Ks. Czesąw WrzosekKs. Jan KlepaKs. Kazimierz SzeligaKs. Tadeusz MoskalKs. Henryk KazimierzczakKs. Józef PałkaKs. Zbigniew WilczyńskiKs. Ryszard ŁopaciukKs. Grzegorz RybickiKs. Tadeusz Rybińskiwujący swą funkcję z ks. wikarym JanemGrzybosiem. Kolejno od roku 1978 do 1986proboszczem był ks. Zbigniew Wilczyńskiz wikariuszami Władysławem Wójcikiem iWitoldem Kołodziejem. Ks. Wilczyński zapisałsię w historii parafii Budowo tym, żepodjął się remontu generalnego kościołafilialnego w Gałęźni Małej, budową kościołafilialnego w Motarzynie, wymianą ławekdla wiernych w kościele w Budowie, „zorganizował”drugi dzwon dla kościoła w Budowie.Kolejno proboszczem był w latach1986-1989 ks. Ryszard Łopaciuk, który podjąłsię budowy nowego kościoła filialnegow Niepoględziu i wstawił część nowych witrażyw kościele w Budowie. Od roku 1989do 1993 proboszczem był ks. GrzegorzRybicki, a od roku 1993 do chwili obecnejfunkcję tę pełni ks. Tadeusz Rybiński, któryukończył budowę kościoła w Niepoględziu.Obecnie parafia administruje czteremakościołami: w Budowie, Gałęźni Małej,Motarzynie i Niepoględziu. W roku 2006 wGałęźni Małej nad Słupią wspólnie z gminąKołczygłowy postawiono obelisk przypominającyo spływie kajakowym późniejszegopapieża Jana Pawła II - VI przystań.Parafia DobieszewoDo grona najstarszych budowli sakralnychdrewnianych w powiecie słupskimnależy kościół w Dobieszewie. Pochodzi onz początku XIX wieku, zaś ambona z XVIIIwieku. Początkowo był kościołem filialnymparafii w Dębnicy Kaszubskiej. Pierwszymksiędzem, który zamieszkał w Dobiesze-Ks. Stanisław WiśniewskiKs. Marian PatalasKs. Ryszard PawlukowskiKs. Lech Boncza-BystrzyckiKs. Jan StrzeleckiKs. Kazimierz CebulaKs. Ludwik StaniszewskiKs. Marian GórkaKs. Kazimierz GajdaKs. Jerzy Ślisz34POWIAT SŁUPSKI NR 3-4 (109-110) • MARZEC-KWIECIEŃ 2010
ich praca tworzy cząstkę naszej historiiwie (samodzielny wikariat) był ks. StanisławWiśniewski, po nim proboszczem był ks.Marian Patalas do 1966 roku z pomocą ks.wikarego Ryszarda Pawlukowskiego, któryzostał jego następcą przez kolejnych sześćlat. Następnie pełnił tę funkcję przez pięćlat ks. Lech Bończa - Bystrzycki, późniejszyprof. dr hab. WSD w Koszalinie. Kolejnymproboszczem przez sześć lat był ks. JanStrzelecki, w tym czasie został wymienionydach na kościele, wstawiono słupy wzmacniającenawę, dobudowano zakrystię. Przezrok 1982 proboszczem był ks. Kazimierz Cebula,kolejnym - ks. Ludwik Staniszewski(przerobił poniemiecką kaplicę cmentarnąw Warblewie na kościół filialny). Po wyjeździedo pracy na Białoruś ks. Ludwika przezrok 1990 zastępował go ks. Marian Górkaz Łodzi. Przez kolejne lata proboszczembył ks. Kazimierz Gajda, a obecnie od roku2001 jest ks. Jerzy Śliż. Peregrynacja obrazuMatki Boskiej Częstochowskiej miała miejsceod 28 listopada 1989 roku. Cmentarzparafialny został założony przy cmentarzuponiemieckim. Działkę na ten cel przekazałap. Wanda Niemkowicz.Należy wspomnieć, że wielu parafianwyróżniło się zaangażowaniem w budowęświątyń i ich remonty: Czesław Szocik wGogolewie, Jan Dańczak, Ryszard Rytelewski,Edmund Spirewka w Motarzynie, KazimierzKniter z rodziną w Niepoględziu. Niesposób wymienić wszystkich i za to przepraszam.Funkcję organisty pełnili w DębnicyKaszubskiej: p. Michał Szyłko, a następniep. Radosław Materka - obecnie prof. pianistykina Uniwersytecie Kalifornijskim, p.Piotr Tomczyk, a obecnie p. Jakub Brilowskize Słupska. W Dobieszewie organistą był p.Stanisław Wrzachol, w Budowie p. EdmundLicoch, a obecnie p. Kazimierz Treder.W ciągu 65 lat z terenu gminy DębnicaKaszubska wyszło pięciu księży: ks. WładysławKitajgrodzki z Dębnicy Kaszubskiej,ks. Zygmunt Wojsz z Budowa, ks. KrzysztofStefan z Motarzyna, ks. Marcin Kidziun zGogolewka oraz ks. Piotr Baran z Troszek wobrządku greko-katolickim. Z grona wcześniejwymienionych kapłanów, później jedenzostał profesorem WSD (ks. Bończa Bystrzycki),jeden infułatem (ks. Klepa), trzechkanonikami (ks. ks. Pałka, Strokosz, Wilczyński).Z ważnych dat należy przypomniećpielgrzymki Ojca Świętego Jana Pawła II doojczyzny. Wierni z gminy Dębnica Kaszubskamogli uczestniczyć w diecezjalnychspotkaniach: 1 czerwca 1991 roku w Koszaliniei 6 czerwca 1999 roku w Pelplinie.Z chwilą wejścia Polski do Unii Europejskiejpojawiła się możliwość otrzymaniadotacji w ramach osi nr 8 z RegionalnegoProgramu Operacyjnego dla województwapomorskiego. Przystąpiły do niego międzyinnymi samorządy gminy Dębnica Kaszubskai Starostwo <strong>Powiat</strong>owe. Wójt gminyDębnica Kaszubska Eugeniusz Dańczakzwrócił się do proboszczów z ofertą skorzystaniaz tych środków pod warunkiem, żeparafie wniosą 15 proc. wkładu własnego.Z propozycji tej pragną skorzystać parafiew Budowie i Dębnicy Kaszubskiej.Z końcem kwietnia 2010 roku kończysię Rok Kapłański ustanowiony przez PapieżaBenedykta XVI. Sądzę, że jest to stosownachwila aby wspomnieć o kapłaństwie ijego roli w Polsce XX wieku. Należy pamiętaćo okolicznościach towarzyszących odzyskaniuniepodległości po I wojnie i zmianiegranic państwowych po II wojnie światowej,w wyniku czego na ziemie północnei zachodnie przyszli Polacy z Wileńszczyzny,Polski południowo-wschodniej,Kaszub i innych terenów. Kościół i księżabyli wtedy jedyną organizacją integrującąnaród Polski. Do powiatu słupskiegoprzybyli zesłańcy na Sybir, byli więźniowieobozów koncentracyjnych, uczestnicy robótprzymusowych, żołnierze walczący naróżnych frontach, np.: Monte Casino, Lenino,AK, żołnierze Łupaszki, ludzie przymusowowcieleni do Wermachtu, członkowieUPA, partyzanci różnych formacji i inni.Napływająca ludność przynosiła odmiennezwyczaje dotyczące życia świeckiego ireligijnego. Władza ludowa utrudniała kapłanomsprawowanie ich funkcji doprowadzającnawet do aresztowań. Wypadawięc przypomnieć kapłanów, którzy sweżycie poświęcili nam i naszym poprzednikom,gdyż ich praca tworzy cząstkę naszejhistorii.dr Stanisław JankRadny <strong>Powiat</strong>u SłupskiegoDębnica KaszubskaP.S. Dziękuję ks. proboszczom, ks. seniorowi,żonie, p. Dorocie Tomaszewskiej, p. KrystianowiCzapiewskiemu oraz wszystkim parafianom,którzy służyli mi pomocą w opracowaniutej publikacji.Przyszedł czas napodanie sobie rąkNic nie powstajesamo z siebie,wszystko co nascieszy, jest owocemmądrego, serdecznegowysiłku ludzipotrafiących wpisaćwe własny los pracęna rzecz innychW latach 1922-1939 Polska i Litwa graniczyłyna linii 507 kilometrów. Od roku1990 długość międzypaństwowej granicywynosi 104 kilometry i z chwilą wejścia Polskioraz Litwy do Unii Europejskiej i strefySchengen jest to jej wewnętrzna granica zewszystkimi dobrodziejstwami dla obywatelii interesów obu państw. Przez lata, począwszyod roku 1917, na wzajemnych polsko - litewskichrelacjach ciążył spór o Wilno. „RepublikaLitewska przetrwała dwadzieściatrzy lata, od 1917 do 1940 roku. [...] Konflikt zLitwą koncentrował się wokół kwestii Wilna[...], mimo że we wszystkich kręgach polskiejopinii publicznej istniały silne sentymentalnepowiązania z Litwą, a także wśród pewnychsfer żywiono nadzieję na unię federalną”(s. 961) „Obietnica uzyskania Wilna byłaprzynętą, która wciągnęła Litwinów w sowieckąpułapkę. Żałosne rezultaty dały osobie znać w latach 1939-1940. Zgoda ZSRRna przekazanie Wilna Litwie stanowiła jedyniepreludium do wkroczenia oddziałówArmii Czerwonej w czerwcu 1940 roku i zapowiedźtragicznej śmierci niepodległościLitwy. W większym lub mniejszym stopniuwszystkie narody Europy wschodniej popełniłygrzech zabiegania o realizację własnychpartykularnych i egoistycznych celówkosztem dobrosąsiedzkich stosunków iwspólnego bezpieczeństwa [...]” - tak tamtenczas ocenia Norman Davies w „Bożymigrzysku” (str. 973).Ostatecznie sprawę rozstrzygniętow Jałcie nie pytając o zdanie zainteresowanych.Losy tysięcy ludzi zmuszonychsłupsk - wilnoPOWIAT SŁUPSKI NR 3-4 (109-110) • MARZEC-KWIECIEŃ 201035