You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
178<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
plebsu miejskiego rozmaite rozrywki, w tym<br />
np. walki gladiatorów.<br />
Ludność miast prowincjonalnych miała<br />
zagwarantowane pewne prawa, istniały miejskie<br />
organy samorządowe (rada i urzędnicy).<br />
Ukształtowała się też grupa arystokracji<br />
miejskiej – stan dekurionów. Tworzyli go<br />
zamożni ludzie piastujący w miastach urzędy<br />
i po upływie kadencji wchodzący w skład rad<br />
miejskich. Drogą awansu społecznego było<br />
dla nich uzyskanie rzymskiego obywatelstwa<br />
(jeśli go nie mieli).<br />
W o wiele gorszej sytuacji znajdowała się<br />
uboga ludność prowincji, przede wszystkim<br />
na wsi. Zwłaszcza na ogromnych wschodnich<br />
obszarach imperium położenie ludności wiejskiej<br />
wciąż było takie samo, jak przed nastaniem<br />
rzymskiego panowania.<br />
<br />
Rzymianie przywiązywali dużą wagę do tradycji<br />
i przestrzegania obyczajów. Kierowali<br />
się zasadą, że zawsze obowiązują ich wszystkie<br />
zwyczaje przodków. Gwarancją przekazywania<br />
tradycji i podstawą wychowania obywatela<br />
była rodzina. Rzymskie pojęcie familii<br />
obejmowało jednak grupę szerszą niż najbliżsi<br />
krewni. Do familii zaliczali się wszyscy<br />
zamieszkujący pod jednym dachem – także niewolnicy. Na czele familii stał ojciec (łac. pater<br />
familias), który miał nad jej członkami praktycznie nieograniczoną władzę. Mógł nawet karać<br />
domowników śmiercią albo sprzedać własne dzieci w niewolę. Jednak wypadki takie, zawsze<br />
rzadkie, nie zdarzały się już w okresie cesarstwa, chociaż w świetle prawa władza ojcowska była<br />
wówczas nadal najważniejsza.<br />
W małżeństwie żona cieszyła się jednak większymi prawami niż u Greków. Kobieta mogła<br />
np. wraz z mężem przyjmować w domu gości. Życie rodzinne było znacznie bardziej rozwinięte<br />
niż w Grecji. Ojciec zajmował się wychowaniem syna, którego uważano za dorosłego, gdy spełnił<br />
obrzęd włożenia po raz pierwszy męskiego stroju – togi. Nie było jednoznacznie określonego<br />
wieku, w którym to następowało, miało to miejsce w okresie dojrzewania. Jednak nawet całkiem<br />
dorosły syn, który piastował urzędy i odgrywał rolę polityczną, zawsze podlegał władzy ojca<br />
i według prawa nie mógł mieć własnego majątku, wszystko bowiem należało do ojca.<br />
Przeciętny obywatel, czyli taki, który nie należał do warstwy nobilów, a w czasach cesarstwa<br />
nie oddawał się karierze urzędniczej zmonopolizowanej przez ekwitów i senatorów, nie poświęcał<br />
wiele czasu polityce. Uważano, że zadaniem ludu jest tylko głosowanie na zgromadzeniach.<br />
W czasach cesarstwa ta sfera życia publicznego całkiem zamarła i życie obywateli niższych warstw<br />
koncentrowało się w domu.
Change language