1116-Bilim_Felsefesi-Omer_Demir-1992-119s-

sahip oldugumuz bilginin ne derece örtü~tüğünü
bilmemiz mümkün degildir. Çünkü bilgimizin dogrultığunu
gösteren şeyonun açıkla yabilme niteliği degildir. Tam
tersine bilgirün doğru olmasının sonucunda açıklayabilme
ilişkin
özelliği gelir.
Burada bilgi nesnesi ile "gerçek" nesne araslildaki i­
lişkinin ne olduğu gündeme gelmektedir. Geleneksel c­
pistcınolojilerin temel uğraşı alanlanndan biri de bu )'llil­
SULU teorisidir. Yani dış dünya insan Zihnine mi yansıımıktadır
yoksa insan zihni dış dünyadan bağımsız bir şekilde
işleyen kendine ö zgü mekanizmaLıra mı sahiptir. E­
ğer, materyalist deneycilerin söyledif;i gibi, hilgi nesnel
dünyanın insan zihnine doğrudan yansıması biçiminde ortaya
çıkmıyorsa çok önemli bir epistt:rnolojik sorun gündeme
gelmektedir. Zira eğer, dış dünya insan zihnine yansıyorsa
ve bu· yansıma insanlann içinde yeraldıkhın toplum,
kültür veya yapının sınırları çerçevesinde gerçeklikle
olan ilişkilerinin farklılığının dogal ve zorunlu bir sonucu
olarak degi.';;ik düşünme biçimlerini ve o dü~ünme biçimlerinin
kendine özgü kavramlarını üretmeyi gerektiriyors:.L
bilginin dOğrulugu vey:ı geçerliliginin hiç hir nesnel ölçütü
yok demekrif. İnsanbr ister kendileri tercih eısin, isterse
kendilerini o konumda bulsunlar, içinde yeraldıkları nesnd
durumun ve kendi dışlarında varolan ve v a rlıgm! an~
C'Jk kendi suhjektiviteleri dolayımından geçirerek hilehileçekh;ri
nesnel gerçeklik hakkında değişik bilgi ediniyorlarsa,
bu bilgilerin hiç birisi digerine göre daha gerçek, daha
dogru vt:ya daha saglam değildir.
Dış dünya ile kavramlar dünyası ili şk i s i diye hilinen
bu soruna da Althusser'in yaklaşımı farklıdır. Althusser,
ne:ine ik özne arasındaki ilişkiyi araştıran epistemolojilerin
ideolojik oldu Au nu ve gerçekte böyle hir sonın olm3-
dığından dolayı bu epistemolojilerin yanI 15 sorular reşin·~
81