Gati ose jo? - Saferworld

20 gati ose jo? kërkimi i perspektivave për grumbullimin e armëve të vogla dhe të lehta të paligjshme në kosovë
Mitrovica në fokus
“Po ndodhin aq shumë vjedhje nëpër shtëpitë private dhe për këtë arsye të kesh armë do të ishte
më mirë.” 91
“Unë mendoj se duke e ditur se kë kemi fqinj në kufi, unë ndjehem më i sigurt kur e di se kam
armë.” 92
Siç shihet nga citimet e diskutimeve të fokus grupit në Mitrovicë, në këtë qytet kombinohen si
faktorët e pasigurisë urbane, ashtu edhe ata të një zone kufitare: frika nga krimi dhe frika nga
kërcënimet nga matanë lumit që e ndan qytetin. Kjo mund të ndihmojë në shpjegimin se pse
banorët e këtij qyteti ndihen posaçërisht të cenueshëm.
15.5% e të anketuarëve në Mitrovicë e përshkruajnë lagjen e tyre si të pasigurt (krahasuar me
mesataren anekënd Kosovës prej 7.5%).
Mitrovica ka numrin më të madh të të shtënave në të gjitë Kosovën (shih hartën më poshtë)
Mitrovica po ashtu ka numrin më të madh të banorëve të cilët besojnë se konflikti i dhunshëm
ka shumë të ngjarë të ndodhë në pesë vitet e ardhshme (28.5%, krahasuar me mesataren
anekënd Kosovës prej 16.5).
Prandaj, nuk është çudi se banorët e Mitrovicës janë më të prirë të besojnë se posedimi i një
arme zjarri do ta përmirësonte sigurinë e tyre (35.5%, krahasuar me mesataren anekënd Kosovës
prej 25.5%). 37% e të anketuarëve këtu kanë thënë se ata do të merrnin armë zjarri nëse
do të kishin mundësi (krahasuar me një mesatare prej 27.8% në mbarë Kosovën).
Për më tepër, një pjesë e madhe e njerëzve në Mitrovicë, që janë deklaruar të gatshëm të marrin
një armë zjarri, kanë thënë se ata do ta bënin një gjë të tillë nga frika e konfliktit/luftës ose
jostabilitetit (20.3% në Mitrovicë, krahasuar me mesataren në Kosovë prej 4.5%)
Qytetarët këtu po ashtu janë më së paku të prirë të besojnë se amnistia e armëve e realizuar në
6 muajt e ardhshëm do të kishte sukses: 24.0% të banorëve të Mitrovicës, krahasuar me mesataren
anekënd Kosovës prej 14.8%, besojnë se askush nuk do t’i dorëzonte armët e veta.
Kur u pyet se a do të dëshironte edhe ajo një armë zjarri, një pjesëmarrëse në fokus grup në
Mitrovicë, tha, “Nuk më kishte penguar po ta kisha një armë në shtëpi. Mendoj se në një zonë si
ajo ku jetoj unë, mund të jesh në rrezik nëse rri i paarmatosur.” 93
Cilat janë perceptimet
e njerëzve për
mbajtjen e armëve në
Kosovë?
Ekzistojnë dallime të konsiderueshme sa i përket posedimit të armëve nëpër rajone
dhe komuna të ndryshme. Në diskutimet e fokus grupeve, asnjëri nga pjesëmarrësit
nuk e pranonte që personalisht kishte armë të paligjshme (dhe shumë rrallë se kishte
armë zjarri të ligjshme), dhe ata me të madhe e mohonin praninë e armëve të zjarrit
në komunitetet e tyre. Ndonëse, shumica e pjesëmarrëve diskutuan për gjendjen e sigurisë
në Kosovë, në një mënyrë që e njihte dhe e pranonte përhapjen e gjerë të armëve.
Për shembull, në një diskutim të një fokus grupi në një fshat në Podujevë ku njerëzit
janë shumë të lidhur mes vete, një pjesëmarrës ishte i paepur duke vënë në dukje se,
“Ne në shtëpitë tona nuk kemi armë zjarri,” 94 ndërsa më vonë, pjesëmarrësi tjetër tha,
“kur të ndihemi të sigurt dhe kur askush të mos na persekuton, ne mund t’i dorëzojmë
ato [armët tona].” 95 Pjesëmarrësit e një fokus grup tjetër e pranonin se, “ne të gjithë e
dijmë se shumë qytetarë kanë armë” 96 dhe se “numri i armëve në qarkullim është jashtë
mase i madh”. 97
Treguesit e autorizuar të posedimit të armëve të zjarrit ilustrojnë dallime të konsiderueshme
rajonale në posedimin e armëve të zjarrit anekënd Kosovës. Duke e krahasuar
numrin e treguesve për posedim të armëve në Gjakovë dhe Ferizaj (shih figurën 2),
nënvizohet shkalla e ndryshueshmërisë ndërmjet rajoneve dhe veçorive të ndryshme
gjeografike, historike dhe ekonomike.
91 Pjesëmarrës në fokus grup, mashkull, 41, Mitrovicë.
92 Pjesëmarrës në fokus grup, mashkull, 41, Mitrovicë.
93 Pjesëmarrës në fokus grup, femër, 53, Mitrovicë.
94 Pjesëmarrës në fokus grup, femër, 42, Podujevë.
95 Pjesëmarrës në fokus grup, femër, 35, Podujevë.
96 Pjesëmarrës në fokus grup, mashkull, 49, Kamenicë.
97 Pjesëmarrës në fokus grup, mashkull, 56, Prishtinë.