07.03.2017 Views

1116-Bilim_Felsefesi-Omer_Demir-1992-119s-

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

şullann var!olu ş unu önvarsa y :ın z. Belli bir dummda, bu<br />

önvarsayımın yanlışlığı son derece ol:1biJirlikten uzak olsa<br />

bile, mantıksalolarak olanaksız degildir." (Aya, 1984, s. 19)<br />

Yani mutlak doğmlamacılık gibi mutlak yanlışlamaC1 -<br />

lık da mantıksalolarak imkansızdır. Çünkü gözlemlediğiniz<br />

bir siyah "kuğu"nun siyah bir kuğu mu olduğu yoksa<br />

kuguya benzer siyah başka bir canlı mı olduğu yahut yaptığınız<br />

gözlemin ne derece güvenilir olduğu sorulannın<br />

cevabı sanıldığı kadar kolay değildir. Mutlak anlamda do&;­<br />

rulama mümkün olmasa da muhtemel gözlemlerin yanlışlığını<br />

gösterip göstermediğı açısından d e giı, gö zlemlerin<br />

en yüksek ihtimalle doğruluğunu' gösterdigi önermeJerin<br />

bilimselolarak kabul edilmesi gerektiğini savunan yeni<br />

do gnı1an)2.Ct lı~a da karşı çıkar Popper.<br />

"Dünyada deprem olacak" önermesi milyonlarca yıl<br />

depre rıi olmadan geçse de mantıksalolarak yanhşlanınayan<br />

bir önermed·ir. Bu yüzden de bilgi içeriği yoktur. Çünkü,<br />

Popper'a göre, bir önermenin bilgi içerigi onun yanlış ­<br />

lanabilirligiyle doğm orantılıdır. Yanlışlanabilirlik oranı art.­<br />

tık ç:ı bilgi içeriği de artar. "1 992 yılında deprem olacak" ö­<br />

nennesi öncekine göre oldukça fazla bilgi içerigi taşımaktadır.<br />

Çünkü bu durumda, <strong>1992</strong> yılında bir depremin 01-<br />

madıgının gözlemlenmesiyle sözkonusu önerme yanlışlanrruş<br />

olacaktır. Yani önermenin hangi dummda yanlışlanmış<br />

oiacagııu gösteren bir mantıksal kurgusu vardır. Eğer<br />

önerme «<strong>1992</strong> yılının Ramazan ayında Erzincan'da bir<br />

deprem olacak" biçimindeyse bilgi içeriği öncekilere oranla<br />

çok daha fazladır.<br />

Bilgi verici içeriğin yüksek olması, doğrulanabilir olmayı<br />

degil yanlışlanabilir olmayı mümkün kılacak bir formulasyonu<br />

gerektirmektedir. Yanlı şlanabitme ihti'malinin<br />

yüksek olması da, sınanına imkanla nnın yüksek olmasına<br />

baglı dır. Bir teori ne kadar kesin bir şekild e ifade edilirse<br />

34

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!