Zobacz pełne wydanie (PDF) - SÄ deczanin

WWW.SADECZANIN.INFO
92 GOSPODARKA
LISTOPAD 2012
Nawiązał kontakt z komendantem Obwodu
Armii Krajowej Nowy Sącz i razem
z podch. Ju lia nem Skur skim
„Joulem” na przełomie kwietnia i maja
1944 zorganizował Oddział Partyzancki
„Świerk” i do wo dził nim; na stęp nie
oddział został włączony do Oddziału Partyzanckiego
„Wilk” porucznika Krystyna
Więckowskiego „Zawiszy”. 2
sierp nia 1944 je go od dział wszedł w skład
Oddziału Partyzanckiego porucznika Juliana
Zubka „Tatara”. Po reorganizacji, 13
sierpnia Freisler został dowódcą 1. plutonu
(od 11 wrze śnia 1944 1. plu to nu 9.
kompanii III batalionu 1 Pułku Strzelców
Podhalańskich Armii Krajowej, 1. plutonu
9. komp. III ba onu 1 psp AK) par ty -
zanckiego oddziału, zastępcą dowódcy
kompanii, a po ranieniu por. „Tatara”, dowódcą
kompanii. W tym czasie brał
udział i dowodził w wielu akcjach zbrojnych
w rejonie Nowego Sącza i Krynicy.
W okresie zimowym pełnił funkcję łącznika
z odległym o 60 km dowództwem
pułku, a w chwili przejścia frontu dostarczył
kompanii pieniądze na odprawy dla
demobilizowanych żołnierzy.
22 stycz nia 1945 wraz z od dzia łem
zszedł z gór do No we go Są cza.
Z PO WRO TEM
W KON SPI RA CJI
Po kilku dniach, wobec aresztowania
„Tatara”, wrócił do konspiracji. Ukrywał
się pod na zwi skiem Pa weł Je mio ła
w Kra ko wie, po wsta jąc w kon tak cie
z dowództwem 1. Pułku Strzelców Podhalańskich
AK. 25 marca 1945 spotkał
Wacława Felczaka i razem z nim udał
się do To ru nia, gdzie Zyg munt Fel czak
peł nił funk cję wi ce wo je wo dy po mor -
skiego. Od niego uzyskał „na lewe” nazwisko
dokumenty i pracę komendanta
po wia to we go mi li cji w Człu cho wie.
Po kilku tygodniach, bez objęcia funkcji,
wrócił do Krakowa, z decyzją udania
się na Za chód. 10 ma ja 1945 wraz
z oficerami 1. PSP AK por. Gustawem
Góreckim „Gustawem” i ppor. Julianem
Skurskim „Joulem” wyruszyli do Bielska,
na granicę. Pod pretekstem poszukiwania
rodzin, pomimo kilkukrotnego
za trzy ma nia przez mi li cję i NKWD,
dzię ki fał szy wym do ku men tom do tar -
li 15 ma ja 1945 do Pra gi. Po da jąc się
za francuskich obywateli narodowości
polskiej, wjechali do leżącego w strefie
ame ry kań skiej Pil zna. Tam już, ja ko
wojskowi, otrzymali przepustkę amerykań
ską i przez Mur nau oraz Mo gun cję
przybyli w pierwszych dniach czerwca
do Paryża. Po złożeniu raportu polskim
władzom, 17 czerwca Freisler dostał się
do Lon dy nu, gdzie ze wzglę du na bez -
pie czeń stwo ro dzi ny w Pol sce wy sta -
wio no mu pasz port na na zwi sko Jan
Bie lań ski. Mi ni ster stwo Spraw We -
wnętrz nych wy stę po wa ło wów czas
o odznaczenie Freislera Virtuti Millitari
V klasy, i Krzyżem Walecznych.
Około 10 lipca 1945 został przekazany
do dyspozycji Oddziału Specjalnego
Sztabu Naczelnego Wodza. Mimo to
do 31 sierpnia 1945 figurował na listach
pracowników Działu Społecznego MSW.
Ze wzglę du na to, że znał ma jo ra
Adama Mackusa „Prostego”, otrzymał
zadanie powrotu do Polski z nowym szyfrem
dla jego radiostacji oraz wyjaśnienia
losów poprzednich kurierów.
Posługując się dokumentami na nazwisko
Jan Woź ny, 10 sierp nia 1945 wy je -
chał z Lon dy nu, kil ka dni póź niej spo tkał
się w Mep pen z kpt. Je rzym Żu ral skim
„Michałem”, kurierem Oddziału Specjalnego
Naczelnego Wodza do pułkownika
Jana Rzepeckiego. Zetknął się tam
również z wysłannikiem Rady Jedności
Narodowej (RJN) i Delegatury Rządu
na Kraj (DR) Wacławem Felczakiem,
zmierzającym na Zachód, oraz idącym
do Pol ski – zna nym mu z Wę gier – ku -
rierem Stronnictwa Narodowego Konradem
Niklewiczem. Razem z nimi przez
19 paź dzier ni ka 1945 Fre -
isler wpadł w ko cioł
w miesz ka niu Kon ra da
Ni kle wi cza w War sza -
wie, nie zo stał jed nak
roz po zna ny, a po nie waż
miał do sta tecz ne ali bi,
zo stał zwol nio ny.
Linz, ja ko re pa triant, do tarł d Pol ski i 18
września 1945 zarejestrował się w Punkcie
Przyjęcia Państwowego Urzędu Repatriacyjnego
w Dziedzicach.
Kontakty organizacyjne w Krakowie
okazały się nieaktualne z powodu areszto
wa nia przez Urząd Bez pie czeń stwa
grupy majora „Prostego”. Powiadomiona
przez Jerzego Żurnalskiego o przyby
ciu Fre il se ra kie row nicz ka ko mór ki
łączności zewnętrznej Zarządu Głównego
Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”
(WiN) Emilia Malessa „Mila” doprowadziła
3 października 1945 do ich spotkania
w Krakowie, na którym umówiono
dalsze kontakty w Warszawie.
19 października 1945 Freisler wpadł
w kocioł w mieszkaniu Konrada Niklewi
cza w War sza wie, nie zo stał jed nak
rozpoznany, a ponieważ miał dostateczne
alibi, został zwolniony. Jedna z wersji
mó wi, że prze ku pił pil nu ją cych
funkcjonariuszy. 22 października 1945
spo tkał się z „Mi lą” w War sza wie
i uzgodnił sprawę wyrobienia dokumentów
na wyjazd za granicę. 27 październi
ka 1945 wziął udział w spo tka niu
z sekretarzem Zarządu Głównego WiN
płk. Ta de uszem Ja chim kiem „Nin ką”,
Jerzym Żuralskim „Michałkiem” i Emilią
Ma les są „Mi la”, pod czas któ re go
oma wia no pla ny za an ga żo wa nia Fre -
islera przy tworzeniu drogi przerzutowej
WiN przez Czechosłowację w charakterze
punktu kontaktowego w Pradze.
PRO CES I WY ROK
31 października 1945 został zatrzymany
w kotle na ulicy Koszykowej 35
mieszkania 3 w trakcie likwidacji przez
Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego
(MBP) struktur I Zarządu Głównego
WiN. Śledz two w je go spra wie
prowadził chor./ppor. Stanisław Łyszkowski.
Freisler początkowo zeznawał
wykrętnie i dopiero po ośmiu dniach intensywnego
śledztwa, na polecenie również
aresz to wa nej Emi lii Ma les sy
„Mi li”, „za czął ze zna wać praw dę”. 6
grudnia 1945 został przekazany z aresztu
Mi ni ster stwa Bez pie czeń stwa Pu -
blicznego do więzienia na Mokotowie
i umieszczony w X pawilonie. 23 września
1946 śledztwo zostało zamknięte.
Zo stał oska rżo ny z art. 1 de kre tu
o ochro nie pań stwa z 30 wrze śnia 1944
(przynależność do nielegalnej organizacji),
art. 90 kkWP (szpie go stwo),
art. 117 1 i 2 kkWP (nie zgło sił się ja ko
ofi cer do re je stra cji) oraz art. 191 kk
(posługiwanie się fałszywymi dokumentami).
W jego obronie wystąpiła zdecy-