1 Historya Polska w Ameryce - tom VII - Liturgical Center

Historya Polska w Ameryce - tom VIIdyecezyi milwauckiej. Najpierw dwa lata pracował w nowozałożonej przez siebie parafii wBeaver Dam, potem od r. 1877 był assystentem w parafii św. Stanisława w Milwaukee, a odroku 1883. proboszczem tejże parafii aż do swojej śmierci, która — po długiej chorobie na rakażołądkowego — nastąpiła dnia 20. czerwca r. 1895. Kilka miesięcy przedtem, 22. listopada1894. umarł jego asystent ks. Augustyn Drążkowski, padając ofiarą gorliwości kapłańskiej.Po śmierci ks. Górskiego jego niedawny asystent, ks. Paweł Szulerecki, przybyły z archidyecezyichicagoskiej, został tymczasowym administratorem parani św. Stanisława.Do szkoły parafialnej uczęszczało r. 1901. — 877 dzieci obojga płci, których uczył lnauczyciel świecki i 12 Sióstr Notre Dame. Na początku roku 1888 — jak czytamy w rocznikach„Wiary i „Ojczyzny” — chodziło do szkoły św Stanisława 876 dzieci, czyli tyle co roku1901.Majątek parafii św. Stanisława przedstawiał roku 1893. wartość $126,000, mianowiciekościół $80,000, budynek szkolny $33.000, plebania, $6,000, dom sióstr $4,000. R. 1902.majątek tej parafii liczą na $250,000.Kiedy w latach 1872 — 1873 budowano obecną świątynię św. Stanisława na południowejstronie, a na północnej istniała już i wzrastała druga polska parana, św. Jadwigi, i obie tepolskie dzielnice rozszerzały się coraz bardziej; zakupili w tym czasie Polacy plac na wspólnycmentarz polski (leżący nad przedłużeniem 8. Avenue, 2 mile za południową granicą miasta),służący dziś dla wszystkich parafii polskich, gdyż przedtem grzebano zwłoki zmarłych Polakówna cmentarzu katolickim niemieckiej parafii św. Trójcy.Asystentem w parafii św. Stanisława był od roku 1901. ks. Paweł Góra, wyświęcony wSt. Francis roku 1899. Od roku 1901.—1902. ks. Adamowski, który z Wausau do Europy jadąc,ugrzązł w Milwaukee; potem znowu ks. Góra.Ks. Paweł Szulerecki pochodzi z Prus Zachodnich. Kształcił się w seminaryum w St.Francis. W roku 1892. wyświęcono go dla dyecezyi chicagoskiej. Był asystentem ks. J. Radziejewskiego.Roku 1893. przenisół się do Milwaukee, gdzie do roku 1895. był asystentemprzy kościele św. Józafata.W skład parafii św. Stanisława wchodzą także Kaszubi, (150 familii), mieszkający nawyspie zwanej „Jones Island”, położonej tuż przy brzegu Jeziora Michigan. Trudnili oni się tamod lat dawnych rybołóstwem, tworząc odrębną i samoistną osadę czyli raczej wioskę zupełniena starokrajski sposób urządzoną. Długi czas cieszyli się samorządem, na mocy tak zwanegoprawa exterrytoryalności. Oto, co naprzykład stare roczniki podają o tych Kaszubach na wyspie:„Przy końcu miasta Milwaukee — czytamy w „Zgodzie” z roku 1887. — „znajduje siępółwyspa, która właściwie do nikogo nie należy, tak zwana Jones Island, bo była dawniejwyspą, a choć dziś połączona ze stałym lądem, nazwa została. Jakim sposobem to się stało,że miejsce tak bliskie miasta zostało zapomniane i było zupełnie bez właściciela, trudno jużdzisiaj (roku 1887.) dociec. Powoli jednakże poczęli tam ściągać nasi rodacy z Kaszub,budować domki i trudnić się rybołóstwem. I tak przyszło, że cała wyspa obecnie jest osadąprawie wyłącznie kaszubską, a ziemia, na której postawili swe domy, już do nich należy, bood kilku lat każą im już nawet podatki od niej płacić. Jednym z najpierwszych, który tamosiadł, był nasz rodak Antoni Kański, zwany i znany w szerokich kołach jako gubernatorwyspy św. Jana — niedawno oddarzono go laską o srebnej rączce z napisem: „Gubernatorowiwyspy św. Jana, przyjaciele.”51