182007_preprint his ZR_mntaz
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
(występował ok. 400–28 tys. lat temu) oraz młodszy od niego człowiek rozumny (Homo sapiens,<br />
który według najnowszych, ciągle dyskusyjnych ustaleń, pojawił się najwcześniej w Etiopii<br />
ok. 160 tys. lat temu). Do tego ostatniego gatunku także my się zaliczamy.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
? <br />
<br />
<br />
Wczesne istoty ludzkie opuściły Afrykę i żyły także<br />
na terenach Eurazji. Ich szczątki kopalne znajdujemy<br />
m.in. w Europie, Chinach, na Jawie. Znacznie później<br />
człowiek (Homo sapiens) pojawił się w Australii<br />
i Ameryce. Szczątkom owych hominidów towarzyszą<br />
wytwory świadczące o rosnących umiejętnościach<br />
tych istot. Początki sztuki, która narodziła się<br />
w końcowej fazie paleolitu, łączą się raczej z dziejami<br />
Homo sapiens, choć neandertalczyk pozostawił ślady<br />
tego rodzaju działalności. Z nim bowiem uczeni<br />
wiążą pierwsze linie i znaki malowane albo żłobione<br />
w kościach, skałach lub kamieniach (tzw. okres<br />
przedfiguralny). Później, między 20 tys. a 13 tys.<br />
lat p.n.e., pojawiały się liczne figurki (modelowane<br />
w glinie, następnie rzeźbione w kamieniu), a także<br />
malowidła, znane ze znalezisk w jaskiniach – najsłynniejsze<br />
z nich to Altamira w Hiszpanii i Lascaux<br />
(czytaj: lasko) we Francji. Obecnie za najstarsze<br />
uważa się malowidła odkryte w 1994 r. w Jaskini<br />
Chauveta (czytaj: szoweta) w południowo-wschodniej<br />
Francji. Liczą one ponad 30 tys. lat. Były to już dzieła człowieka rozumnego. Malowidła<br />
powstawały w trudno dostępnych miejscach, które nie pełniły funkcji mieszkalnych. Naukowcy<br />
przypuszczają, że jaskinie te mogły być jakimś świętym miejscem.<br />
W epoce paleolitu wcześniejsi przedstawiciele człowiekowatych, a później także rodzaju Homo,<br />
żyli w gromadach. Nie wznosili stałych siedzib, lecz prowadzili wędrowny (koczowniczy) tryb<br />
życia. Szukali schronienia w jaskiniach, czasem budowali trwalsze obozowiska, co wiązało się<br />
np. z przebywaniem w jednej grocie przez dłuższy czas. Pożywienie pozyskiwali dzięki myślistwu<br />
i zbieractwu, łowili także ryby. Wędrówka gromady ludzkiej była związana z wyczerpaniem się<br />
zasobów najbliższej okolicy, szukano więc pożywienia na innym terenie. Umiejętności ludzkie<br />
doskonaliły się stopniowo, a zmieniające się warunki naturalne (zlodowacenia na przemian z okresami<br />
ocieplenia) prowadziły do zmian sposobu zdobywania żywności.<br />
30<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Nie wiemy dokładnie, jakie przyczyny spowodowały<br />
przechodzenie ludzi do osiadłego trybu życia.<br />
Podobnie nie potrafimy określić, co doprowadziło<br />
do rozpoczęcia uprawy roli i hodowli zwierząt.<br />
Najwcześniej zjawiska te zachodziły w regionie<br />
Bliskiego Wschodu, a dokładnie na terenach<br />
tzw. Żyznego (Urodzajnego) Półksiężyca. Jest to
Change language