18.02.2018 Views

qronika216

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

nino tabaRua<br />

568 82 58 35<br />

saqarTvelosTvis 2017 wlis<br />

erT-erTi mniSvnelovani movlena adgilobrivi TviTmmar-<br />

Tvelobis arCevnebi iyo, Tumca es weli ekonomikuri Tvalsazr-<br />

isiTac yuradsaRebi gaxldaT. Zalian xSirad usvamdnen xazs<br />

da, realurad, erTmaneTTan kavSirSi ar aris, magram arCevnebis<br />

dasrulebisTanave lari dolarTan mimarTebiT kvlav ga-<br />

ufasurda, inflaciis done isev gaizarda da am SemTxvevaze<br />

vice-premieris gamosvlac gvaxsovs parlamentSi.<br />

rigiTi moqalaqeebisTvis aRniSnuli<br />

procesebi konkretul produqtebze<br />

gazrdili fasebiT gamoixata.<br />

mimdinare wlis noembris dasawyisSi<br />

saqarTvelos statistikis<br />

erovnulma samsaxurma monacemebi<br />

gamoaqveyna, sadac 2017 wlis oqtomberSi<br />

saqarTveloSi inflaciis<br />

donea daTvlili, romelmac wina<br />

TvesTan SedarebiT 0,8%-s miaRwia,<br />

xolo wliuri inflaciis donem<br />

6,4% Seadgina.<br />

rogorc saqstatis monacemebSia<br />

aRniSnuli, mocemul periodSi inflaciis<br />

maCveneblis formirebaze<br />

ZiriTadi gavlena fasebis cvlilebam<br />

ramdenime jgufze iqonia, eseni<br />

ki swored is jgufebia, romlebic<br />

yoveldRiuri cxovrebisTvis<br />

aucileblad gvWirdeba: sursaTi<br />

da ualkoholo sasmelebi _ fasebi<br />

gaizarda 1,6%-iT; fasebi gaizarda<br />

Semdeg qvejgufebzec: bostneuli<br />

da baRCeuli _ 11,5%; rZe,<br />

yveli da kvercxi _ 3,2%; zeTi da<br />

cximi 1,1%.<br />

fasebi Semcirda xilsa da yurZenze<br />

(-3,0 %); calke 6,5%-iTaa gazrdili<br />

fasebi tansacmelsa da fexsacmelze.<br />

wliuri inflaciis formirebaze<br />

ZiriTadi gavlena iqonia fasebis<br />

cvlilebam yvelaze saWiro jgufebze,<br />

es aris sursaTi da ualkoholo<br />

sasmelebi, sadac 7,4%-iani<br />

fasebis zrda fiqsirdeba; transportze<br />

fasebi momatebulia<br />

14,7%-iT; alkoholuri sasmelebi,<br />

Tambaqo: fasebi gaizarda 17,6%-iT;<br />

janmrTelobis dacvas rac Seexeba,<br />

am seqtoriT sargebloba gagviZvirda<br />

5,8%-iT da jgufSi fasebis<br />

mateba dafiqsirda rogorc samedicino<br />

produqciis, ise aparaturisa<br />

da mowyobilobebis qvejgufze,<br />

aseve ambulatoriul samedicino<br />

momsaxurebaze.<br />

zemoT CamoTvlil ramdenime<br />

qvejgufze fasebis zrdaze Sesa-<br />

Zloa, calsaxa pasuxi arsebobdes,<br />

Tumca mas yvela sferos ver mivusadagebT.<br />

swored amitom „qronika+”<br />

dainteresda, Tu ratom, ra<br />

mizeziT moimata fasebma am saqonelsa<br />

Tu momsaxurebaze da ras<br />

SeiZleba velodoT samomavlod?<br />

26<br />

vaxtang xomizuraSvili<br />

294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />

akaki comaia<br />

akaki comaia _ ekonomisti:<br />

_ inflacias uwodeben fasebis<br />

donis zrdas da misi done SesaZloa,<br />

zogan gaizardos, an daiklos.<br />

am ukanasknelidan gamomdinare, SegviZlia<br />

vTqvaT, rom inflacia ar<br />

aris da Sesabamisad, adamianebis<br />

mdgomareoba ar gauaresda, es im<br />

martivi mizezis gamo, rom, am Sem-<br />

TxvevaSi, arasworad viyenebT samomxmareblo<br />

fasebis indeqsis maCvenebels.<br />

sinamdvileSi, adamianebis<br />

realuri Semosavali sakmaod Semcirda<br />

da laris gaufasureba mZime<br />

dartymaa. bunebrivia, adamianebi<br />

amitom reagireben ase mZafrad.<br />

fasebis gazrda ki gamoiwvia, ra<br />

Tqma unda, laris gaufasurebam da<br />

molodinma, rom igi kidev ufro<br />

metad SeiZleba gaufasurdes. amdenad,<br />

adamianebma ar ician, Tu ra<br />

fasad unda gayidon produqti,<br />

romelic maT SeiZleba kursis sxva<br />

pirobebSi Semoitanes, aseve im adamianebmac,<br />

romlebic yidian adgilobriv<br />

bazarze warmoebul saqonels,<br />

maTac ar ician, ra fasad gayidon<br />

produqti. es yvelaferi imitom,<br />

rom maT Semosavalzec gavlenas<br />

axdens erovnuli valutis gaufasureba,<br />

maT importuli saqonlis<br />

yidva uwevT. amdenad, TavisTavad,<br />

faqtia _ lari ufasurdeba da<br />

importi Zvirdeba.<br />

meore: molodini imisa, rom fasi<br />

gaizrdeba da lari kidev ufro<br />

gaufasurdeba, rac maT faswarmoqmnaze<br />

aisaxeba;<br />

mesame: sakvebi produqtebi araelastiuria,<br />

anu fasebi roca<br />

izrdeba, adamianebi masze moxmarebas<br />

ar amcireben, iZulebulebi<br />

arian, igive sakvebi produqtebi<br />

kvlav SeiZinon. gansxvavebiT sayofacxovrebo<br />

nivTebis an teqnikisgan,<br />

saWmelze moTxovna ar mcirdeba.<br />

Sesabamisad, Tu masze fasebi<br />

gaizarda, adamianebi mainc Seisyidian<br />

Saqars, rZes. yvelas sWirdeba,<br />

gverds ver uvlian. asevea medikamentebzec,<br />

maszec ver ityvi uars,<br />

Tumca Tu saqme ukve elastiur<br />

saqonelze mivida, aq pirqiT, fasebi<br />

mcirdeba. meti Semosavali gadadis<br />

im saqonelze, romelic aucileblad<br />

saWiroa da fasebi izrdeba,<br />

amitom adamianebs naklebi Semosavali<br />

rCebaT, rom sayofacxovrebo<br />

teqnikaze, uZrav qonebaze<br />

daxarjon igi da am jgufze fasebi<br />

mcirdeba.<br />

`es aris kursis cvlilebis,<br />

laris gaufasurebis Sedegi<br />

- imdenad, ramdenadac<br />

importze damokidebuli<br />

qveyana varT da<br />

importiorebi iZulebulebi<br />

arian, rom gazardon fasebi.<br />

aqamde, SeiZleba, produqciis<br />

gasaReba da gayidva Wirda,<br />

magram axla sxva gamosavali<br />

ar gaaCniaT, aqedan<br />

gamomdinare, es aris laris<br />

gaufasurebis rezonansi~<br />

ramdeniT da ratom<br />

gagiZvirdaT cxovreba?<br />

faswarmoqmna saqstatis meTodologiiT<br />

ganisazRvreba. amaSi Sedis:<br />

sursaTi, medikamentebi, uZravi<br />

qoneba, samSeneblo masalebi da<br />

a. S. am yvelafers Tavisi wona aqvs,<br />

roca am ukanasknelebze moTxovna<br />

mcirdeba, SesaZloa, rom erTgan<br />

fasebis zrdam ver gadawonos Semcirebuli<br />

fasebi saqonelsa da<br />

momsaxurebaze. am SemTxvevaSi dafiqsirdeba<br />

da saqstati ityvis,<br />

rom fasebis done, maincdamainc, ar<br />

gaizarda, radgan aRniSnuli meTodologiiT<br />

ixelmZRvaneles, Tumca,<br />

am dros, adamianebis realuri<br />

Semosavali mcirdeba, radgan maT<br />

TavianT samomxmareblo kalaTaSi,<br />

maincdamainc, im saqonlisa da momsaxurebis<br />

SeZena uwevT, razedac<br />

fasebi gaizarda.<br />

soso arCvaZe _ ekonomikis<br />

eqsperti:<br />

_ es wliuri maCveneblebi wina<br />

wlis Sesabamis periodTan aris Sedarebuli.<br />

maRali maCvenebeli<br />

alkoholur sasmelebze, Tambaqosa<br />

da transportze SeiZleboda mohyoloda<br />

aqcizis gadasaxadis gazrdas<br />

mimdinare wlis ianvridan, ramac<br />

Zalian seriozuli koreqtivi<br />

Seitana fasebis zrdaSi da inflaciis<br />

maCvenebelSi. Tambaqosa da<br />

alkoholur sasmelebze, agreTve,<br />

satransporto saSualebebze fasebis<br />

amgvari zrda rom ar yofiliyo,<br />

maSin inflaciis maCvenebeli<br />

gacilebiT naklebi iqneboda, Cemi<br />

SefasebiT, araumetes 3,5-4%-isa. es<br />

normaluria, magram imis gaTvaliswinebiT,<br />

Tu ra roli ukavia am<br />

produqtebs Cvens yoveldRiurobaSi,<br />

aman Tavisi roli Seasrula.<br />

aqcizis gadasaxads 6,2%-Si sakmaod<br />

maRali maCvenebeli aqvs, empiriuli<br />

SeasebiT, _ 2,5-3%-mde.<br />

isic unda gaviTvaliswinoT, rom<br />

saqarTvelos ekonomikas da mis samomxmareblo<br />

bazars sezonuri xasiaTi<br />

aqvs, anu maisis Semdeg, seqtembramde,<br />

deflaciuri periodi,<br />

anu fasebis done, sxva Tanabar<br />

pirobebSi, wina wlebTan SedarebiT,<br />

klebulobs da Semdeg ukve<br />

mzardia. rogorc wesi, maT konkretuli<br />

efeqti aqvT da aqcizur ganakveTs<br />

damatebuli sezonuri faqtori<br />

ukve imis biZgs gvaZlevs, rom<br />

soso arCvaZe<br />

fasebma moimatos.<br />

am konkretul monacemebSi ki<br />

mainc saqme is gaxlavT, rom es aris<br />

saSualo monacemebi da ise, rogorc<br />

uxerxulia, visaubroT romelime<br />

saavadmyofos pacientebis<br />

saSualo temperaturaze, aseve Tu<br />

ver gamovyaviT calkeuli socialuri<br />

jgufebi, sakmaod araswor daskvnas<br />

miviRebT. magaliTad, sursaTsa<br />

da ualkoholo sasmelebze<br />

fasebi iseve gaizada, rogorc medikamentebze,<br />

romlis saSualo fasebis<br />

zrdam 15%-s miaRwia, medikamentebis<br />

momxmarebelTa didi nawilis,<br />

maT Soris, pensionerTa xarjebi,<br />

ufro maRalia, axalgazrdeb-<br />

Si ki teqnika iafdeba (kompiuterebi<br />

da a. S.), magram misi momxmareblebi,<br />

rogorc wesi, pensionerebi<br />

iSviaTad arian. amitom roca amas<br />

vasaSualoebT, SedarebiT dabal<br />

maCvenebels vRebulobT, Tumca<br />

calkeuli socialuri jgufebis<br />

warmomadgenlebisTvis fasebi gacilebiT<br />

momatebulia da aman xelisuflebis<br />

adekvaturi reaqcia<br />

unda gamoiwvios.<br />

Cven importdamokidebuli qveyana<br />

varT da, ra Tqma unda, importis<br />

sidide dolarebiT aRiricxeba.<br />

Tu laris kursi ecema, sxva Tanabar<br />

pirobebSi, importirebuli<br />

saqonelic Zvirdeba, magram gasaTvaliswinebelia<br />

is garemoebac, Tu<br />

ra viTarebaSi aris Cveni savaWro<br />

partniorebis valutebi dolarTan<br />

mimarTebiT, _ Tu maTi valutebi<br />

aSS dolarTan larze metad ufasurdeba,<br />

es garkveul saSualebas,<br />

SesaZleblobas qmnis imisa, rom<br />

fasebi laris devalvaciis proporciulad<br />

ar gaizardos.<br />

2014 wlis oqtombris Semdeg,<br />

roca larma, rogorc ityvian,<br />

„triumfaluri” vardna daiwyo, mas<br />

Semdeg, daaxloebiT, 1,5-jer gaufasurda<br />

lari, fasebis donem<br />

moimata mxolod 16%-iT. es ar ni-<br />

Snavs, rom devalvacia, faqtobrivad,<br />

3-jer aRemateba inflaciis<br />

maCvenebels, amitom pirdapiri xazis<br />

gavleba da Tqma, rom lari devalvirda<br />

10%-iT da amaveTi moxdeba<br />

inflacia, es ukve gadaWarbebuli<br />

naTqvamia. magram gavlenas mainc<br />

axdens da rac ufro meti iqneba<br />

devalvacia, sxva Tanabar pirobebSi<br />

meti iqneba imis Sansi, rom<br />

fasebis done qveyanaSi aiwevs.<br />

kursis cvlilebasa da erovnu-<br />

li bankis rezervebis SesaZlo<br />

saWiroebaze saubrobs vaxtang<br />

xomizuraSvili:<br />

_ es aris kursis cvlilebis,<br />

laris gaufasurebis Sedegi _ imdenad,<br />

ramdenadac importze damokidebuli<br />

qveyana varT da importiorebi<br />

iZulebulebi arian, rom<br />

gazardon fasebi. aqamde, SeiZleba,<br />

produqciis gasaReba da gayidva<br />

Wirda, magram axla sxva gamosavali<br />

ar gaaCniaT, aqedan gamomdinare,<br />

es aris laris gaufasurebis<br />

rezonansi. es Sedegebi garkveuli<br />

drois Semdeg moqmedebs, rasac<br />

axla vxedavT. Tu es procesi gagr-<br />

Zeldeba, fasebic TandaTanobiT<br />

gaizrdeba da ara mxolod saimporto<br />

saqonelze. es biznesis fsiqologiaa<br />

_ Zalauneburad reagirebs<br />

kursis stabilurobaze, fasebis<br />

zrdis ZiriTadi gamomwvevi mizezi<br />

esaa. Tan martivad dasanaxia. ase<br />

gagrZeleba fasebis zrdasTan migviyvans<br />

da gamoicxuli ar aris, rom<br />

Semdeg ukve erovnuli bankis<br />

rezervebis Careva dagvWirdes.<br />

mizezebi, rac produqtebze<br />

fasebis zrdas anu inflaciis<br />

maCveneblis gazrdas iwvevs, laris<br />

kursis cvlilebasTanaa mibmuli,<br />

Tumca ra saxis politikis Sedegia<br />

erovnuli valutis dolarTan msgavsi<br />

mimarTeba, es ukve sazogadoebis<br />

analizze migvindia.<br />

26 N39 (216) 21.11-27.11.2017 w.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!