You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
AET tarafının bu “mesafeli” yaklaşımı, Türkiye’nin tam üyelik başvurusunun en<br />
azından erken olduğu görüşünden kaynaklanıyordu. Öyle ki, sadece AET kurumları<br />
ya da üyeler değil, Avrupa’daki geniş toplumsal kesimler de başvuruya pek<br />
sıcak bakmadı. Örneğin sendikalar nüfusça büyük yeni bir üyenin Avrupa’daki çalışma<br />
rekabetini etkileyeceği kanaatindeydi. İnsan hakları örgütleriyse demokrasi<br />
tartışmaları nedeniyle Türkiye’nin dışarıda tutulması gerektiğini dile getirmekteydi.<br />
Ayrıca dünya ve Avrupa siyasetini kökünden etkileyecek şekilde dağılmakta<br />
olan Doğu Bloku’ndan kopan Orta ve<br />
Doğu Avrupa ülkeleriyle ilişkiler de<br />
önemli bir konuydu. Bu bölgelerin<br />
Batı Avrupa kurumlarına yakınlaşma<br />
isteği, AET açısından siyasi ve<br />
ekonomik anlamda öncelik taşımaya<br />
başlamıştı. Hatta Soğuk Savaş’ın<br />
bitmesiyle NATO müttefiki olan Türkiye’ye<br />
daha az ihtiyaç duyulduğu<br />
görüşü de Avrupa’da taraftar toplamaya<br />
başladı.<br />
Öte yandan, siyasi ya da kültürel nedenlere<br />
atıf yapan Türkiye karşıtlığının<br />
1980’lerde yükselmeye başlayan<br />
yabancı düşmanlığını körükleyebileceğinden<br />
endişe duyduklarını dile<br />
ABD Başkanı Reagen ile Sovyetler Birliği Başkanı Gorbaçov<br />
getirenler de vardı. Böyle bir durum<br />
arasındaki görüşmeler, Soğuk Savaş’ın bitişinin simgesi oldu.<br />
en başta insan hakları konusunda<br />
ön plana çıkarılan değerleri savunmayı<br />
neredeyse imkânsızlaştıracaktı.<br />
Ayrıca Avrupa kurumlarından uzaklaştırılacak Türkiye’nin insan hakları ve demokrasi<br />
konusunda adımlar atması da zorlaşacaktı. Tüm bunlar bir yana, Gümrük<br />
Birliği sürecinin tehlikeye girmesi Türkiye pazarının kaybedilmesi anlamına da<br />
gelebilirdi. Bu arada, Avrupa bütünleşmesinin daha da derinleşmesine kuşkuyla<br />
yaklaşan İngiltere gibi ülkelerse, Türkiye’yle ilişkilerin geliştirilmesinin kendi pozisyonlarını<br />
kuvvetlendireceğini düşünmekteydi.<br />
61
Change language