DoiNhok Phayao Perspectives
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
36 วารสารพะเยาปริทัศน์ ปีที่ 1 ฉบับที่ 1<br />
กลยุทธ์การอนุรักษ์ธรรมชาติบนดอยหนอก<br />
อภิชัจ สุดเฉลียว<br />
ป่าไม้ ต้นน้ํา หิน ดิน แร่ธาตุ ล้วนถูกสร้าง<br />
ขึ้นโดยธรรมชาติ แต่ธรรมชาติก็ไม่อาจจะรักษาตนเอง<br />
ให้พ้นจากเงื้อมมือมนุษย์ได้ อย่างไรก็ตาม หาก<br />
มนุษย์มีจิตสํานึกและดวงตาละเอียดอ่อนพอ มนุษย์จะ<br />
รักษาธรรมชาติให้คงอยู่ เพราะเอาเข้าจริงแล้ว<br />
ชะตากรรมของมนุษย์ต่างหากที่ขึ้นอยู่กับธรรมชาติ ดั่ง<br />
เราจะเห็นได้จากมหาภัยพิบัติที่เกิดขึ้นทั่วทุกมุมโลกใน<br />
ปัจจุบัน อันเป็นผลสะท้อนย้อนกลับจากการทําลาย<br />
ธรรมชาติ ซึ่งมนุษย์ก็มิอาจคาดคะเนและต้านทานได้<br />
บนเนื้อที่ 731,250 ไร่ ของอุทยานแห่งชาติดอย<br />
หลวง เจ้าหน้าที่อุทยาน ฯ ใช้ กฎหมาย เป็นหลักในการ<br />
อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ส่วนชมรมคนฮักดอยหนอก<br />
ของหมู่บ้านห้วยหม้อ ก็มีกลยุทธ์การฝากเงิน 50 บาทเป็น<br />
เงินมัดจํา ซึ่งไถ่ถอนได้หากนักท่องเที่ยวนําขยะกลับลงมา<br />
จากดอย<br />
ในส่วนบ้านปงถ้ํา จังหวัดลําปาง ซึ่งบริหาร<br />
จัดการการเดินทางขึ้นดอยหนอกฝั่งตนเองด้วยตนเอง<br />
ภายใต้การนําของผู้ใหญ่บ้านเสน่ห์ ซองดี มีแนวคิดในการ<br />
อนุรักษ์ด้วยการสนับสนุนให้นักท่องเที่ยวนอนพักแรม<br />
ด้านล่างที่หมู่บ้าน มิให้นอนบนดอยหนอก คล้ายกับที่<br />
ภูชี้ฟูา อําเภอเทิง จังหวัดเชียงราย เพื่อความสะอาดของ<br />
พื้นที่ และความสะดวกในการทําธุระส่วนตัว เนื่องจาก<br />
ด้านบนดอยหนอก ไม่มีทั้งน้ําประปาและห้องน้ํา<br />
นอกจากนั้นยังมีการออกใบประกาศนียบัตรผู้พิชิตดอย<br />
หนอกโดยองค์การบริหารส่วนตําบลท่าวังทองให้กับ<br />
นักท่องเที่ยว หากนักท่องเที่ยวนําขยะทุกชิ้นลงมาแลก อีก<br />
ทั้งยังสร้างข้อตกลงกับอุทยานแห่งชาติว่าด้วย ต้นไม้ที่<br />
ชาวบ้านปลูก ในเขตพื้นที่ของชาวบ้านแต่เดิม ขอให้<br />
ชาวบ้านเป็นผู้ดูแล และเก็บเกี่ยวผลผลิตจากป่า แลก<br />
กับการที่ชาวบ้านจะคืนที่ดินเหล่านี้ให้กับรัฐ ซึ่งจะเห็น<br />
ได้ว่า เป็นการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติในเขตพื้นที่รอบ<br />
ชุมชนของตนเองผ่านการมีส่วนร่วม การกระจายอํานาจ<br />
และการปกครองตนเอง สอดคล้องกับแนวคิดการมีส่วน<br />
ร่วมการจัดการทรัพยากรธรรมชาติโดยชุมชนท้องถิ่น<br />
นับตั้งแต่รัฐธรรมนูญฉบับปี พ.ศ. 2540 เรื่อยมา<br />
ส่วนเขตพะเยา บ้านห้วยหม้อ บ้านบัว<br />
โดยเฉพาะบ้านต๋อมใน ซึ่งเป็นที่ตั้งของสถานปฏิบัติธรรม<br />
บ้านแสงธรรมชาติ แม้จะยกเรื่องปุาไม้ให้ทางอุทยาน<br />
แห่งชาติเป็นผู้ดูแล เพื่อมิให้เกิดการแย่งชิงว่าพื้นที่ไหน<br />
เป็นของใคร แต่ก็เสริมเรื่องเล่าเกี่ยวกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์บน<br />
พระธาตุดอยหนอก เพื่อให้คนทั่วไปเกิดแรงศรัทธาและ<br />
ความเชื่อ ตลอดจนความกลัวในสิ่งที่มองไม่เห็นหากทําตัว<br />
ไม่เหมาะสมบนดอยหนอก เช่นการทิ้งขยะเรี่ยราดตาม<br />
รายทาง ซึ่งจะถือว่าเป็นการลบหลู่ เป็นบาป ไม่ได้บุญ<br />
เป็นต้น 39<br />
39 สัมภาษณ์ นายสุวัตร์ เลิศชยันตรี บ้านแสงธรรมชาติ จ.พะเยา วันที่<br />
สัมภาษณ์ 28 กุมภาพันธ์ 2559
Change language