You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
? <br />
W państwach sukcesyjnych i monarchii karolińskiej uformowała się średniowieczna cywilizacja<br />
życia wiejskiego. Rolnictwo stanowiące podstawę systemu gospodarczo-społecznego było mało<br />
wydajne. Z powodu częstych klęsk żywiołowych, z którymi nie potrafiono sobie radzić, zbierano<br />
niewielkie plony. Ocenia się, że z jednego wysianego ziarna rolnik zbierał dwa, a w wyjątkowo<br />
dobrych latach trzy ziarna. W uprawie ziemi stosowano dwupolówkę, czyli taki system,<br />
w którym obsiewano tylko połowę ziemi, drugą połowę pozostawiano zaś ugorem, aby się nie<br />
wyjałowiła. Po roku zmieniano pola.<br />
Dodatkowe pożywienie pochodziło z intensywniej uprawianych (czyli z większym nakładem<br />
pracy i z użyciem nawozu naturalnego) warzywników i ogrodów. Równie mało wydajna była<br />
hodowla. Przed zimą chłopi musieli zabijać dużą liczbę zwierząt, gdyż brakowało karmy, aby<br />
wyżywić je do wiosny. Tak słaba gospodarka powodowała wielką niepewność życia ludzkiego.<br />
W latach klęsk żywiołowych i nieurodzaju panował głód i wybuchały zarazy. Największa fala<br />
epidemii związanych z migracjami dotknęła Europę w VI w. i spowodowała śmierć dużej liczby<br />
ludzi. Po 600 r. wzrost demograficzny był bardzo powolny.<br />
264