Rok 2008 - Instytut Studiów Politycznych PAN

– radni sejmiku,
– prezesi spółek i przewodniczący rad nadzorczych spółek związanych własnościowo z samorządem
wojewódzkim.
Wyodrębnione zostały następujące pola zabiegów legitymizacyjnych elit regionalnych:
– pole brukselskie,
– pole współpracy z innymi podmiotami z własnego terenu,
– pole inwestycyjne,
– rozrywka, sport (Euro 2012), turystyka,
– usługi społeczne (zdrowie, edukacja, pomoc społeczna),
– pole tradycji.
W przygotowaniu opracowanie (artykuł) Jacka Wasilewskiego pt.:„Formowanie się warstwy
zawodowych lokalnych polityków”.
Autor stawia hipotezę, że profesjonalizacja polityki i polityków, jaka dokonała się na
poziomie narodowym (centralnym), „schodzi w dół”, czyli także na poziomie lokalnym kształtuje się
warstwa zawodowych działaczy samorządowych i partyjnych, których można nazwać politykami
lokalnymi. Pojęcie profesjonalizacji ma kilka odcieni znaczeniowych. Na dwa warto zwrócić tu
uwagę:
1. Profesjonalizacja jako osiąganie mistrzostwa, biegłości w tym, co się wykonuje; profesjonalizm
jako gwarancja przestrzegania wysokich standardów zawodowych („to była profesjonalnie
wykonana robota”, „to jest prawdziwy profesjonalista”).
2. Profesjonalizacja jako uzawodowienie: wykonywane wcześniej okazjonalnie zadania stają się w
coraz większym stopniu głównym zajęciem i źródłem utrzymania. Coś, co było wykonywane od
czasu do czasu, przynosiło nieregularne lub niewielkie gratyfikacje finansowe i nie wymagało
dysponowanie usystematyzowaną wiedzą i konkretnymi kwalifikacjami, staje się a) głównym i
regularnie wykonywanym zajęciem; b) głównym i stałym źródłem dochodu; c) wiąże się z
nabyciem, utrwaleniem i poszerzaniem kwalifikacji (a może wymagać także formalnych
certyfikatów).
W artykule nawiązuje się do drugiego znaczenia, gdyż nasze dane nie pozwalają na ocenę
profesjonalizmu lokalnych polityków w pierwszym rozumieniu. Zasadnicze pytanie jest następujące:
czy na poziomie miast i powiatów (w mniejszym stopniu gmin) widać przejawy formowania się grupy
zawodowych polityków?
Materiał empiryczny pochodzi z badań prowadzonych w 2004 i 2006 roku w sześciu
powiatach wśród radnych, reprezentantów władzy wykonawczej i działaczy partyjnych. W
szczególności, dysponujemy opisem karier społeczno-politycznych blisko 300 lokalnych polityków i
na tej podstawie jesteśmy w stanie prześledzić ich działalność na przestrzeni kilkunastu, a niekiedy
nawet kilkudziesięciu lat, w rozmaitych organach władzy: w radach gmin, miast i powiatów; w
urzędach gminnych, miejskich i powiatowych i w innych jednostkach organizacyjnych lokalnych
samorządów (np. w powiatowych urzędach pracy), w partiach politycznych, komitetach wyborczych
i innych organizacjach społeczeństwa politycznego.
Analiza prowadzona jest z dwóch perspektyw. Pierwsza perspektywa to teoria struktur i
stratyfikacji społecznej, w tym zwłaszcza zmian w strukturze po 1989 roku i kształtowania się – w
demokratycznym i kapitalistycznym otoczeniu – nowych warstw (kategorii społeczno-zawodowych).
Hipoteza mówiąca o formowaniu się takiej nowej kategorii akcentuje bardzo podobne cechy