Kluczowe wyzwania w gospodarce odpadami ... - Ernst & Young

Streszczenie
W niniejszym Raporcie przedstawione zostały analizy dotyczące gospodarki odpadami komunalnymi
w następujących krajach wchodzących w skład Unii Europejskiej: Bułgaria, Czechy, Estonia, Grecja, Litwa, Łotwa,
Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia oraz Węgry (dalej UE-11). Poniżej podsumowane zostały kluczowe informacje
i wnioski wynikające z przeprowadzonych analiz.
••
W 2009 roku w krajach UE-11 wytworzono 42 mln Mg odpadów komunalnych, co stanowiło 16% wszystkich
odpadów wytworzonych w całej Unii Europejskiej. W ramach UE-11 zdecydowanie największy udział w produkcji
odpadów miała Polska – 29% (12,1 mln Mg).
••
Średnia produkcja odpadów na mieszkańca w UE-11 wynosi 370 kg/mieszkańca (od 316 kg/mieszkańca w Polsce
i Czechach do 470 kg/mieszkańca w Bułgarii) i jest istotnie niższa niż w całej UE (512 kg/mieszkańca).
••
Biorąc jednak pod uwagę wskaźnik „odpadogenności” gospodarki, czyli stosunek ilości wytwarzanych odpadów
do PKB, należy stwierdzić, że średnia dla UE-11 (5,8 kg/PPS) jest wyższa niż dla UE-27 (5,1 kg/PPS), przy czym
w niektórych krajach (np. w Bułgarii – 10,7 kg/PPS) wskaźnik ten istotnie przekracza wskaźnik dla UE-27.
••
Gospodarka odpadami jest regulowana szeregiem przepisów unijnych, które powinny być transponowane
do prawodawstwa krajów UE-11. Można wymienić trzy najistotniejsze wymagania UE w tym zakresie:
••
Wymóg 1: ograniczenie ilości produkowanych odpadów komunalnych oraz zorganizowanie zgodnego z przyjętą
hierarchią postępowania z odpadami systemu zbierania i zagospodarowania odpadów wytworzonych,
••
Wymóg 2: ograniczenie ilości biodegradowalnych odpadów komunalnych kierowanych na składowiska,
••
Wymóg 3: konieczność osiągnięcia określonych przez UE poziomów odzysku i recyklingu odpadów
opakowaniowych.
••
Analizy stanu gospodarki odpadami w UE-11 przeprowadzone przez Ernst & Young pozwoliły zidentyfikować
cztery kluczowe wyzwania stojące przed omawianymi krajami:
••
Wyzwanie 1: pełna implementacja regulacji unijnych do prawodawstwa krajowego,
••
Wyzwanie 2: oddzielenie tempa wzrostu ilości wytwarzanych odpadów od tempa rozwoju gospodarczego,
poprawę szczelności systemu zagospodarowania wytwarzanych odpadów oraz zmianę struktury
zagospodarowania odpadów,
••
Wyzwanie 3: ograniczenie ilości składowanych odpadów biodegradowalnych przy wykorzystaniu potencjału
termicznej utylizacji,
••
Wyzwanie 4: spełnienie wymagań w zakresie odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, w szczególności
poprzez usprawnienie systemów selektywnej zbiórki.
••
Kraje UE-11 dokonały implementacji większości regulacji unijnych dotyczących gospodarki odpadami. Średni
stopień transpozycji w UE-11 wyniósł 83%, przy czym Litwa, Łotwa i Rumunia dokonały pełnej implementacji
(wskaźnik 100%), zaś najniższy stopień transpozycji osiągnęły Grecja (wskaźnik 65%) i Bułgaria (wskaźnik 50%).
••
W 2009 roku zebrano w UE-11 37 mln Mg, czyli 88% wytworzonych odpadów, przy czym:
••
na składowiska skierowano 31,7 mln Mg – 85%,
••
recyklingowi poddano 3,3 mln Mg – 9%,
••
innym metodom odzysku (w tym kompostowaniu) poddano 1,1 mln Mg – 3%,
••
termicznie unieszkodliwiono 1 mln Mg – 3%
w stosunku do zebranych odpadów.
••
Funkcjonujący obecnie model zagospodarowania odpadów komunalnych w UE-11 jest niezgodny z regulacjami
unijnymi i z hierarchią postępowania z odpadami.
• • Żaden z krajów UE-11 oprócz Rumunii nie osiągnął w 2010 roku celu UE w zakresie redukcji biodegradowalnych
odpadów komunalnych kierowanych na składowiska. W sumie w całej UE-11 dopuszczalny poziom składowania
wyznaczony na 2010 rok został przekroczony o ok. 3,5 mln Mg (25% w stosunku do wyznaczonego przez UE
pułapu – 14,2 mln Mg). Przy utrzymującej się na stałym poziomie produkcji odpadów można oszacować, że
w 2013 roku aż 7,8 mln Mg, a w 2020 roku aż 10,8 mln Mg biodegradowalnych odpadów komunalnych będzie
Kluczowe wyzwania w gospodarce odpadami komunalnymi w krajach UE-11
3