qronika216
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
nino tabaRua<br />
568 82 58 35<br />
saqarTvelosTvis 2017 wlis<br />
erT-erTi mniSvnelovani movlena adgilobrivi TviTmmar-<br />
Tvelobis arCevnebi iyo, Tumca es weli ekonomikuri Tvalsazr-<br />
isiTac yuradsaRebi gaxldaT. Zalian xSirad usvamdnen xazs<br />
da, realurad, erTmaneTTan kavSirSi ar aris, magram arCevnebis<br />
dasrulebisTanave lari dolarTan mimarTebiT kvlav ga-<br />
ufasurda, inflaciis done isev gaizarda da am SemTxvevaze<br />
vice-premieris gamosvlac gvaxsovs parlamentSi.<br />
rigiTi moqalaqeebisTvis aRniSnuli<br />
procesebi konkretul produqtebze<br />
gazrdili fasebiT gamoixata.<br />
mimdinare wlis noembris dasawyisSi<br />
saqarTvelos statistikis<br />
erovnulma samsaxurma monacemebi<br />
gamoaqveyna, sadac 2017 wlis oqtomberSi<br />
saqarTveloSi inflaciis<br />
donea daTvlili, romelmac wina<br />
TvesTan SedarebiT 0,8%-s miaRwia,<br />
xolo wliuri inflaciis donem<br />
6,4% Seadgina.<br />
rogorc saqstatis monacemebSia<br />
aRniSnuli, mocemul periodSi inflaciis<br />
maCveneblis formirebaze<br />
ZiriTadi gavlena fasebis cvlilebam<br />
ramdenime jgufze iqonia, eseni<br />
ki swored is jgufebia, romlebic<br />
yoveldRiuri cxovrebisTvis<br />
aucileblad gvWirdeba: sursaTi<br />
da ualkoholo sasmelebi _ fasebi<br />
gaizarda 1,6%-iT; fasebi gaizarda<br />
Semdeg qvejgufebzec: bostneuli<br />
da baRCeuli _ 11,5%; rZe,<br />
yveli da kvercxi _ 3,2%; zeTi da<br />
cximi 1,1%.<br />
fasebi Semcirda xilsa da yurZenze<br />
(-3,0 %); calke 6,5%-iTaa gazrdili<br />
fasebi tansacmelsa da fexsacmelze.<br />
wliuri inflaciis formirebaze<br />
ZiriTadi gavlena iqonia fasebis<br />
cvlilebam yvelaze saWiro jgufebze,<br />
es aris sursaTi da ualkoholo<br />
sasmelebi, sadac 7,4%-iani<br />
fasebis zrda fiqsirdeba; transportze<br />
fasebi momatebulia<br />
14,7%-iT; alkoholuri sasmelebi,<br />
Tambaqo: fasebi gaizarda 17,6%-iT;<br />
janmrTelobis dacvas rac Seexeba,<br />
am seqtoriT sargebloba gagviZvirda<br />
5,8%-iT da jgufSi fasebis<br />
mateba dafiqsirda rogorc samedicino<br />
produqciis, ise aparaturisa<br />
da mowyobilobebis qvejgufze,<br />
aseve ambulatoriul samedicino<br />
momsaxurebaze.<br />
zemoT CamoTvlil ramdenime<br />
qvejgufze fasebis zrdaze Sesa-<br />
Zloa, calsaxa pasuxi arsebobdes,<br />
Tumca mas yvela sferos ver mivusadagebT.<br />
swored amitom „qronika+”<br />
dainteresda, Tu ratom, ra<br />
mizeziT moimata fasebma am saqonelsa<br />
Tu momsaxurebaze da ras<br />
SeiZleba velodoT samomavlod?<br />
26<br />
vaxtang xomizuraSvili<br />
294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />
akaki comaia<br />
akaki comaia _ ekonomisti:<br />
_ inflacias uwodeben fasebis<br />
donis zrdas da misi done SesaZloa,<br />
zogan gaizardos, an daiklos.<br />
am ukanasknelidan gamomdinare, SegviZlia<br />
vTqvaT, rom inflacia ar<br />
aris da Sesabamisad, adamianebis<br />
mdgomareoba ar gauaresda, es im<br />
martivi mizezis gamo, rom, am Sem-<br />
TxvevaSi, arasworad viyenebT samomxmareblo<br />
fasebis indeqsis maCvenebels.<br />
sinamdvileSi, adamianebis<br />
realuri Semosavali sakmaod Semcirda<br />
da laris gaufasureba mZime<br />
dartymaa. bunebrivia, adamianebi<br />
amitom reagireben ase mZafrad.<br />
fasebis gazrda ki gamoiwvia, ra<br />
Tqma unda, laris gaufasurebam da<br />
molodinma, rom igi kidev ufro<br />
metad SeiZleba gaufasurdes. amdenad,<br />
adamianebma ar ician, Tu ra<br />
fasad unda gayidon produqti,<br />
romelic maT SeiZleba kursis sxva<br />
pirobebSi Semoitanes, aseve im adamianebmac,<br />
romlebic yidian adgilobriv<br />
bazarze warmoebul saqonels,<br />
maTac ar ician, ra fasad gayidon<br />
produqti. es yvelaferi imitom,<br />
rom maT Semosavalzec gavlenas<br />
axdens erovnuli valutis gaufasureba,<br />
maT importuli saqonlis<br />
yidva uwevT. amdenad, TavisTavad,<br />
faqtia _ lari ufasurdeba da<br />
importi Zvirdeba.<br />
meore: molodini imisa, rom fasi<br />
gaizrdeba da lari kidev ufro<br />
gaufasurdeba, rac maT faswarmoqmnaze<br />
aisaxeba;<br />
mesame: sakvebi produqtebi araelastiuria,<br />
anu fasebi roca<br />
izrdeba, adamianebi masze moxmarebas<br />
ar amcireben, iZulebulebi<br />
arian, igive sakvebi produqtebi<br />
kvlav SeiZinon. gansxvavebiT sayofacxovrebo<br />
nivTebis an teqnikisgan,<br />
saWmelze moTxovna ar mcirdeba.<br />
Sesabamisad, Tu masze fasebi<br />
gaizarda, adamianebi mainc Seisyidian<br />
Saqars, rZes. yvelas sWirdeba,<br />
gverds ver uvlian. asevea medikamentebzec,<br />
maszec ver ityvi uars,<br />
Tumca Tu saqme ukve elastiur<br />
saqonelze mivida, aq pirqiT, fasebi<br />
mcirdeba. meti Semosavali gadadis<br />
im saqonelze, romelic aucileblad<br />
saWiroa da fasebi izrdeba,<br />
amitom adamianebs naklebi Semosavali<br />
rCebaT, rom sayofacxovrebo<br />
teqnikaze, uZrav qonebaze<br />
daxarjon igi da am jgufze fasebi<br />
mcirdeba.<br />
`es aris kursis cvlilebis,<br />
laris gaufasurebis Sedegi<br />
- imdenad, ramdenadac<br />
importze damokidebuli<br />
qveyana varT da<br />
importiorebi iZulebulebi<br />
arian, rom gazardon fasebi.<br />
aqamde, SeiZleba, produqciis<br />
gasaReba da gayidva Wirda,<br />
magram axla sxva gamosavali<br />
ar gaaCniaT, aqedan<br />
gamomdinare, es aris laris<br />
gaufasurebis rezonansi~<br />
ramdeniT da ratom<br />
gagiZvirdaT cxovreba?<br />
faswarmoqmna saqstatis meTodologiiT<br />
ganisazRvreba. amaSi Sedis:<br />
sursaTi, medikamentebi, uZravi<br />
qoneba, samSeneblo masalebi da<br />
a. S. am yvelafers Tavisi wona aqvs,<br />
roca am ukanasknelebze moTxovna<br />
mcirdeba, SesaZloa, rom erTgan<br />
fasebis zrdam ver gadawonos Semcirebuli<br />
fasebi saqonelsa da<br />
momsaxurebaze. am SemTxvevaSi dafiqsirdeba<br />
da saqstati ityvis,<br />
rom fasebis done, maincdamainc, ar<br />
gaizarda, radgan aRniSnuli meTodologiiT<br />
ixelmZRvaneles, Tumca,<br />
am dros, adamianebis realuri<br />
Semosavali mcirdeba, radgan maT<br />
TavianT samomxmareblo kalaTaSi,<br />
maincdamainc, im saqonlisa da momsaxurebis<br />
SeZena uwevT, razedac<br />
fasebi gaizarda.<br />
soso arCvaZe _ ekonomikis<br />
eqsperti:<br />
_ es wliuri maCveneblebi wina<br />
wlis Sesabamis periodTan aris Sedarebuli.<br />
maRali maCvenebeli<br />
alkoholur sasmelebze, Tambaqosa<br />
da transportze SeiZleboda mohyoloda<br />
aqcizis gadasaxadis gazrdas<br />
mimdinare wlis ianvridan, ramac<br />
Zalian seriozuli koreqtivi<br />
Seitana fasebis zrdaSi da inflaciis<br />
maCvenebelSi. Tambaqosa da<br />
alkoholur sasmelebze, agreTve,<br />
satransporto saSualebebze fasebis<br />
amgvari zrda rom ar yofiliyo,<br />
maSin inflaciis maCvenebeli<br />
gacilebiT naklebi iqneboda, Cemi<br />
SefasebiT, araumetes 3,5-4%-isa. es<br />
normaluria, magram imis gaTvaliswinebiT,<br />
Tu ra roli ukavia am<br />
produqtebs Cvens yoveldRiurobaSi,<br />
aman Tavisi roli Seasrula.<br />
aqcizis gadasaxads 6,2%-Si sakmaod<br />
maRali maCvenebeli aqvs, empiriuli<br />
SeasebiT, _ 2,5-3%-mde.<br />
isic unda gaviTvaliswinoT, rom<br />
saqarTvelos ekonomikas da mis samomxmareblo<br />
bazars sezonuri xasiaTi<br />
aqvs, anu maisis Semdeg, seqtembramde,<br />
deflaciuri periodi,<br />
anu fasebis done, sxva Tanabar<br />
pirobebSi, wina wlebTan SedarebiT,<br />
klebulobs da Semdeg ukve<br />
mzardia. rogorc wesi, maT konkretuli<br />
efeqti aqvT da aqcizur ganakveTs<br />
damatebuli sezonuri faqtori<br />
ukve imis biZgs gvaZlevs, rom<br />
soso arCvaZe<br />
fasebma moimatos.<br />
am konkretul monacemebSi ki<br />
mainc saqme is gaxlavT, rom es aris<br />
saSualo monacemebi da ise, rogorc<br />
uxerxulia, visaubroT romelime<br />
saavadmyofos pacientebis<br />
saSualo temperaturaze, aseve Tu<br />
ver gamovyaviT calkeuli socialuri<br />
jgufebi, sakmaod araswor daskvnas<br />
miviRebT. magaliTad, sursaTsa<br />
da ualkoholo sasmelebze<br />
fasebi iseve gaizada, rogorc medikamentebze,<br />
romlis saSualo fasebis<br />
zrdam 15%-s miaRwia, medikamentebis<br />
momxmarebelTa didi nawilis,<br />
maT Soris, pensionerTa xarjebi,<br />
ufro maRalia, axalgazrdeb-<br />
Si ki teqnika iafdeba (kompiuterebi<br />
da a. S.), magram misi momxmareblebi,<br />
rogorc wesi, pensionerebi<br />
iSviaTad arian. amitom roca amas<br />
vasaSualoebT, SedarebiT dabal<br />
maCvenebels vRebulobT, Tumca<br />
calkeuli socialuri jgufebis<br />
warmomadgenlebisTvis fasebi gacilebiT<br />
momatebulia da aman xelisuflebis<br />
adekvaturi reaqcia<br />
unda gamoiwvios.<br />
Cven importdamokidebuli qveyana<br />
varT da, ra Tqma unda, importis<br />
sidide dolarebiT aRiricxeba.<br />
Tu laris kursi ecema, sxva Tanabar<br />
pirobebSi, importirebuli<br />
saqonelic Zvirdeba, magram gasaTvaliswinebelia<br />
is garemoebac, Tu<br />
ra viTarebaSi aris Cveni savaWro<br />
partniorebis valutebi dolarTan<br />
mimarTebiT, _ Tu maTi valutebi<br />
aSS dolarTan larze metad ufasurdeba,<br />
es garkveul saSualebas,<br />
SesaZleblobas qmnis imisa, rom<br />
fasebi laris devalvaciis proporciulad<br />
ar gaizardos.<br />
2014 wlis oqtombris Semdeg,<br />
roca larma, rogorc ityvian,<br />
„triumfaluri” vardna daiwyo, mas<br />
Semdeg, daaxloebiT, 1,5-jer gaufasurda<br />
lari, fasebis donem<br />
moimata mxolod 16%-iT. es ar ni-<br />
Snavs, rom devalvacia, faqtobrivad,<br />
3-jer aRemateba inflaciis<br />
maCvenebels, amitom pirdapiri xazis<br />
gavleba da Tqma, rom lari devalvirda<br />
10%-iT da amaveTi moxdeba<br />
inflacia, es ukve gadaWarbebuli<br />
naTqvamia. magram gavlenas mainc<br />
axdens da rac ufro meti iqneba<br />
devalvacia, sxva Tanabar pirobebSi<br />
meti iqneba imis Sansi, rom<br />
fasebis done qveyanaSi aiwevs.<br />
kursis cvlilebasa da erovnu-<br />
li bankis rezervebis SesaZlo<br />
saWiroebaze saubrobs vaxtang<br />
xomizuraSvili:<br />
_ es aris kursis cvlilebis,<br />
laris gaufasurebis Sedegi _ imdenad,<br />
ramdenadac importze damokidebuli<br />
qveyana varT da importiorebi<br />
iZulebulebi arian, rom<br />
gazardon fasebi. aqamde, SeiZleba,<br />
produqciis gasaReba da gayidva<br />
Wirda, magram axla sxva gamosavali<br />
ar gaaCniaT, aqedan gamomdinare,<br />
es aris laris gaufasurebis<br />
rezonansi. es Sedegebi garkveuli<br />
drois Semdeg moqmedebs, rasac<br />
axla vxedavT. Tu es procesi gagr-<br />
Zeldeba, fasebic TandaTanobiT<br />
gaizrdeba da ara mxolod saimporto<br />
saqonelze. es biznesis fsiqologiaa<br />
_ Zalauneburad reagirebs<br />
kursis stabilurobaze, fasebis<br />
zrdis ZiriTadi gamomwvevi mizezi<br />
esaa. Tan martivad dasanaxia. ase<br />
gagrZeleba fasebis zrdasTan migviyvans<br />
da gamoicxuli ar aris, rom<br />
Semdeg ukve erovnuli bankis<br />
rezervebis Careva dagvWirdes.<br />
mizezebi, rac produqtebze<br />
fasebis zrdas anu inflaciis<br />
maCveneblis gazrdas iwvevs, laris<br />
kursis cvlilebasTanaa mibmuli,<br />
Tumca ra saxis politikis Sedegia<br />
erovnuli valutis dolarTan msgavsi<br />
mimarTeba, es ukve sazogadoebis<br />
analizze migvindia.<br />
26 N39 (216) 21.11-27.11.2017 w.