Zobacz pełne wydanie (PDF) - SÄ deczanin

WWW.SADECZANIN.INFO
44 WOKÓŁ NAS
LISTOPAD 2012
Pamięci Stanisława
Pióro i jego żołnierzy
16 pocz tów sztan da ro wych: szkol nych, kom ba tanc kich, sa mo -
rzą do wych itd. oraz trans pa rent ki bi ców San de cji uświet ni ły
w so bo tę 19 paź dzier ni ka w Ma cie jo wej uro czy stość od sło nię -
cia przed Szko łą Pod sta wo wą im. św. Kin gi po mni ka, po świę co -
ne go 14 po le głym i za mor do wa nym z wy ro ków sta li now skich
są dów i w ka tow niach bez pie ki żoł nie rzy Pol skiej Pod ziem nej
Ar mii Nie pod le gło ścio wej.
Pomnik ufundowała rodzina Stani
sła wa Pió ro ps. „Emir”, po -
cho dzą ce go z Po par do wej
do wód cy PPAN, któ ry zgi nął
w za sadz ce urzą dzo nej przez pol ską
i cze cho sło wac ką bez pie kę 13 sierp -
nia 1949 roku w Rużbachach na Słowacji.
W ko mi te cie or ga ni za cyj nym
budowy pomnika i podczas uroczystości
pierw sze skrzyp ce grał rad ny po wia -
to wy Wie sław Pió ro z Ma cie jo wej
z bratem Tadeuszem, właścicielem firmy
bu dow la nej. Bra cia za dba li
o wszystko: głaz, na którym umieszczono
mosiężną tablicę, zamówioną w Poznaniu,
ściągnęli spod Hali Łabowskiej,
od gmi ny i szko ły po trze bo wa li tyl ko
zgody na lokalizację pomnika, z czym
nie było żadnego problemu.
Uroczystość rozpoczęła się od mszy
św. za dusze poległych i pomordowanych
partyzantów, odprawionej w miejscowej
(ślicznej) cerkiewce, mającej status kościoła
parafialnego. Kazanie wygłosił ks.
prałat Jan Wątroba z Piwnicznej.
– „Emirowi” i jego kolegom nikt nie
za mknął po śmier ci oczu. Oni pa trzą
na nas i otwie ra ją nam oczy. Te go po -
trzebujemy dziś w życiu, tego potrzebuje
Pol ska! – mówił kaznodzieja.
Po mszy wszyscy przenieśli się
pod szkołę. Odsłonięcia pomnika dokonały
cztery osoby: ostatni żyjący członkowie
oddziału partyzanckiego PPAN
– Tadeusz Ryba i Helena Wiktor oraz
Krzysztof Rembiasz, bratanek Mieczysława
Rembiasza ps. „Orlik” i Franciszek
Cabak, syn Michała Cabaka ps.
„Kuna”. Następnie monument poświecił
proboszcz Maciejowej ks. Stanisław Pałka,
a przedstawiciele rodziny Pióro odczytali
akt oddania pomnika pod opiekę
nauczycieli i uczniów szkoły w Maciejowej,
którzy już opiekują się podobnym
obeliskiem na Hali Łabowskiej.
– To dla nas wiel kie zo bo wią za nie
– mówił dyrektor Marek Buda.
Od czy ta no Apel Pa mię ci. Wspo -
mnia no w nim nie tyl ko po le głych par -
ty zan tów, ale ta kże siat kę cy wil nych
współpracowników oddziału zbrojnego
PPAN, bez któ rej le śni nie prze ży li by
nawet dnia. Tę pomoc partyzantom „cywile”
opłacili ciężkimi represjami. Byli
więzieni, inwigilowani, ubecy demolowali
im domy, prześladowali na wszelkie
możliwe sposoby i ta gehenna trwała
jesz cze wie le lat po roz bi ciu PPAN
w 1949 ro ku. Do dzi siaj pa mięć „wi zyt”
ube ków ży wa jest wsród miesz kan ców
Na wo jo wej, Cza czo wa, Po par do wej,
Kamionki Wielkiej, Łabowej, Maciejowej,
Barnowca, Kokuszki, Piwnicznej,
Głębokiego, Rytra itd.
Głos zabrała też Maria Lebdowiczowa,
znana poetka piwniczańska, bratanica
„Emira”.
– Bo gu niech bę dą dzię ki, jak ma wia -
li nas ro dzi ce i dzia do wie, kie dy ja ka
trud na spra wa zo sta ła do pro wa dzo -
na do końca – powiedziała bardzo wzruszona
pani Maria, która jest też autorką
przejmujących wspomnień rodzinnych
o stry ju. Wy da ne w for mie ma łej bro -
szury były rozdawano wśród obecnych
na uroczystości i trafią do szkół sądeckich.
Szczególnie przejmujący jest fragment
o odnalezieniu grobu Stanisława
Pió ro i Adol fa Ce cu ra w 1997 ro ku
w Forbasach na Słowacji i ponownym,
tym ra zem uro czy stym po chów ku
szczątków obu partyzantów 11 listopada
tego roku na cmentarzu w Nawojowej
(czyt. na str. 46).
Dla te go nie po win na dzi wić obec -
ność na uroczystości w Maciejowej by-