Gati ose jo? - Saferworld

saferworld 23
Veçanërisht serbët e Kosovës, mendojnë se mbrotja e pronës ose e biznesit të tyre
është një faktor i rëndësishëm (shih figurën 5), që tregon se shumë më shumë serbë
sesa shqiptarë të Kosovës mendojnë se prona e tyre private dhe/ose biznesi i tyre është
ose mund të jetë nën kërcënim. Kjo mund të jetë për shkak të mungesës së besimit në
ofruesit e sigurisë.
Figura 5: Cilat janë arsyet kryesore që ju ose familja juaj do të vendosnit të keni një armë
zjarri? (shqiptarë të Kosovës/serbë të Kosovës)
Ekzistojnë edhe disa dallime të konsiderueshme në arsyet që jepen për posedimin
e armëve mes të anketuarëve meshkuj dhe femra. Të dhënat nga anketa tregojnë se
femrat janë më pak të prira të marrin armë zjarri sesa meshkujt. 76.8% e të anketuareve
femra (krahasuar me 63.7% e të anketuarëve meshkuj) do të zgjedhnin të mos merrnin
armë zjarri edhe po të mundnin. Ky konstatim nuk nënkupton se femrat ndjehen më
të sigurta se meshkujt (sa i përket ndjenjës së sigurisë nuk ka dallime të mëdha gjinore),
por femrat të cilat thonë se nuk do të merrnin armë zjarri cekin arsyet si ‘nuk di
si ta përdor’ dhe ‘frikohem nga armët’ shumë më shpesh se meshkujt (12.3%, krahasuar
me 1.7% të të anketuarëve meshkuj, dhe 9.4%, përkatësisht, krahasuar me 2.7% e të
anketuarëve meshkuj). Në mesin e atyre të anketuarëve që nuk do të merrnin një armë
zjarri edhe po të mundnin, ekzistojnë dallime të konsiderueshme sa i përket faktorëve
të kërkesës mes gjinive. Duket se femrat janë më të brengosura për mbrojtjen e vetes së
tyre ose familjeve të tyre sesa meshkujt: 85.0% e të anketuareve femra (krahasuar me
66.2% e të anketuarëve meshkuj) thonë se do të merrnin armë për të mbrojtur veten
dhe familjen e tyre. Femrat po ashtu përmendin frikën nga konflikti/lufta më shpesh
sesa meshkujt: 6.7%, krahasuar me 2.8% e të anketuarëve meshkuj.
Gjersa disa qytetarë të moshuar e përmendin “kulturën e armëve” dhe traditën si
faktorë që nxisin posedimin e armëve, disa të anketuar të rinj, armët i ndërlidhin me
dhunën dhe kërcënimin. Shpeshherë “kultura e armëve” përmendet në kontekstin
e pronësisë mbi armët në Ballkan. 102 Historia, tradita dhe kultura në të vërtetë janë
përmendur nga disa pjesëmarrës në fokus grupe në lidhje me pronësinë mbi armët
në Kosovë. Megjithatë, kur të anketuarit nëpër ekonomitë familjare janë pyetur për
rëndësinë e faktorëve të ndryshëm që bëjnë që njerëzit më shumë t’i mbajnë armët e
tyre se sa t’i dorëzojnë ato tek autoritetet, 74.2% e të anketuarëve mendojnë që tradita
që kërkon që meshkujt të mbajnë armë ‘nuk ishte aspak me rëndësi’ ose ‘jo me rëndësi’
(ku banorët ruralë i jepnin këtij faktori pakëz më shumë rëndësi sesa banorët urbanë).
Përmendja e traditave dhe e arsyeve kulturore për bartjen e armëve ishin pakëz më
të shpeshta në mesin e të anketuarëve të moshuar. Të anketuarit më të rinj duket t’i
kenë arsyet e veta për bartjen e armëve. Duke folur për përdorimin e armëve nga të
rinjtë, një pjesëmarrës i moshuar i fokus grupit, pohonte se, “sa i përket gjeneratës së
102 Punimi i cituar, Arma e ka djallin brenda. Kultura e mbajtjes së armëve në Evropën Juglindore