07.03.2017 Views

1116-Bilim_Felsefesi-Omer_Demir-1992-119s-

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ispatlandığırun kabul edilmesidir. Lakatos buna, göııemsel<br />

(y::ılıut deneysel) ispat doktrin.i demektedir.<br />

Bu iki varsayım bir araya gelerek bilimsel olanla olmayanı<br />

ayıran ölçütü meydana getirmektedirler: Ancak<br />

belirli gözlemlenebilir durumları yasaklayan teoriler "bilimsel"dirler<br />

veya bir teori ancak deneysel temele sahib<br />

olduğu zaman "biliınsel"dir.<br />

Lakatos'a göre, psikoloji birinci varsayıının, mantd,;;:<br />

ikincisinin, metodolojik yarg1 da bu sınırçizme ölçütünün<br />

aleyhine şahitlik etmektedir.<br />

Çünkü, "beklentiyle döllenmemiş" hiçbir algı sözkonusu<br />

değildir, ve "gözlem kuram yüklüdür"; bu nedenle<br />

gözlem önermeleriyle teorik önermeler arasında doğal bir<br />

ayının yoktur.<br />

Dogmatik yanlışlamacılığın bu birinci varsayımı<br />

doğru oba bile mantık ikinci varsaY1Il1ın karşısındadır: hiçbir<br />

olgusal önerme bir deneyle ispatlanamal. Çünkü, "önermeler<br />

ancak diğer önermeıerden çıkarsanabillr,<br />

olgulardan çıkarsanamazlar" CLakatos, 1986, s. 99). Hiç<br />

kimse "masay! yumrukbmadan öte" hiç bir cümleyi deneyimden<br />

çık2fsayamn. Iak:ıtos'a göre bu, elementer mantıgın<br />

en temel noktalanndan biri olmasına rağmen bugün<br />

bile hala r::k az insan t3ufından anlaşılmıştır.<br />

Eğer olgusal önermeler ispat edilemezlerse, o zaman<br />

yandabilkelider. Doiayısıyla teorik ve olgusal önermeler<br />

arasındaki uyuşmazlıklar "yanlı~lamal:ır" dan değU tııtarsızhizlardan<br />

kayn:ıklanmaktadır.<br />

Tahayyü! gücümü' teorilerin formüle edilmesinde<br />

olgusal öll':rmelerinl:inden daha büyük rol oyıuyabi!ir faka[<br />

sonuçta her ikisi de yanılabilirdirler. Dolayısıyla teorilerin<br />

doğnJluğunu ispail-:ııyaı:rıayac.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!