You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Szczêœcie jest monotonne. Dlatego zapewne „Piek³o” Dantego<br />
jest ciekawsze od „Nieba”, a „Raj odzyskany” p³aski w porównaniu<br />
z „Rajem utraconym”.<br />
ród³em utrapieñ mo¿e byæ wszystko. Kontakty z bliŸnimi, w³asn¹<br />
jaŸni¹, a nawet talentem. Grafomanowi s³owa sp³ywaj¹ jak<br />
woda z <strong>nie</strong>szczelnego kranu i to mu wystarczy. Geniusz kreœli,<br />
poprawia, przerabia. Niepewny – odk³ada i znowu <strong>do</strong>pisuje. Flaubert<br />
potrafi³ pracowaæ nad jednym zda<strong>nie</strong>m przez ca³¹ noc.<br />
Z masochistyczn¹ satysfakcj¹ <strong>do</strong>nosi³ w liœcie przyjacielowi:<br />
„W moim szarym ¿yciu zdania s¹ przygodami”. A w innym miejscu:<br />
„Pani Bovary to ja!”. Po prostu: lubi³ siê ch³opak mêczyæ.<br />
„Cz³owiek jest tym szczêœliwszy, im wiêcej mu klepek <strong>nie</strong> <strong>do</strong>staje”<br />
– twierdzi³ Erazm z Rotterdamu w „Pochwale g³upoty”.<br />
A zreszt¹: i bez szczastia ¿yzñ to¿e charoszaja.<br />
WUNDERWAFFE<br />
Co s³ychaæ Niebo gwiaŸdziste nade mn¹, rozk³ad moralny<br />
we m<strong>nie</strong>. Ludzie jacyœ tacy kar³owaci. Galeria kurdupli, rzec<br />
mo¿na. Ka¿dy pod mikroskopem okazuje siê robaczywy. Niektórzy<br />
zreszt¹ po latach obserwacji. To te¿ jest po<strong>nie</strong>k¹d piêkne<br />
– powiedzia³aby Pollyanna, dziewczynka, która we wszystkim<br />
<strong>do</strong>patrywa³a siê <strong>do</strong>brych stron. Ostatecz<strong>nie</strong> ka¿de definityw<strong>nie</strong><br />
zatrzaœniête drzwi to mo¿liwoœæ otwarcia nastêpnych. A<br />
t³usty, napasiony robal œwiadczy tylko o tym, ¿e w owocu <strong>nie</strong> ma<br />
chemii.<br />
Z drugiej jednak strony, co ci cz³owieku z tej wiedzy, ¿e zas³ugujesz<br />
na coœ ekstra Nic! U Woody Allena znajdujemy taki dialog:<br />
– Jesteœ najlepszym kochankiem, jakiego spotka³am.<br />
– Có¿, du¿o æwiczê w samotnoœci.<br />
A znowu z trzeciej strony, Kurt Vonnegut powiada, ¿e najpowszech<strong>nie</strong>jszym<br />
ludzkim <strong>do</strong>œwiadcze<strong>nie</strong>m seksualnym jest<br />
celibat. Ja jestem raczej zgodna z Woody Allenem: najpowszech<strong>nie</strong>jszym<br />
ludzkim <strong>do</strong>zna<strong>nie</strong>m jest wszechogarniaj¹ca,<br />
oblepiaj¹ca, parali¿uj¹ca samotnoœæ. Samotnoœæ w pojedynkê,<br />
we dwoje, w trójk¹cie, w czworoboku. Ma³o tego; ona narasta<br />
wprost proporcjonal<strong>nie</strong> <strong>do</strong> liczebnoœci stada. Myli siê ten, kto<br />
18