Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1.ARKAPLAN<br />
AI?KAPL4N<br />
1930'ların l lann en güçlü bilim anlayışı<br />
olan p.funtıksal lirfuntıksa1 POzitiviL'lı<br />
Alman felsefe geleneğinin mirasçısıdır. Bu yüzden,<br />
yirminci yüzyılın başlarında başlannda Almanya'daki bilim felsefesiylfesİ)'le<br />
ilgili yaklaşımlara kısaca bir göz atmak yararlı ola<br />
PozitiVi?~'11<br />
caklır.<br />
caktır.<br />
19. yüzyılın sonlarına dogru doğm Alman bilim ve felsefe<br />
camiasında üç temel yaklaşımın değişik düzeylerde agırlık<br />
ağırlık<br />
taşıdığı söylenebilir. Bunlar; Mckanikçi Materyalizm, Yeni<br />
Kantçılık ve Yeni-Pozitivizm·di.<br />
Yeru-Pozitivİzm'di.<br />
a) Me!Ja;ıihçi Mehmikçi Mate"lya!izm<br />
.i\1atel]'alizm<br />
Mekanikçi görüşe göre, madde ve güç bütün varlıkların<br />
esasını oluştunır ve makro ve mikrokozmik varoluş<br />
mekanik yasalara boyun eğmektedir. Evrendeki hu düzen- düzen<br />
. lilik hiç bir doğa ötesi ve idealist açıklarrıalara açıklarnalara imbn imkan tanımaz.<br />
<strong>Bilim</strong>in görevi de madde ve güç arasındaki ilişkiyi a ;J.<br />
çıklamaktıf. Evrendeki olgular insan algısından bağımsız<br />
hağımsız<br />
olarak varlıklarını<br />
sürdürürler. eilimsel <strong>Bilim</strong>sel açıklama bu varlıkiann<br />
tabi oldukları kuraliarı kuralian ortaya çıkarmakla çıkarmakb yükümlüdür.<br />
Temel araç da gözlemdir.<br />
b) Yeııi-Kantçılılz<br />
b) Yeni-Kantph!"<br />
Bilgilenme sürecinde nesne-özne ilişkisi<br />
üzerine Y;l.pılan<br />
tartışmalann tarihi çok eskilere uzanır.<br />
mallır. Bilgi teorisinde<br />
özne-nesne ilişkisiyle ilgili olarak iki açıklama açıkLınıa sözkonusuyelu:<br />
edilgenci (pasivist) (pa~ivist) ve etkend (activist) (acti-"ist) yaklaşım.<br />
yakiaşım.<br />
)';;.[11-<br />
Birinci açıklamaya<br />
;ıçıklamaya göre, özne bilgi sürecinde edilgen hir<br />
tavır içindedir. Zihin, önsel bilgi taşımayan boş bir bğl1 bğll<br />
gibidir gihidir ve deneyimle edinilen bilgilerin dışında<br />
herhangi herham,;i<br />
bir bilgiye sahip değildir.<br />
Doğru bilgi hareketsiz ve mDttı.·<br />
mLid~ı<br />
halesiz bir insan zihnine doğanın kendisini keHdisini yazınası)'la F'7!l13sıyla d· cl<br />
de edilebilir. Bu bilgi edinme sürednde sürecinde herhangi hir abif<br />
zihinsel etkiı:ılik etkinlik bilgiye ya bir peşin hüküm (bias) (hias) ekleye-<br />
·1-<br />
1 i
Change language