16ος -- <strong>αρχές</strong> 18ου αιώναΚΕΦΑΛΑΙΟ 10Το «κυνήγι των μαγισσών»Το «κυνήγι των μαγισσών» εμφανίστηκε στη δυτική Ευρώπη<strong>την</strong> εποχή <strong>της</strong> Aναγέννησης και αναπτύχθηκε το 16ο και το17ο αιώνα και σ<strong>τις</strong> καθολικές και σ<strong>τις</strong> προτεσταντικές περιοχές.Βασίστηκε σ<strong>την</strong> ιδέα ότι διάφοροι άνθρωποι (συνήθ<strong>ως</strong>μοναχικές γυναίκες από τα λαϊκά στρώματα) αφού έκανανσυμφωνία με το διάβολο, αποκτούσαν μαγικές δυνάμειςκαι τον υπηρετούσαν κάνοντας το κακό. Οι διώξεις ενάντιασ<strong>τις</strong> «μάγισσες», που οργάνωσαν οι Εκκλησίες και στήριξαντα κράτη, οδήγησαν στη φωτιά 40.000--50.000 ανθρώπους,κυρί<strong>ως</strong> γυναίκες. Το «κυνήγι των μαγισσών» εμφανίζεται <strong>την</strong>ίδια περίοδο που η δυτική Ευρώπη αναπτύσσεται οικονομικά,εξελίσσεται κοινωνικά και προοδεύει πνευματικά.<strong>Χ</strong>αρακτικό με μια μάγισσα να οδηγείται στη φωτιά.1571, Λίλη (Γαλλία), Αρχεία <strong>του</strong> Δήμου.Οι τέχνες και τα γράμματαΗ Καθολική Εκκλησία προσπάθησε να διαδώσει <strong>την</strong> αντιμεταρρύθμιση και μετη ζωγραφική. Με τον τρόπο αυτό βοήθησε μια καινούριακαλλιτεχνική άνθηση στα τέλη <strong>του</strong> 16ου αιώνα.Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (1541--1614),γνωστός και <strong>ως</strong> Ελ Γκρέκο είναι από <strong>του</strong>ς πιοσημαντικούς ζωγράφους. Ξεκίνησε από <strong>την</strong>βενετοκρατούμενη Κρήτη, γνώρισε <strong>την</strong> Aναγέννησησ<strong>την</strong> Ιταλική χερσόνησο και πήγε σ<strong>την</strong>Ισπανία, στα χρόνια <strong>της</strong> αντιμεταρρύθμισης,όπου έκανε και <strong>του</strong>ς περισσότερους πίνακές<strong>του</strong>. Στο έργο <strong>του</strong> προσπαθεί να συνδυάσει τηβυζαντινή τέχνη με <strong>τις</strong> αναγεννησιακές ιδέες.Ζωγράφισε πίνακες με θρησκευτικά θέματα,τοπία και πορτρέτα.«Η ταφή <strong>του</strong> κόμη <strong>του</strong> Οργκάθ» είναι από τα πιο σημαντικά έργα <strong>του</strong>Γκρέκο. Ο πίνακας χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο κάτω μέρος βλέπουμε<strong>την</strong> ταφή και στο πάνω εικονίζεται η ουράνια ζωή: Στο κέντρο είναι ο<strong>Χ</strong>ριστός και γύρω <strong>του</strong> η Παναγία και άγιοι. Ένας άγγελος (εικονίζεταισαν μικρό παιδί) μεταφέρει <strong>την</strong> ψυχή <strong>του</strong> νεκρού στον ουρανό. Μεταξύτων ετών 1586--1588, Τολέδο (Ισπανία), εκκλησία <strong>του</strong> Αγίου Θωμά.Άποψη <strong>του</strong> Τολέδο. Πριν από το 1597, Νέα Υόρκη (ΗΠΑ),Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης.
16ος - <strong>αρχές</strong> 18ου αιώναΚΕΦΑΛΑΙΟ 10Στα τέλη <strong>του</strong> 16ου αιώνα εμφανίζεται ένας νέος ρυθμός στη ζωγραφική, στηγλυπτική, σ<strong>την</strong> αρχιτεκτονική και στη μουσική: το μπαρόκ. Το μπαρόκ ξεκίνησεαπό τη Ρώμη και εξαπλώθηκε σε όλη <strong>την</strong> Ευρώπη. Οι καλλιτέχνες προσπαθούνμε τα έργα <strong>του</strong>ς να τονίσουν το θρησκευτικό συναίσθημα, να εντυπωσιάσουν καινα διδάξουν. Οι καλλιτέχνες εμπνέονται από το θρησκευτικό συναίσθημα και <strong>του</strong>πηρετούν με νέους και λαμπρούς τρόπους. Η Καθολική Εκκλησία και οι βασιλικέςΑυλές είναι αυτοί που παραγγέλνουν και πληρώνουν <strong>του</strong>ς καλλιτέχνες για τα έργα<strong>του</strong>ς. Ανάμεσα σ<strong>του</strong>ς ζωγράφους ξεχωρίζουν ο Μικελάντζελο Καραβάτζο σ<strong>την</strong>Ιταλική χερσόνησο, ο Ντιέγκο Βελάσκεθ και ο Μουρίλο σ<strong>την</strong> Ισπανία, ο Πέτερ-ΠάουλΡούμπενς σ<strong>την</strong> Αμβέρσα.10.42Η αγία τράπεζαστη βασιλική <strong>του</strong>Αγίου Πέτρουστη Ρώμη (Ιταλία)διαμορφώθηκετο 17ο αιώνα απότον αρχιτέκτοναΜπερνίνι και είναιχαρακτηριστικόδείγμα τέχνηςμπαρόκ. Μεταξύ τωνετών 1624--1634.Το πάρκο ενός πύργου. Πίνακας <strong>του</strong> ζωγράφου Πέτερ-Πάουλ Ρούμπενς. Μεταξύ των ετών 1632--1638, Βιένη(Αυστρία), Μουσείο Ιστορίας <strong>της</strong> Τέχνης.jgggyL<strong>Από</strong> τα πιο γνωστά έργα <strong>του</strong> ζωγράφου Ντιέγκο Βελάσκεθ(1599--1660) είναι οι «Λας Μενίνιας», δηλαδή τα κορίτσιασ<strong>την</strong> ακολουθία <strong>της</strong> βασίλισσας. Στον πίνακα ο ζωγράφος με<strong>την</strong> παλέτα στο χέρι δε ζωγραφίζει τα μοντέλα απευθείας,αλλά <strong>την</strong> εικόνα <strong>του</strong>ς, που φαίνεται σ’ έναν καθρέφτη. 1658,Μαδρίτη (Ισπανία), Μουσείο <strong>του</strong> Πράδο.