Gati ose jo? - Saferworld

saferworld 27
Ekziston një mungesë e konsiderueshme e njohurisë dhe e të kuptuarit për atë se si
funksionojnë amnistitë dhe grumbullimi i armëve. Disa diskutime në fokus grupe
zbuluan se pjesëmarrësit duket të jenë të painformuar rreth koncepteve themelore të
grumbullimit vullnetar të armëve dhe çfarë do të ndodhte me armët e grumbulluara.
Ka patur dyshime se çfarë do të ndodhte pas grumbullimit, siç u pasqyrua nga një
pjesëmarrës, “Policia i merr armët, dhe pastaj ata vazhdojnë më tej sipas rregullave
të tyre;” 113 Ka pasur keqkuptime mbi qëllimin e një amnistie, për shembull, besimi se
armët e dorëzuara do të ekzaminohen si pjesë e hetimeve penale; 114 dhe mungesa e të
kuptuarit në lidhje me shkatërrimin e armëve të grumbulluara, siç shihet qartë këtu:
“Unë do t’ia jepja ato FSK-së [Forcës së Sigurisë së Kosovës] për arsye se ata nuk kanë
armë të mjaftueshme si kjo, kështu që municioni shtesë do të ishte i dobishëm.” 115
Kjo mungesë e të kuptuarit tregon se çdo fushatë informimi që i paraprin grumbullimit
duhet të jetë tërësisht e qartë sa i përket qëllimit dhe procesit të grumbullimit dhe
se çfarë do të ndodh me armët pastaj. Transparenca dhe çiltërsia e plotë gjatë fushatës
do të ndihmonte në zbutjen e dyshimeve për përdorimin përfundimtar të armëve të
grumbulluara dhe do të ndihmonte në largimin e thashethemeve dhe të keqkuptimeve
që në të kundërten do t’i frenojë njerëzit nga pjesëmarrja. Pasi që zbrazësitë në
informata nuk mund të parashikohen, seancat me pyetje dhe përgjigje do të ishin një
pjesë e rëndësishme e çdo fushate informative që i praraprin grumbullimit të armëve.
Të intervistuarit po ashtu kanë theksuar se, “debatet janë shumë të rëndësishme.
Duhet të ketë debate televizive me politikanë dhe debate në komunitet, fshatra, nivel
individual.” 116 Këto jo vetëm që janë të rëndësishme për informimin e qytetarëve për
nismën e planifikuar, por ato ofrojnë mundësi për t’i bindur njerëzit për dorëzimin e
armëve të tyre, siç vuri në dukje një i intervistuar, “Debatet janë shumë të dobishme
për përfitimin e përkrahjes së publikut për nismat qeveritare, jo vetëm për nismat për
grumbullimin e armëve, por po ashtu edhe për përpjekjet për të përmirësuar sigurinë
njerëzore”. 117 Tërheqja e vëmendjes së njerëzve për rreziqet nga armët e paligjshme
është hapi i parë. Kjo posaçërisht është relevante kur kanë kaluar vite që nga ndodhja
e konfliktit të fundit në shkallë të madhe, dhe frika nga dhuna e armatosur ëhtë bërë
më pak imediate, mbase duke u zëvendësuar me brengat për çështjet si papunësia, korrupsioni
ose kujdesi i dobët shëndetësor. Prandaj, departamenti përgjegjës i qeverisë
duhet t’i identifikojë mënyrat efektive për sjelljen e kësaj çështje në agjendën e publikut
dhe të bëjë sensibilizimin për efektin e saj të dëmshëm në shoqëri.
Kush duhet ta zbatoj
grumbullimin e
armëve?
Në përgjithësi, shumica (71.9%) e të anketuarëve mendojnë se, nëse do të ndodhte
një grumbullim, njerëzit në komunitetin e tyre do të ishin të gatshëm që armët e
tyre t’ia dorëzonin Policisë së Kosovës. Por mbase nuk është befasi, që mesatarja e
përgjithshme nuk e nxjerr në pah dallimet e mëdha mes grupeve të ndryshme: 85.5%
e shqiptarëve të Kosovës do ta zgjedhnin Policinë e Kosovës, kundrejt vetëm 5.1% të
serbëve të Kosovës.
Figura 9: Nëse do të kishte grumbullim të armëve,
cila organizatë do të kishte përgjegjësinë kryesore për zbatimin e saj ? (të mbledhura)
113 Pjesëmarrës në fokus grup, mashkull, 66, Podujevë.
114 Pjesëmarrës në fokus grup, Prishtinë.
115 Pjesëmarrës në fokus grup, mashkull, 21, Prishtinë.
116 Intervista me Ramazan Bekën, 13 mars 2009.
117 Intervistë me Alban Krasniqin, 2 mars 2009.