You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
14<br />
PAZAROLA<br />
Takımların Zekâsı<br />
Matematik bir yana, “iki artı iki kaç eder” sorusunun sosyal alanlarda tek cevaplı<br />
olmadığını biliyoruz. Hesabını, tartısını, menfaatini çok önde gören, alırken başka,<br />
satarken başka tutan uyanıkları da bir yana bırakalım. Yaşananlar ve araştırmalar<br />
gösteriyor ki, iki kere iki’nin kaç ettiği, duruma göre değişiyor.<br />
Pazarlama hem arz, hem de talep cephesinde tam bir takım oyunu. O yüzden gruplar<br />
ve grup davranışları da pazarlama mesleğindekilerin ilgisini çekiyor. Pazarlama,<br />
tekil oyuncular kadar bunlardan oluşan toplulukların, ortakların, takımların performanslarıyla<br />
da yakından ilgileniyor.<br />
Misal, firmaların pazarlama başarılarında, yöneticilerin pazarlama zekâları mı,<br />
yoksa, yönettikleri takımdakilerin pazarlama zekâları mı daha etkili? Firmanın<br />
pazarlama zekâsını geliştirmek için hangisine ağırlık ve öncelik verilmeli? Takımların<br />
da, bir organizma gibi ayrı birer zekâları var mıdır? Şayet öyleyse, takımları oluşturan<br />
bireylerin zekâlarıyla, takımın zekâsı birbirleriyle etkileşir mi? Etkileşirse böyle bir<br />
etkileşme ne yönde ve nasıl çalışır?<br />
Araştırmalar grupların, kendi üyelerinin tekil zekâlarının (dolayısıyla davranışlarının)<br />
dışında ve onlardan farklı, organik olarak oluşan bir grup kimliği, zekâsı ve davranışı<br />
oluşturduklarını gösteriyor.<br />
Prof. Dr. İSMAİL KAYA<br />
İ.Ü. İşletme Fakültesi<br />
Pazarlama Anabilim Dalı<br />
Emekli Öğretim Üyesi<br />
mail<br />
ikaya@istanbul.edu.tr<br />
ismail.kaya@gmail.com<br />
blog<br />
http://www.pazarola.<br />
blogspot.com<br />
http://www.pazarlama<br />
bitanedir.blogspot.com<br />
Böylesi hükümlere varabilmek için elbette öncelikle zekâ denince ne anlaşıldığının<br />
bilinmesi, tanımlanması ve ölçülebilmesi gerekiyor. Hem bireyler için, hem de<br />
grubun bütünü için... Bireylerin tekil zekâları ve bunların türlerinin ölçümü için çeşitli<br />
yol ve yöntemler öneriliyor. IQ testleri bunlardan biri ve yaygın kabul görenlerden.<br />
Diğer zekâ türleri için de değişik araçlar kullanılıyor.<br />
Tartışılabilir bütün yönlerine rağmen, IQ testlerinin birey hakkında, geniş bir yelpazede<br />
ve uzunca bir zamanda kişinin başarımlarını, okuldaki performanslarını ve<br />
pek çok faaliyetteki başarılarını tahmin etmede güvenilir bir araç olduğu kabul<br />
ediliyor. Aynı yaklaşımın, grupların zekâ ve başarım düzeylerini değerlendirmesi<br />
amacıyla da kullanılabileceği düşünülüyor.<br />
TEKSTİL & TEKNİK | ŞUBAT | FEBRUARY | <strong>2018</strong><br />
PAZAROLA<br />
Science’da yayınlanan bir araştırma [1],<br />
gruplarda ve takımlarda da ‘kolektif bir zekâ’nın varlığına işaret ediyor. Bulgular:<br />
* Bir kaç kişinin iletişim ve konuşmalara hâkim olduğu gruplarda bu ortak hafızanın,<br />
üyelerin sırasıyla söz aldığı gruplara nazaran daha düşük olduğunu,<br />
* Sosyal hassasiyetin ve empatinin (muhatabının ve diğerlerinin bakış açılarını kabullenebilme<br />
yeteneği) yüksek olduğu durumlarda grubun zekâsı ile bireylerin toplam<br />
zekâsı arasında anlamlı farklara işaret ettiğini gösteriyor.<br />
* Gruptakilerin birbirlerinin bakışlarından hareketle ne düşündüklerini anlayıp ona<br />
göre hükümler çıkarmaları da takımın zekasına sinerji katan bir etki yapıyor. Aralarında<br />
anlaşabilen insanların oluşturduğu grupların zekâsı daha yüksek oluyor.<br />
* Grup üyelerinin birbirine bağlılığı, memnuniyet ve motivasyonlarının takımın zekâsıyla<br />
ilintili olmadığı anlaşılıyor.<br />
Bu yazdıklarım ilginizi çekmedi mi?<br />
Yazıyı bir de, futbol takımlarını ve takımdaki oyuncuları birlikte düşünüp okuyun.<br />
Tabiî, futbol örneğinden gidersek, sadece sahada ter dökenleri değil, bir futbol<br />
kulübünü oluşturan bütün elemanları (taraftarlar, kulüp yöneticileri, teknik direktörler,<br />
sponsorlar, tesisler, vs.) ile birlikte ve bunların her birinin değerleriyle ilişkili olarak<br />
düşünmeliyiz. Bütünün değeri, parçaların toplamından ibaret midir, yoksa daha<br />
çok veya daha az mıdır?<br />
Pazarlamanın işi, değerlere değer katmak olduğuna göre, eldeki malzemelerden<br />
yola çıkarak, bunlardan yararlanarak, müşteriler ve muhataplarca en çok talep edilecek,<br />
en fazla beğenilecek, en değerli üretimler yapmak için, daha değerli malzemeler<br />
kullanmak kadar, bunlar arasındaki âhengin nasıl kurulacağını arayıp bulmak<br />
da pazarlama yöneticilerinin temel görevleri arasında sayılacaktır.