DoiNhok Phayao Perspectives
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ดอยหนอก : ตํานาน ประวัติศาสตร์ ธรรมชาติ การท่องเที่ยว ความเชื่อ ศาสนา และความขัดแย้ง<br />
9<br />
บทนํา<br />
ณัฐพล ปีอาทิตย์<br />
สุนทร สุขสราญจิต<br />
ด้วยความที่เป็นภูเขาแสนประหลาด รูปร่าง<br />
คล้ายหนอกวัว โด่เด่บนแนวเทือกเขาผีปันน้ําที่สูงที่สุด<br />
ดอยหนอกจึงเป็นที่สะดุดตาเรื่อยมา<br />
เมื่อสะดุดตา รูปธรรมของดอยหนอก จึง<br />
กลายเป็นพื้นที่ว่าง เติมเต็มด้วยนามธรรมมากมาย<br />
ไม่ว่าจะในนามความเชื่อ ศรัทธา และศาสนา<br />
ผ่านการค้นพบรอยพระพุทธบาทบนโขดหิน การสร้าง<br />
สถูปเจดีย์ และพระพุทธรูปน้อยใหญ่ ตลอดจนการ<br />
เชื่อมโยงกับพญานาค และพระเจ้าตนหลวง<br />
หรือจะในนามการเดินปุา ไต่หน้าผา และการ<br />
พิชิต ซึ่งเป็นกิจกรรมของชนชั้นกลาง ในนามเวลาว่างและ<br />
การท่องเที่ยว นับตั้งแต่ทศวรรษ 2530 เรื่อยมา<br />
หรือจะในนามการอนุรักษ์ ซึ่งดอยหนอกตั้งอยู่<br />
กลางปุาที่ถูกยกเป็นอุทยานแห่งชาติ<br />
นับรวมถึงการเป็นแหล่งแร่ ไม้ปุา และ<br />
สิงสาราสัตว์ ซึ่งสามารถถูกมองในนามการพาณิชย์ หรือ<br />
ปากท้องได้<br />
หรือหากเราจะมองย้อนถอยเวลาไปหน่อย เมื่อ<br />
ปุายังถูกให้คํานิยามว่าเป็นพื้นที่ไกลปืนเที่ยง อุดมด้วย<br />
สิงสาราสัตว์ร้าย เส้นทางค้าและถ่ายเทยาเสพติดก็แทรก<br />
ผสานบนเส้นทางนี้อย่างปลอดภัย<br />
ยิ่งเราถอยเวลาห่างไปไกล เจดีย์ร้างบนยอดดอย<br />
หลวง แนวกําแพงธรรมชาติกั้นระหว่างชุมชน ก็อาจเป็น<br />
บันทึกถึงความเชื่อต่อเจ้าที่เจ้าทางที่สถิตเชื่อมกลาง<br />
ระหว่างพื้นที่ก็ย่อมได้ เช่นกัน<br />
วารสารพะเยาปริทัศน์ ฉบับดอยหนอก นี้ เป็น<br />
การพยายามรวบรวมแง่มุมต่าง ๆ ที่ผู้คนมีต่อดอยหนอก<br />
ดังข้างต้น ซึ่งพวกเราพบว่า ผู้คนมีแง่มุมที่ใช้มองดอย<br />
หนอกแตกต่างกันไป บ้างก็เป็นมุมมองเชิงเดี่ยว เช่น ไม่<br />
เน้นการท่องเที่ยวและเศรษฐกิจสุดขีด ก็เน้นในเชิงอนุรักษ์<br />
อย่างสุดโต่ง แต่โดยมากกลุ่มผู้คนก็ใช้แง่มุมต่าง ๆ<br />
ผสมผสานกัน เช่น เน้นเศรษฐกิจแต่พ่วงเอาการอนุรักษ์<br />
เข้าไปด้วย เน้นการรักษาปุา โดยผสานความเชื่อและ<br />
ศาสนาเข้าเสริม หรือบางส่วนก็มองว่าปุากับคน เขต<br />
อนุรักษ์กับชาวบ้านก็ไม่ควรแยกออกจากกัน เป็นต้น<br />
และกระทั่งล่าสุด การมองในมุมท่องเที่ยวและ<br />
รายได้ ผสานกับมุมอื่น ๆ ดอยหนอกก็ยังเป็นพื้นที่ที่ถูก<br />
นําเสนอให้มีการสร้างกระเช้าไฟฟูา