Historia_ZR

poeczestwo, gospodarka i kultura Polski dzielnicowej
ulice krzyżujące się z poprzecznymi ulicami pod kątem prostym. Na rynku budowano siedzibę
rady i ławy, czyli ratusz, główne kramy (np. sukiennice), ewentualnie budynek wagi i miar.
Do rogu rynku przylegała zazwyczaj wielka parcela kościoła parafialnego. Poza wytyczeniem
rynku i sieci ulic, czasem dodatkowych placów, poszczególnym mieszczanom wyznaczano parcele
pod zabudowę. Miejsca było niewiele, parcele wąskie, domy piętrowe, a zabudowa gęsta. Ściśle
określony obszar miejski otaczały początkowo prowizoryczne wały, a później mury miejskie.
W XIII w. z cegły murowano tylko reprezentacyjne budowle, domy zaś z drewna. W następnych
stuleciach przybywało murowanych mieszczańskich kamienic.
Miasta stały się odbiorcami produktów wiejskich, dostarczały zaś na wieś wytwory rzemieślnicze.
Ziemie polskie i cały obszar Europy Środkowej objęty osadnictwem na prawie niemieckim
upodobniły się pod względem gospodarczym do Zachodu – ważną rolę zaczął odgrywać handel
lokalny, upowszechnił się pieniądz i stała wymiana między wsią a miastem.
Każda lokacja polegała na wyłączeniu osady i jej mieszkańców spod sądownictwa urzędników
książęcych, którzy tracili swoje znaczenie. Mogli to sobie rekompensować, rozwijając przyznane
im przez księcia włości. W dłuższym czasie lokacje przynosiły tak dużo korzyści, że na prawo
niemieckie zaczęto przenosić także wsie już istniejące i zasiedlone przez ludność polską.
Masowe przybywanie osadników z Niemiec przyniosło istotną zmianę w składzie etnicznym
mieszkańców ziem polskich. Nadal liczebnie przeważała ludność polska, ale rosła też liczba ludności
mówiącej językiem niemieckim. Szczególnie Śląsk stał się miejscem współżycia Polaków
i Niemców. W innych dzielnicach na wsi dominował zdecydowanie język polski, a ludność
niemiecka skupiała się w większych miastach, w których tworzyła warstwy zamożniejsze.
? Wska obszary ziem polskich objte osadnictwem ludnoci niemieckiej Podaj nazwy tych obszarów
383