DoiNhok Phayao Perspectives

Recommendations

Info

34 วารสารพะเยาปริทัศน์ ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 ลูกหาบบนดอยหนอก นนทฤทธิ์ มูลศรี เส้นทางขึ้นดอยหนอกและดอยหลวงมีอยู่หลาย เส้น แต่ที่สําคัญมีอยู่ 3 เส้นทางดังที่กล่าวไปแล้ว กระนั้น ใน 3 เส้นทางก็มีเพียงเส้นทางเดียวที่จะมีเจ้าหน้าที่ อุทยานแห่งชาติดอยหลวงเป็นผู้นําทาง และหาลูกหาบให้ นั่นก็คือเส้นบ้านปากบอก (แต่นักท่องเที่ยวต้องติดต่อกับ ทางอุทยานแห่งชาติดอยหลวง เพื่อนัดแนะกันก่อน) นอกจากเส้นทางนี้ นักท่องเที่ยวต้องจ้างชาวบ้านเป็นผู้นํา ทางและลูกหาบเอง อาชีพลูกหาบ เป็นอาชีพเสริมจากการทําไร่ ทํา สวน เมื่อฤดูหนาวมาเยือนและการขึ้นดอยหนอกเป็นที่ รู้จักมากขึ้นจากโซเชียลมีเดีย อาชีพลูกหาบจึงกลายเป็น วิถีชีวิตของชาวบ้านไป อาชีพลูกหาบมีความสําคัญต่อการ อนุรักษ์ปุาไม้ในทางอ้อม เนื่องจากพวกเขาจะเป็นหูเป็นตา ให้กับเจ้าหน้าที่อุทยาน ฯ เพื่อเฝูาระวังไฟปุา และช่วย ขจัดปัญหาขยะ การขึ้นดอยหนอก ผ่านการติดต่อกับเจ้าหน้าที่ อุทยานแห่งชาติดอยหลวง จะมีเจ้าหน้าที่อุทยาน ฯ ดูแล ในอัตราส่วนนักท่องเที่ยว 10 คน ต่อเจ้าหน้าที่ 1 คน มี ค่าตอบแทนการนําทางวันละ 300 บาท ส่วนลูกหาบ มี ค่าตอบแทนวันละ 500 บาท 36 นอกจากนั้นจะเป็นค่าเข้า อุทยานคนละ 20 บาท ค่าพักแรม 30 บาทต่อคนต่อคืน และค่ารถอีแต๋นรับ-ส่งจากหมู่บ้านถึงจุดเริ่มเดินขึ้นเขา 500 บาท ค่าใช้จ่ายและการนําทางโดยเจ้าหน้าที่อุทยานนี้ ใช้กับการขึ้นดอยหนอกฝั่งบ้านห้วยหม้อ บ้านบัว และ บ้านปากบอก ส่วนการขึ้นทางฝั่งบ้านปงถ้ําจะไม่ผ่าน เจ้าหน้าที่อุทยาน ฯ เพราะหมู่บ้านปงถ้ํา นําโดย ผู้ใหญ่บ้านจะเป็นผู้จัดการบริหารและทําข้อตกลงกับ นักท่องเที่ยวโดยตรง ซึ่งทางอุทยานจะไม่รับผิดชอบ หาก เกิดเหตุใด ๆ ขึ้น 37 ในส่วนการเดินทางขึ้นทางฝั่งบ้านปงถ้ํา จะมี ค่าใช้จ่ายในการเดินทางด้วยรถอีแต๊ก (4 กิโลเมตร 1 ชั่วโมง) ไป-กลับ 1,600 บาท นั่งได้ 10 คน (จะใช้การเดิน เองก็ได้) ค่าเจ้าหน้าที่นําทาง 400 บาทต่อคนต่อวัน ค่า ลูกหาบ 400 บาทต่อคนต่อวัน โดยแบกสิ่งของไม่เกิน 15 กิโลกรัม จุดเริ่มต้นของอาชีพลูกหาบทางฝั่งพะเยา เริ่มต้นจาก นายเกตุ สืบสาย และชาวบ้านห้วยหม้อ ผู้ บุกเบิกรุ่นแรก ตั้งแต่สมัยที่อุทยาน ฯ ยังไม่เข้ามา ควบคุมดูแล สมัยนั้น มีนักท่องเที่ยวไม่มากนัก นักท่องเที่ยวจะมาติดต่อกับลูกหาบของหมู่บ้านหม้อ โดยตรง แต่หลังจากการเข้ามาของอุทยาน ฯ ในปี พ.ศ. 2533 นักท่องเที่ยวจึงติดต่อผ่านเจ้าหน้าที่อุทยาน ฯ เป็น ช่องทางแรก หลังจากนั้น เจ้าหน้าที่อุทยาน ฯ ก็จะติดต่อ มายังกับประธานกลุ่มเฮาฮักดอยหนอก ซึ่งก็คือนายเกตุ สืบสาย ผู้เป็นประธานกลุ่มลูกหาบนั่นเอง 36 ข้อมูลจาก L.hideki, จากดอยหลวงถึงดอยหนอก .. ขุนเขาเคล้าสาย ห ม อ ก เ ห นื อ ก ว๊ า น พ ะ เ ย า , จ า ก http://www.painaidii.com/diary/diary-detail/000616/lang/th/, วันที่ 4 สิงหาคม 2557, (สืบค้นเมื่อวันที่ 2 มิถุนายน 2559. 37 สัมภาษณ์ นายสมศักดิ์ นวรัตน์ หัวหน้าหน่วยพิทักษ์อุทยานดอยหลวง ที่ 6(จําปาทอง) จ.พะเยา, วันที่ 21 เมษายน 2559.
ดอยหนอก : ตํานาน ประวัติศาสตร์ ธรรมชาติ การท่องเที่ยว ความเชื่อ ศาสนา และความขัดแย้ง 35 ทั้งนี้ ลูกหาบจะหาบของไม่เกิน 20 กิโลกรัมต่อ คน แต่ก็มีนักท้องเที่ยวบางกลุ่มให้ทิปเพิ่มเติม ลุงเกตุ สืบสาย กล่าวว่า “ถ้าพูดถึงความคุ้มค่าแล้ว ถ้าหากไม่มีใจรัก อาชีพนี้จริง เงิน 500 บาท แลกกับการแบกของหนัก และ อาจทําให้เป็นโรคกระดูกพรุน โรคกล้ามเนื้ออักเสบ ย่อม ไม่คุ้ม แต่ในฐานะเจ้าบ้านที่ดี ลูกหาบก็ไม่ได้คิดจะ เรียกร้องอะไร เพียงเห็นนักท่องเที่ยวมีความสุข มีร้อยยิ้ม ก็ถือว่าคุ้มแล้ว” ลูกหาบที่บ้านห้วยหม้อ มีอยู่ด้วยกันประมาณ 30 ชีวิต ทํามา 20 กว่าปีแล้ว กลุ่มเฮาฮักดอยหนอก มีวิธีการบริหาร จัดการ การท่องเที่ยวและการอยู่รวมกันเป็นกลุ่มที่สนใจ เช่น ก่อนขึ้นไปเที่ยวชมปุา พวกเขาจะเก็บเงินจากนักท่องเที่ยว คนละ 50 บาท เป็นค่ามัดจําการขนขยะลงมา หากขนลง มาแล้วก็จะคืนให้ หรือลูกหาบทุกคนต้องเตรียมยา ปฐม พยาบาลขั้นพื้นฐานไปด้วย เพื่อรักษานักท่องเที่ยวหาก เกิดอุบัติเหตุ นอกจากนั้น ทางกลุ่ม ฯ จะเก็บเงินจากสมาชิก ลูกหาบ คนละ 10 บาท และเก็บคนขับรถคนละ 20 บาท ตามจํานวนการให้บริการนักท่องเที่ยว เพื่อนํามาเป็นเงิน ส่วนรวม ใช้ในยามที่สมาชิกลูกหาบเกิดอุบัติเหตุ หรือเกิด โรคภัย จากการทํางาน ต่อกรณีการสร้างกระเช้าไฟฟูาขึ้นดอยหนอก ลุง เกตุ สืบสาย มองว่าย่อมกระทบกับอาชีพลูกหาบแน่นอน อีกทั้งการให้เอกชนเข้ามาดูแล พวกเขาย่อมใช้คนของ ตนเอง ซึ่งอาจไม่ใช่คนในพื้นที่ แต่หากมีการตกลงกับ หมู่บ้านว่าจะกระจายรายได้ให้ และรัฐรับประกันว่าโฮมส เตย์ ที่พักต่าง ๆ หรือร้านค้าจะเป็นของชาวบ้านในพื้นที่ เท่านั้น จะไม่มีพ่อค้า นายทุน ภายนอกมาแย่งอาชีพ เขาก็ ไม่คัดค้านอะไร 38 38 สัมภาษณ์ นายเกตุ สืบสาย กลุ่มฮักดอยหลวง (หัวหน้ากลุ่มอาชีพ ลูกหาบ) บ้านห้วยหม้อ ต.บ้านสาง อ.เมือง จ.พะเยา, วันที่สัมภาษณ์ 21 เมษายน 2559.
Page 2 and 3: 2 วารสารพะเยา
Page 10 and 11: 10 วารสารพะเย
Page 52: 52 วารสารพะเย

DoiNhok Phayao Perspectives

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?