Y e d d i n c i k i t a b

deyəcəyəm, bizdə bundan ötrü kifayət miqdarda vəsait yoxdur. Əgər şirkət bu məsələyə maraq göstərirsə, onda
biz maliyyə mənbələri barədə də birlikdə düşünməliyik. Biz müvafiq şərtlərlə kreditlərdən istifadə edə bilərik və
yolları şirkətlərlə birlikdə çəkə bilərik. Əgər siz bunu edə bilərsinizsə, bu, yaxşı olardı. [51-52]
O ki qaldı, sizin qeyd etdiyiniz kimi, Azərbaycanın "İpək yolu"nun kəsişdiyi mövqedə yerləşməsinə, mən
sizə məlumat verməliyəm ki, bu yaxınlarda Özbəkistan prezidenti cənab Kərimov, Türkmənistan prezidenti
cənab Niyazov, Gürcüstan prezidenti cənab Şevardnadze və Azərbaycan prezidenti Əliyev Transqafqaz
magistralı yaradılması haqqında çox mühüm saziş imzaladılar. Söhbət Mərkəzi Asiyanın nəqliyyat
kommunikasiyalarının, indiki halda Özbəkistan, Türkmənistan, habelə Azərbaycan və Gürcüstanın nəqliyyat
kommunikasiyalarının birləşdirilməsindən gedir. Yükləri dəmir yolu ilə Türkmənbaşı, keçmiş Krasnovodsk
limanınadək, sonra Xəzər vasitəsilə bərə keçidi ilə Bakı limanınadək, oradan isə mövcud dəmir yolu ilə
Azərbaycan və Gürcüstan vasitəsilə Qara dəniz sahilindəki Poti limanınadək daşımaq olar. Buradan yükləri
Avropaya gəmi və bərələrə nəql etmək mümkündür. Məsələn, nəzərdə tutulur ki, xətlərdən biri Dunay çayı ilə
Almaniyayadək gedəcəkdir.
Dünən mən cənab Roman Hersoqla bu barədə danışarkən o mənə dedi ki, bir vaxtlar böyük Karl da bu
barədə düşünmüş və müvafiq tədbirlər görmüşdür. Mən ona dedim ki, böyük Karl çox ağıllı adam idi, o vaxtlar
bu barədə fikirləşmişdir. İndi biz böyük Karlın planlarını həyata keçiririk. Yeri gəlmişkən, bu məsələyə
Almaniyada böyük maraq göstərirlər. Bu məsələ ilə federal kansler cənab Helmut Kol və prezident cənab
Roman Hersoq da maraqlanırlar. Almaniyada federal kansler Helmut Kol ilə burada rəsmi səfərdə olmuş
Rumınıya prezidenti İon İliyesku arasında həmin məsələ barəsində çox ətraflı söhbət getmişdir. Cənab Roman
Hersoq Gürcüstana səfəri zamanı cənab Şevardnadze ilə bu barədə danışmışdır. Yeri gəlmişkən, layihə artıq
həyata keçirilir. Dünən mən cənab Helmut Kola məlumat verdim ki, həmin nəqliyyat yolu ilə Özbəkistan
Avropaya 10 min ton pambıq mahlıcı göndərmiş və oradan 30 min tondan çox taxıl gətirmişdir. Biz bu sazişi
cəmi bir aydır ki, imzalamışıq, o isə artıq həyata keçirilir. Gələcəkdə əgər Bakı, Türkmənbaşı və Poti limanlarını
modernləşdirsək, bizim dəmir yolunun nizama salınması sahəsində bəzi tədbirləri görsək, onda "İpək yolu"
kimi, həmin yol da yüklərin Avropadan Mərkəzi Asiyaya, oradan da geriyə nəql edilməsində çox böyük rol
oynaya bilər. Yeri gəlmişkən, Mərkəzi Asiya ölkələ[52-53]rinin öz yüklərini bu marşrutla daşıması onlar üçün
məsafəni 1200 kilometr qısaldır. Bu isə nəqliyyat xərclərini də azaldır.
Sual: Cənab prezident, Azərbaycan ilə müəssisəmiz arasında əməkdaşlıq barədə səmimi sözlərə görə,
icazə verin, sizə "Simens" firması adından təşəkkürümü bildirim. Sizi əmin etmək istəyirəm ki, son bir
əsrdə bizim malların keyfiyyəti nəinki aşağı düşməmiş, əksinə, yüksəlmişdir. Siz xatırlatdınız ki, biz
infrastrukturun bir çox sahələrində əməkdaşlıq edirik. Mən belə düşünürəm ki, bizim əməkdaşlığımız
elektrik enerjisi sahəsində daha çox inkişaf etmişdir. Siz dediniz ki, bu sahə ölkənizin neft sənayesinin,
digər sənaye sahələrinin inkişafında xüsusi rol oynayır. Məni belə məsələ maraqlandırır: Siz bu sahənin
inkişafını maliyyələşdirmək niyyətində olan potensial Qərb ölkələrinə lazımi şərait yaradılması üçün
yaxın illərdə nə kimi tədbirlər görmək fikrindəsiniz
Heydər Əliyev: Mən artıq dedim, bir daha deyirəm "Simens" şirkəti ilə əməkdaşlığın genişlənməsində
bizim marağımız var. İndiyədək görülmüş bütün işləri mən dəstəkləyirəm və onlara ehtiramla yanaşıram. Lakin
indi işi daha da genişləndirmək lazımdır. Elektroenergetika kompleksinin prezidenti Müslüm İmanov mənimlə
buradadır. Mən ona tapşırmışam ki, Bakıdakı "Şimal" DRES-in yenidən qurulması barədə sizinlə danışıqlar
aparsın. Məncə, siz bu layihə üzrə iş görürsünüz, istərdim ki, bu iş konkretləşdirilsin. Yeri gəlmişkən, dünən
mən federal kansler Helmut Kol ilə söhbət edərkən bu barədə, öz çıxışımda adlarını çəkdiyim firma və
şirkətlərlə əməkdaşlıq barədə ona danışdım. Mən cənab Kola dedim ki, bu layihələrin həyata keçirilməsi üçün
bizə kredit gərəkdir. O cavab verib dedi ki, biz həmin məsələlərə dair konkret təkliflər, layihələr təqdim
etməliyik ki, o, kredit barədə xahişimizə baxsın. Buna görə də dünən, federal kansler ilə görüşümdən sonra
dərhal mən bizimlə birlikdə buraya gələn şəxslərin hamısına tapşırdım ki, mənə konkret təkliflər təqdim etsinlər.
Özü də cənab Kol konkret layihələri, habelə bu layihələri birlikdə həyata keçirə biləcəyimiz şirkətlərin adlarını
göstərməklə həmin məsələ barəsində bizdən məktub almaq istəyir. O, bizə kredit sarıdan kömək vəd etdi. Mən
artıq tapşırıq vermişəm. Xahiş edirəm, bizə konkret layihələr verin. Məsələn, Bakıdakı elektrik stansiyasının
yenidən qurulmasının bizim üçün [53-54] böyük əhəmiyyəti var. Gəlin, şərtlər barədə danışaq və federal
kanslerdən xahiş edək ki, bizə kredit sarıdan kömək göstərsin.
O ki qaldı Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankına, biz onun kreditlərindən istifadə edirik və gələcəkdə
də edəcəyik. Lakin düşünmək lazımdır, söhbət hansı şərtlərdən gedir.
Dövlət təminatına gəldikdə, deyə bilərəm ki, bu barədə sizinlə təxminən 10 ildən sonra danışa bilərik. Çünki
indi maliyyə ehtiyatlarımız məhduddur. Təqribən 5-10 ildən sonra Azərbaycan neft və qaz hasilatı hesabına
böyük iqtisadi imkanlara malik olacaqdır. Buna görə də biz sizinlə konkret danışıqları apararkən və təminat
barəsində razılığa gələrkən həmin müddətləri nəzərə almalıyıq.
* * *
30