DoiNhok Phayao Perspectives

Recommendations

Info

10 วารสารพะเยาปริทัศน์ ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 ดอยหนอก : ธรรมชาติ สภาพแวดล้อม และอุทยานแห่งชาติดอยหลวง ดอยหนอก เป็นเขาหินปูนคล้ายหนอกของวัว ตั้งตระหง่านอยู่บนความสูง 1,077 เมตรจาก ระดับน้ําทะเลปานกลาง เป็นส่วนหนึ่งในเขตอุทยาน แห่งชาติดอยหลวง ซึ่งมียอดดอยหลวงเป็นจุดสูงสุด ของสันเขาที่ความสูง 1,694 เมตรจากระดับน้ําทะเล ปานกลาง 1 อุทยานแห่งชาติดอยหลวงมีอา ณาเขต ครอบคลุมพื้นที่ 3 จังหวัด คือ พะเยา ลําปาง และ เชียงราย มีเนื้อที่ทั้งหมด 731,250 ไร่ หรือ 1,170 ตาราง กิโลเมตร เป็นอุทยานแห่งชาติลําดับที่ 61 ของประเทศ ตามประกาศในราชกิจจานุเบกษา ลงวันที่ 16 เมษายน 2533 โดยยกฐานะมาจากวนอุทยานแห่งชาติ 4 แห่ง คือ วนอุทยานน้ําตกจําปาทอง (พะเยา) วนอุทยานน้ําตกผา เกล็ดนาค (พะเยา) วนอุทยานน้ําตกปูแกง (เชียงราย) และวนอุทยานน้ําตกวังแก้ว (ลําปาง) อุทยานแห่งชาติดอยหลวงตั้งอยู่ในเขตเทือกเขา ผีปันน้ํา สภาพภูมิประเทศเป็นภูเขาสลับซับซ้อนทอดตัว ตามแนวยาวจากเหนือลงมาใต้ สภาพดินเป็นดินลูกรังผสม หินโดยเฉพาะบนยอดเขา ส่วนบริเวณหุบเขา ดินจะมีสีดํา อุดมด้วยแร่ธาตุ สภาพปุาประกอบด้วยปุาไม้ 5 ประเภท คือ ปุาเบญจพรรณ ปุาเต็งรัง ปุาดิบชื้น ปุาดิบแล้ง และปุา สนเขา มีบางส่วนเป็นพื้นที่ลุ่มน้ําชั้นที่ 1A หรือพื้นที่ต้นน้ํา ลําธารที่ยังมีสภาพปุาสมบูรณ์ ซึ่งไหลลงสู่แม่น้ําวัง ทางฝั่ง ลําปาง ไหลลงสู่แม่น้ําลาว ทางฝั่งเชียงราย 2 ส่วนทางฝั่ง พะเยาจะกลายเป็นแม่น้ําตุ่น แม่น้ําต๊ํา แม่น้ําต๋อม 1 สํานักอุทยานแห่งชาติ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ปุา และพันธุ์พืช, ดอย ห ล ว ง -ด อ ย ห น อ ก , จ า ก http://park.dnp.go.th/visitor/scenicshow.php?id=215, (สืบค้นเมื่อ วันที่ 2 กรกฎาคม 2559) 2 อุทยานแห่งชาติดอยหลวง, อุทยานแห่งชาติดอยหลวง, จาก http://www.dnp.go.th/parkreserve/asp/style1/default.asp?npid =143&lg=1, (สืบค้นเมื่อวันที่ 2 กรกฎาคม 2559) แม่น้ําต๋ํา แม่น้ําแม่ใส และแม่น้ําร่องคํา ซึ่งทั้งหมดไหลลงสู่ กว๊านพะเยา 3 เส้นทางขึ้นดอยหนอกและดอยหลวงจะมีอยู่ 5 เส้นทาง จาก 4 จุดเริ่มต้น คือ 1. เส้นทางจากบ้านต๋อมใน ตําบลบ้านต๋อม อําเภอเมืองพะเยา หรือบ้านห้วยหม้อ ตําบลบ้านตุ่น อําเภอเมืองพะเยา รวม ระยะทางประมาณ 8-10 กิโลเมตร 2. เส้นทางจากบ้านปงถ้ํา อําเภอวังเหนือ จังหวัดลําปาง รวมระยะทางประมาณ 4-8 กิโลเมตร (ขึ้นอยู่กับจะเดินด้วยเท้าจากตัว หมู่บ้านหรือเริ่มในจุดที่รถไปไม่ถึง) 3. เส้นทางจากบ้านปากบอก อําเภองาว จังหวัดลําปาง (ถนนพะเยา-เชียงใหม่) รวม ระยะทางประมาณ 12 กิโลเมตร 4. เส้นทางจากอ่างเก็บน้ําแม่ตุ่น ซึ่งเดินทาง ไปได้ 2 เส้นทาง การเดินทางขึ้นดอยหนอกไม่ว่าจะเส้นทางไหน จําเป็นที่จะต้องมีผู้นําทาง เนื่องจากเป็นเส้นทางเดินปุา แคบ ๆ ทั้งสิ้น นอกจากนั้นนักเดินทางต้องตระเตรียม ร่างกายให้พร้อม เนื่องจากเรียกได้ว่าเป็นเส้นทางที่แสน ทรหด มีทั้งการเดินในปุาโปร่ง ปุาดิบชื้น ทุ่งหญ้า ไต่หิน เดินเลียบหน้าผาสูง ฯลฯ นอกจากนั้น หากไม่จ้างลูกหาบ นักเดินทางก็ต้องแบกข้าวของเครื่องใช้ขึ้นไปเอง เพราะไม่ มีร้านขายของอยู่บนนั้น ไม่มีทั้งไฟฟูา ประปา หรือ แม้กระทั่งห้องน้ํา (แต่ปัจจุบันมีสัญญาณโทรศัพท์มือถือ เกือบทุกค่าย) สิ่งอํานวยความสะดวกที่มี ได้แก่ ศาลาพัก ด้านบน ซึ่งมีเครื่องครัว หม้อ ไห จาน ชาม ช้อน ถังน้ํา และผ้าปู ผ้าห่ม (ตามสภาพ) ให้หยิบยืม ส่วนน้ําใช้และน้ํา กิน นักเดินทางต้องเดินลงไปกรอกน้ําจากตาน้ํา ซึ่งห่าง จากจุดกางเต็นท์ไปประมาณ 1 กิโลเมตร 3 สัมภาษณ์ อ.วิมลปิง เมืองเหล็ก ต.เวียง อ.เมือง จ.พะเยา, วันที่ สัมภาษณ์ 12 กุมภาพันธ์ 2559
ดอยหนอก : ตํานาน ประวัติศาสตร์ ธรรมชาติ การท่องเที่ยว ความเชื่อ ศาสนา และความขัดแย้ง 11 ดอยหนอก : เรื่องเล่าและประวัติศาสตร์การสร้างพระธาตุ นาระดา สนามทอง การพบรอยพระพุทธบาทและการเริ่มต้น สร้างพระธาตุดอยหนอก เท่าที่ค้นพบ มีคําบอกเล่า แบ่งออกเป็น 4 ทาง ในทางแรก เชื่อกันว่าครูบาศรีวิชัย นักบุญแห่ง ล้านนา เป็นผู้ค้นพบรอยพระพุทธบาทบนดอยหนอกจาก การเดินธุดงค์จากจังหวัดพะเยาไปจังหวัดลําพูนและ เชียงใหม่ แต่ก็ยังไม่มีการสร้างพระธาตุดอยหนอกใน ช่วงเวลานั้นแต่อย่างใดกระทั่งในปี พ.ศ. 2482 หนึ่งปี หลังจากที่ครูบาศรีวิชัยมรณภาพ ก็จึงมีการสร้างพระธาตุ บนดอยหนอกขึ้น 4 แต่ก็ไม่พบว่าใครเป็นผู้สร้างและไม่มี บันทึกถึงรูปร่าง ขนาด สัณฐานของพระธาตุแต่อย่างใด ผู้คนจะได้รู้ว่า พระพุทธเจ้าเคยมาเหยียบเมืองไทยมา ก่อน 6 ในทางที่สี่ ผนวกเอาคําบอกเล่าที่สองและสาม เข้าด้วยกัน กล่าวคือ ผู้ค้นพบรอยพระพุทธบาท ก็คือ ครู บานันตา นันโท พระลูกศิษย์ของครูบาศรีวิชัย (การเป็น ลูกศิษย์นี้ อาจเป็นเหตุผลของความเข้าใจที่คลาดเคลื่อน ของชาวบ้านบางคนที่ว่าครูบาศรีวิชัยมาสร้างด้วยตนเอง) ผู้นําปูนมาปิดทับรอยพระพุทธบาทบนหิน หลังจากนั้น พระขาวแก้วก็ได้สร้างพระธาตุ 3 ชั้นครอบพระพุทธบาท ไว้ 7 สําหรับ พระขาวแก้วนั้น แม้ว่าจะได้รับสมญา นามว่า “พระ” แต่ก็มิได้บวชเป็นพระภิกษุแต่อย่างใด ท่านเป็นผู้ถือศีล 5 อย่างเคร่งครัด นุ่งขาวห่มขาวตลอด อีกทั้งมีคาถาอาคม จึงได้รับการเรียกดังนั้น ในทางที่สอง สันนิษฐานว่าครูบานันตา นันโท แห่งวัดทุ่งม่านใต้ อําเภอเมือง จังหวัดลําปาง เป็นผู้ค้นพบ รอยพระพุทธบาท และได้นําปูนเททับปิดไว้ เพื่อปูองกัน การถูกทําลาย เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2468 5 ในทางที่สาม มีคําบอกเล่าไว้ว่า ในปี พ.ศ. 2497 นายแก้ว รักบุตร หรือที่รู้จักกันในนาม “พระขาวแก้ว” ผู้ เป็นเสมือนนักบุญในแถบพื้นที่ อําเภอแม่เจดีย์ จังหวัด เชียงราย อําเภอวังเหนือ จังหวัดลําปาง และอําเภอเมือง จังหวัดพะเยา ได้ขึ้นไปสร้างพระธาตุครอบรอยพระพุทธ บาทไว้ โดยรอยพระพุทธบาท มีขนาดกว้าง 2 ฝุามือ และ ยาว 1 ศอก จุดประสงค์ที่สร้างก็เพื่อให้คนรู้ว่ามีรอย พระพุทธบาทอยู่ที่นั่น และให้คนได้ไปสักการบูชา หรือ 4 ช้อมูลจากการสัมภาษณ์ นายเสน่ห์ ซองดี (ผู้ใหญ่บ้านปงถ้ํา จ.ลําปาง), อาจารย์สุวัตร์ เลิศชยันตรี (บ้านแสงธรรมชาติ จ.พะเยา), นายอนุชา รัศมี (เจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติดอยหลวง จ.พะเยา), และนายสุพล ศรีชัย (รองนายกองค์การบริหารส่วนตําบลบ้านตุ่น จ.พะเยา) 5 จาก facebook ประเพณีทรงน้ํารอยพระพุทธบาทดอยหนอก, https://www.facebook.com/<strong>DoiNhok</strong><strong>Phayao</strong>/ วันที่ 1 มิถุนายน 2559, สืบค้นเมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 2559 นายแก้ว รักบุตร หรือ พระขาวแก้ว อนุเคราะห์ภาพโดย นางแก้วไหลมา รักบุตร 6 สัมภาษณ์ นางแก้วไหลมา รักบุตร (ภรรยาพระขาวแก้ว) อายุ 83 ปี , บ้านแม่เลี้ยบ ต.ทุ่งฮั้ว อ.วังเหนือ จ.ลําปาง, วันที่สัมภาษณ์ 19 พฤษภาคม 2559 7 สัมภาษณ์ อาจารย์สุวัตร์ เลิศชยันตรี (บ้านแสงธรรมชาติ จ.พะเยา)
Page 2 and 3: 2 วารสารพะเยา
Page 12 and 13: 12 วารสารพะเย
Page 52: 52 วารสารพะเย

DoiNhok Phayao Perspectives

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?