14ος -- 15ος αιώναςΚΕΦΑΛΑΙΟ 9Οι «ανακαλύψεις» και οι αποικιακές αυτοκρατορίες<strong>της</strong> Πορτογαλίας και <strong>της</strong> ΙσπανίαςΙσπανική Αυτοκρατορία<strong>Χ</strong>ριστόφορος Κολόμβος (1492-1504)Αμέρικο Βεσποΰτσι (1499)Μαγκελάνος (1519-1521)Πορτογαλική ΑυτοκρατορίαΒαρθολομαίος Ντιάζ (1487)Βάσκο ντα Γκάμα (1497-1498)Σ<strong>την</strong> Αμερική, η πιο σημαντική πορτογαλική αποικία ήτανη Βραζιλία. Σ<strong>την</strong> αρχή τούς ενδιέφερε το εμπόριο με <strong>τις</strong>Ινδίες και γι’ αυτό δεν εκμεταλλεύτηκαν τη Βραζιλία. Όταντο έκαναν, έφεραν στη Βραζιλία για εργάτες μαύρουςσκλάβους που <strong>του</strong>ς έπιαναν αιχμαλώ<strong>του</strong>ς σ<strong>την</strong> Αφρική.Oι Πορτογάλοι στο θαλάσσιο δρόμο για <strong>τις</strong> Ινδίες δημιουργούνμια σειρά από εμπορικούς σταθμούς. Στα ταξίδια<strong>του</strong>ς έρχονται σ’ επαφή με <strong>την</strong> Κίνα, αλλά οι Κινέζοιαυτοκράτορες <strong>του</strong>ς αφήνουν να κάνουν εμπόριο μόνοσε ένα λιμάνι <strong>της</strong> χώρας <strong>του</strong>ς. Εμπόριο προσπαθούν νακάνουν και με <strong>την</strong> Ιαπωνία. Κάθε χρόνο τα πορτογαλικάπλοία γυρίζουν από <strong>τις</strong> Ινδίες στη Λισαβόνα φορτωμέναμπαχαρικά, μεταξωτά, πολύτιμους λίθους, αρώματα,πορσελάνες, που <strong>του</strong>ς φέρνουν πολλά κέρδη. Οι Πορτογάλοιπροσπαθούν να διαδώσουν σ<strong>τις</strong> περιοχές αυτέςκαι το χριστιανισμό. Μάλιστα μερικές φορές προσπαθούννα τον επιβάλουν σ<strong>του</strong>ς ντόπιους με τη βία.Μαύροι που δουλεύουν στα ορυχεία χρυσούστο νησί Ισπανιόλα (σημερινή Κούβα). Η εικόναπροέρχεται από βιβλίο που εκδόθηκε το 1594.161
14ος -- 15ος αιώναςΚΕΦΑΛΑΙΟ 9Ανάμεσα στα νέα φυτάπου γνώρισαν σ<strong>την</strong>Αμερική οι κάτοικοι <strong>της</strong>δυτικής Ευρώπης ήτανκαι ο κάκτος (εικόνα 9.66)και ο ανανάς (εικόνα9.67). Και οι δυο εικόνεςπροέρχονται από βιβλίοπου εκδόθηκε το 1547.Η ανακάλυψη <strong>της</strong> Αμερικής ήταν επανάσταση για <strong>την</strong> οικονομία σ<strong>την</strong> Ευρώπη.Τα εμπορικά καράβια φέρνουν στη δυτική Ευρώπη νέα προϊόντα: τοκαλαμπόκι, <strong>την</strong> πατάτα, τη ντομάτα, τον καπνό, το κακάο. Για <strong>την</strong> Ισπανία,το πιο σημαντικό όφελος από <strong>τις</strong> κατακτήσεις <strong>της</strong> ήταν τα άφθονα πολύτιμαμέταλλα. Οι Ισπανοί, αφού λεηλάτησαν <strong>του</strong>ς θησαυρούς των Αζτέκων καιτων Ίνκα, άρχισαν να εκμεταλλεύονται συστηματικά τα ορυχεία με χρυσόκαι ασήμι σ<strong>την</strong> Αμερική. Τα πολύτιμα μέταλλα, και κυρί<strong>ως</strong> το ασήμι, πλημμυρίζουν<strong>την</strong> Ευρώπη. <strong>Χ</strong>άρη στα πλούτη από <strong>τις</strong> αποικίες <strong>του</strong>ς, η Ισπανίακαι η Πορτογαλία απέκτησαν το 16ο αιώνα μεγάλη δύναμη.Οι ανακαλύψεις έφεραν όμ<strong>ως</strong> αλλαγές και σ<strong>τις</strong> επιστημονικές γνώσεις,στον τρόπο που οι άνθρωποι έβλεπαν τη θρησκεία και <strong>την</strong> Εκκλησία, σ<strong>τις</strong>αξίες που υπήρχαν στη μεσαιωνική δυτική Ευρώπη. Οι κάτοικοι στη δυτικήΕυρώπη ανακάλυψαν νέους δρόμους, βεβαιώθηκαν ότι η γη είναι στρογγυλήκαι γνώρισαν νέους πολιτισμούς. Οι περισσότεροι πάντ<strong>ως</strong> πίστευαν ότιο χριστιανικός πολιτισμός <strong>της</strong> Ευρώπης ήταν ανώτερος. Ως τότε ο μόνοςδιαφορετικός κόσμος που ήξεραν ήταν ο αραβοϊσλαμικός κόσμος. Τώραανακαλύπ<strong>του</strong>ν άγνωσ<strong>του</strong>ς πολιτισμούς σ<strong>την</strong> Αφρική, σ<strong>τις</strong> Ινδίες, σ<strong>την</strong> Κίνα,σ<strong>την</strong> Ιαπωνία και σ<strong>την</strong> Αμερική.<strong>Χ</strong>άρ<strong>της</strong> που έγινε μετά <strong>τις</strong> ανακαλύψεις. 1502 περίπου, Μόντενα (Ιταλία), Βιβλιοθήκη Εστένσε.Η Aναγέννηση, ο ουμανισμός και οι ανακαλύψεις κάνουν αρκετούς ανθρώπους στη δυτικήΕυρώπη να μην είναι πια σίγουροι γι’ αυτά που πίστευαν μέχρι τότε. Οι άνθρωποι θέλουνπια να δοκιμάσουν νέα πράγματα, να εξερευνήσουν νέους τόπους. Οι κανόνες και οι αξίες<strong>της</strong> μεσαιωνικής εποχής αρχίζουν να μην έχουν πάνω σ<strong>του</strong>ς ανθρώπους τη δύναμη πουείχαν παλιότερα. Έτσι, σιγά σιγά εμφανίζεται στη δυτική Ευρώπη ένας καινούριος τρόποςσκέψης, που προετοιμάζει τον ευρωπαϊκό πολιτισμό των νεότερων χρόνων.162