DoiNhok Phayao Perspectives
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
16 วารสารพะเยาปริทัศน์ ปีที่ 1 ฉบับที่ 1<br />
ตํานานดอยหนอก 10 จารุมน งิ้วทั่ง<br />
ตํานานดอยหนอกได้มีการเล่าขานสืบต่อกัน<br />
มาแบบมุขปาฐะ (ปากต่อปาก) ผ่านผู้คนที่มีความเชื่อ<br />
ความศรัทธา ไปในทางเดียวกัน ตํานานถูกสร้างขึ้น<br />
และเล่าต่อ เพื่อตอบข้อสงสัยในสิ่งที่ผู้คนได้ไปพบเห็น<br />
เช่น รอยพระพุทธบาท<br />
บางครั้ง ตํานานก็คือเรื่องเล่าที่พยายามโยง<br />
ตัวตนและสถานที่ให้เชื่อมกับศาสนาที่ตนนับถือผ่านห้วง<br />
กาลเวลา อดีตสู่ปัจจุบัน<br />
ตํานานดอยหนอก เล่ากันปากต่อปาก ความว่า<br />
ในครั้นพุทธกาล พระพุทธเจ้าได้เสด็จธุดงค์<br />
มายังบริเวณยอดดอยหนอก พระองค์ได้เหยียบพระพุทธ<br />
บาทลงบนยอดดอย โดยหัวแม่เท้าหันไปทางหนองเอี้ยง<br />
หรือกว๊านพะเยาในปัจจุบัน 11<br />
ตํานานเล่าว่า หลังจากพระพุทธเจ้าประทับรอย<br />
พระพุทธบาทที่ยอดดอยหนอกแล้ว จึงได้ตรัสให้พระ<br />
อานนท์ไปตักน้ําที่หนองเอี้ยง แต่บริเวณนั้นมีพญานาคตน<br />
หนึ่งเฝูาอยู่ และไม่ยอมให้พระอานนท์ตักน้ําไปถวาย<br />
พระพุทธเจ้า เพราะพญานาคอยากเห็นพระพุทธเจ้าตัว<br />
จริง พระอานนท์จึงนําความมากราบทูล เมื่อพระพุทธเจ้า<br />
ทราบ จึงเสด็จลงจากยอดดอยหนอกไปยังหนองเอี้ยง เมื่อ<br />
พญานาคเห็นก็กล่าวขึ้นมาว่า<br />
“ทําไมพระพุทธเจ้าตัวเล็ก”<br />
ด้วยความทะนงตน พญานาคได้เสกตัวเองให้ตัว<br />
ใหญ่ขึ้น และคิดว่าหากพระพุทธเจ้าที่อยู่ตรงหน้านี้เป็น<br />
พระพุทธเจ้าจริง ก็ขอให้พระพุทธเจ้าแปลงกายให้รูปร่าง<br />
สูงใหญ่กว่าตนเอง มิเช่นนั้นจะไม่ให้น้ํา<br />
พระพุทธเจ้าทราบโดยจิตเช่นนั้นจึงแสดง<br />
อิทธิฤทธิ์โดยการแปลงกายจนขนาดเท่ากับพระเจ้า<br />
ตนหลวง ที่อยู่ ณ วัดศรีโคมคําในปัจจุบัน 12<br />
เรื่องเล่าที่กล่าวมานี้ หากเป็นชาวพะเยาจะคุ้นหู<br />
มาก เนื่องจากคล้ายคลึงกับตํานานพระธาตุจอมทอง พระ<br />
ธาตุริมฝั่งหนองเอี้ยง กว๊านพะเยา จะแตกต่างก็ตรงเรื่อง<br />
พระพุทธเจ้าเหยียบพระพุทธบาทเป็นรอยจารึกบนหิน ซึ่ง<br />
ไม่มีในตํานานพระธาตุจอมทอง และรายละเอียดปลีกย่อย<br />
อาทิเช่น ตัวบุคคลในตํานาน ซึ่งในตํานานพระธาตุ<br />
จอมทองจะมีมากกว่า<br />
๕๕๕๕๕๕๕๕๕๕๕๕๕๕๕๕๕๕<br />
10 ภาพพื้นหลังเป็นภาพเขียนสีน้ํามันว่าด้วยตํานานการสร้างพระเจ้าตน<br />
หลวง จาก สุจิตต์ วงษ์เทศ, เมืองพะเยา : ประวัติศาสตร์ สังคมและ<br />
วัฒนธรรม, (กรุงเทพฯ : มติชน, 2538), หน้า 414.<br />
11 กว๊านพะเยาเกิดจากการสร้างของมนุษย์โดยการสร้างผนังกั้นน้ําในปี<br />
พ.ศ. 2482-2484 ก่อนหน้านั้นมีสภาพเป็นที่ลุ่มแม่น้ําอิง เป็นบวก หนอง<br />
มีน้ําท่วมในฤดูฝน<br />
12 สัมภาษณ์ นายเสน่ห์ ซองดี ผู้ใหญ่บ้านปงถ้ํา ต.วังทอง อ.วังเหนือ จ.<br />
ลําปาง วันที่สัมภาษณ์ 18 กุมภาพันธ์ 2559
Change language