<strong>Łomianki</strong> na pograniczu trzech stref:• centralnej (Warszawa),• przemysłowo-gospodarczej,• przyrodniczo-rekreacyjnejSTAN ISTNIEJĄCY ISTNIEJĄCE ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO (2011)AGLOMERACJA WARSZAWSKA: KIERUNKI ROZWOJU(PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGOWOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO 2004)<strong>Łomianki</strong> jako niezależna od Warszawystruktura pomiędzy Kampinoskim ParkiemNarodowym a Wisłą6PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJ. MAZOWIECKIEGO 2011,OBSZAR METROPOLITALNY WARSZAWY:(STUDIUM PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGOOBSZARU METROPOLITALNEGO WARSZAWY (2010<strong>Łomianki</strong> jako przedmieścia WarszawyPLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO, 2004;STUDIUM PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO OBSZARU METROPOLITALNEGO WARSZAWY, 2011OBSZAR METROPOLITALNY WARSZAWY:(STUDIUM PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO OBSZARUMETROPOLITALNEGO WARSZAWY (2010
<strong>Analiza</strong> <strong>zmian</strong> w <strong>zagospodarowaniu</strong> <strong>przestrzennym</strong> miasta i gminy <strong>Łomianki</strong> w okresie 2008-2012 wraz z przewidywaniami i kierunkami działań dotyczącymi przyszłego rozwojuWprowadzenieKształtowanie się struktury funkcjonalno-przestrzennej i społecznejŁomianek pozostaje w ścisłym związku ze strategicznym położeniemw strefie wpływów Warszawy. Zachodzące, zwłaszcza w ostatnichdwóch dekadach, <strong>zmian</strong>y ekonomiczne w Polsce są tutaj zauważalne,przede wszystkim poprzez pryzmat wysokiej aktywności inwestycyjneji rozwoju zabudowy mieszkaniowej. Konsekwencją tak intensywnegorozwoju są duże <strong>zmian</strong>y przestrzenne i społeczne. Lokalizacja Łomianekw strukturze oddziaływania aglomeracji warszawskiej oraz istniejącegoukładu komunikacyjnego sprawia, że gmina jest szczególnie konfrontowanaz tą ekonomiczną i społeczną dynamiką. Doświadczenie tychskutków, aktualnie bardzo odczuwalne i drażliwe dla mieszkańców,powinno być wystarczająco silnym czynnikiem motywującym dookreślenia priorytetów w działaniu władz, wyboru metod współpracyi decydowania o dalszych losach miasta i jego społeczności.Swoboda wyboru miejsca zamieszkania, robienia zakupów, korzystaniaz usług wzmacnia mobilność mieszkańców,to z kolei skutkuje obciążeniemkomunikacyjnym. Mieszkańcy Łomianek, zarówno ci, związani z nim odlat, jak i mieszkający tam od niedawna, w ciągu kolejnych lat stawiaćbędą coraz większe wymagania odnośnie jakości otoczenia, w którymżyją. Mobilny i zamożniejszy konsument coraz krytyczniej zacznie teżrozważać gdzie jest najbardziej atrakcyjne i przyjazne dla niego miejscedo zamieszkania, pracy, robienia zakupów czy korzystania z usług.Władze Łomianek kierując się koniecznością i potrzebą określeniakierunków przyszłego rozwoju przestrzennego postanowiły rozważyćmożliwości i szanse miasta w obliczu zachodzących <strong>zmian</strong>. <strong>Łomianki</strong>mają przed sobą perspektywę podejmowania kluczowych decyzji, którena stałe zdecydują o ostatecznym wizerunku miasta oraz jego strukturzeprzestrzennej.Nawet najbardziej skomplikowane procedury, przepisy prawne, lokalnekonflikty czy rozproszenie kompetencji między właściwymi instytucjami,nie zwalniają władz miasta z bycia reżyserem <strong>zmian</strong> na swoim obszarze.Zwłaszcza tych, które wpływać i decydować będą o wyglądzie, jakościi funkcjonowaniu miasta. Wnioski płynące z niniejszego dokumentuwyznaczają kierunki polityki przestrzennej w perspektywie najbliższychkilu i kilkunastu lat. Kierunki te pomimo ich złożoności, niezbędnegozaangażowania organizacyjnego, finansowego, otwarcia się na komunikacjęze środowiskiem lokalnym w żaden sposób nie ograniczająmożliwości działania miasta i nie tworzą dla niego niekorzystnychwarunków. Zważywszy na bardzo złożony przestrzennie, społecznieigospodarczo obszar Łomianek, stanowić one powinny podstawę dlarzetelnej publicznej debaty oraz odpowiedzialnych decyzji dotyczącychprzyszłości.Można postawić pytanie, jak pozyskać tę nieufną, zniechęconą lubmoże skonfliktowaną część środowiska lokalnego, by włączyła sięw działania na rzecz realizacji kierunków polityki przestrzennej.Czy jest w ogóle szansa podjęcia się takich działań? Istota politykiprzestrzennej sprowadza się do działań podejmowanych w interesiepublicznym. Polityka przestrzenna wprowadzająca korzystne rozwiązaniadla przyszłości Łomianek i społeczności lokalnej ma szansęzyskać wiarygodność i akceptację. Jakiekolwiek byłyby w tej sferzeuregulowania prawne, ułomności instytucjonalne, czy zaszłościw lokalnych konfliktach, w istocie chodzi przecież o poprawę, a niepogorszenie jakości życia, wzmocnienie, a nie osłabienie obszarówobjętych jej zasięgiem, podkreślenie, a nie umniejszenie znaczeniarelacji społecznych . Polityka przestrzenna daje również przestrzeń dodziałania dla różnych środowisk lokalnych. Na tym zasadza się jej idea.Włączenie się w te działania może być najlepszą drogą do przekonaniasię środowisk lokalnych, gdzie jest ich miejsce i najlepsze możliwościzaangażowania w interesie mieszkańców i miasta.Trudno jest prowadzić taki proces, jeżeli jego realizacja postrzeganajest wyłącznie w kategoriach formalnych dotyczących przygotowaniai posiadania dokumentu. Lokuje to niesłusznie politykę przestrzennąw formule wyłącznie działań proceduralnych.Narosłe przez lata problemy nie są możliwe do rozwiązania ze skutkiemna jutro. Nikt też tego nie powinien oczekiwać. Tym bardziej, że praktykadziałania często dowodzi, że nie tyle przepis prawny lub jego brak możebyć tym, co blokuje czy zagraża dobrym rozwiązaniom. Bywa, że jestto postawa społeczna, indywidualne preferencje, przyzwyczajenia czykultura kształtowania polityki lokalnej.Opracowanie i przekazanie gminie <strong>Łomianki</strong> niniejszego dokumentu,wspartego rozmowami z przedstawicielami społeczności lokalnej,stanowi podstawę do wykonania przez miasto pierwszego krokui zdecydowania o wyborze kierunku, w jakim dalej chce podążać. Liczysię tu nie tyle ślad pozostawiony na papierze, ile wywołana zawartymiw nim propozycjami <strong>zmian</strong>a w świadomości ludzi oraz akceptacjaspołeczna, utrwalana w ramach regularnych konsultacji i współdziałaniaze środowiskiem lokalnym.W pracach nad dokumentem uwzględniono najważniejsze elementyhistorycznego kształtowania się struktury urbanistycznej Łomianek,układu ulic, dróg i połączeń kolejowych. Uwagę zwrócono narelację między mieszkańcami a rzeką, kształtowanie się układówurbanistycznych i form architektonicznych. (np. Dąbrowa Leśna, KępaKiełpińska etc). oraz historyczne aspekty tworzenia się społecznościlokalnej i ich odzwierciedlenie w strukturze przestrzennej Łomianek.7