabelën 1, shpesh<br />
numri i armëve të grumbulluara ka qenë shumë i ulët krahasuar me numrin e vlerësuar<br />
të AVL-ve të paligjshme në p<strong>ose</strong>dim civil, madje edhe duke patur parasysh kujdesin<br />
gjatë trajtimit të këtyre shifrave. Posaçërisht, shkalla e grumbullimit të armëve në Kosovë<br />
duket të ketë qenë e ulët krahasuar me atë të vendeve fqinje. 12<br />
Shumica e literaturës ekzistuese për nismat e grumbullimit të armëve në Evropën<br />
Juglindore përqendrohet në nismat e realizuara në fund të viteve të 1990-të dhe në<br />
gjysmën e parë të viteve të 2000-ta. Ka indikacione se të menduarit rreth nismave për<br />
grumbullimin dhe kontrollin e armëve që nga atëherë janë zhvilluar, dhe k<strong>jo</strong> për shembull,<br />
tani bëhen më shumë përpjekje për t’i inkorporuar nismat për grumbullimin e<br />
armëve në strategji më të gjera për kontroll të armëve dhe në proceset e reformave. 13<br />
Megjithatë, përvojat e kaluara nga ra<strong>jo</strong>ni ofrojnë një sërë mësimesh që e meritojnë<br />
vëmendjen e zbatuesve të ndonjë nisme, në të ardhmen, për grumbullim të armëve në<br />
Kosovë.<br />
K<strong>jo</strong> pjesë kryesisht përqendrohet në grumbullimet vullnetare të armëve, dhe k<strong>jo</strong><br />
bazohet në literaturën ekiztuese dhe intervista me zyrtarë dhe persona, shumica e të<br />
cilëve kanë qenë të përfshirë personalisht në nismat e mëparshme për grumbullim të<br />
armëve. 14<br />
12 Punimi i cituar, Anketa mbi AVL-të në Kosovë, f 78. Në të vërtetë, një amnisti lokale dyjavore e organizuar nga KFOR-i në<br />
Gjilan në vitin 2005 ka rezultuar me mosdorëzim të asnjë arme. Shih, ‘Komandanti i Policisë së UNMIK-ut u bën thirrje<br />
qytetarëve t’i dorëzojnë armët që i mbajnë në mënyrë të paligjshme’’, KosovaLive, 10 shkurt 2006, ,<br />
shikuar më 16 prill 2009.<br />
13 Shih për shembull pasqyrën e tanishme të UNDP-së për kontrollin e armëve në Ballkanin perëndimor: , shikuar më 6 maj 2009.<br />
14 Ky kapitull bazohet në literaturën ekzistuese, dhe më pak theks është vënë në nismat e kohëve të fundit për grumbullim të<br />
armëve në ra<strong>jo</strong>n për shkak të mungesës së materialit që e përshkruan këtë. Një pasqyrë e shkurtër e nismave para vitit 2006<br />
është dhënë në SEESAC/<strong>Saferworld</strong> Monitorimi i AVL-ve në Evropën Juglindore (www.seesac.org). Për listën me dokumentet e<br />
tjera të dobishme, shih Shtojcën 2.