Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
4.5 Seksualnost i seksualno i reproduktivno<br />
zdravlje<br />
Seksualnost je univerzalna i individualna. Svaka osoba<br />
je seksualna a razvoj seksualnosti počinje odmah nakon<br />
rođenja. Biti seksualan ne znači imati seksualne odnose pa<br />
samim tim izjava da su sve osobe seksualne ne implicira<br />
njihov aktivan seksualni život.<br />
Kroz historiju je termin seksualnost nailazio na različite<br />
interpretacije i često je seksualnost prevođena na<br />
pogrešan način, u čijem kontekstu je seksualnost<br />
prevođena kao seksualni odnos, što je netačna<br />
konstatacija. Seksualnost je naprotiv daleko širi pojam<br />
koji podrazumijeva različite dimenzije života, odrastanja,<br />
ponašanja, osjećanja i sl.<br />
U januaru 2002. godine Svjetska zdravstvena organizacija<br />
pokrenula je jedinstvenu inicijativu radi definisanja<br />
seksualnosti. Ta inicijativa je rezultirala kreiranjem<br />
definicija seksa, seksualnog i reproduktivnog zdravlja i<br />
seksualnosti.<br />
„Seks“ – tj. spol su biološke karakteristike koje generalno<br />
prave podjelu između muškaraca i žena, mada se u<br />
ustaljenom jeziku ta riječ interpretira kao seksualna<br />
aktivnost. Pored muškog i ženskog spola, osoba se može<br />
roditi kao interseks, tj. osoba se rodi s karakteristikama<br />
muškog i ženskog spola.<br />
„Seksualnost“ – kao širok koncept, definišemo u skladu<br />
s radnom definicijom SZO-a (Svjetske zdravstvene<br />
organizacije - World Health Organization) koja kaže:<br />
„Ljudska seksualnost je prirodan dio ljudskog razvoja<br />
kroz svaku fazu života i uključuje fizičku, psihološku i<br />
socijalnu komponentu.“ (WHO Regional office for Europe<br />
1999/2001)<br />
Sveobuhvatnija definicija, na kojoj insistira SZO, kaže<br />
sljedeće: „Seksualnost predstavlja centralni aspekt svakog<br />
ljudskog bića tokom života i uključuje spol, rodne identitete<br />
i uloge, seksualnu orijentaciju, erotiku, užitak, intimnost<br />
i reprodukciju“. Seksualnost doživljavamo i ispoljavamo<br />
kroz misli, fantazije, želje, uvjerenja, stavove, vrijednosti,<br />
ponašanje, prakse, uloge i odnose.<br />
Ova definicija je važna iz više razloga. Ona naglašava da<br />
je seksualnost odrednica čovjeka; ne ograničava nas na<br />
uzrast, blisko je vezana za rod (gender); obuhvata različite<br />
38
Change language