Ogród z Pomysłem 5/2018

Najwyższe piękno zawsze nosimy w sobie.
J.K.: Myślę, że tak. Obrazy, a jeszcze bardziej
– zapachy – mają magiczną zdolność
przenoszenia nas w przeszłość. Dla
mnie duszny, ciężki i słodki zapach bzu
na zawsze będzie kojarzył się z licealną
miłością, i gdybym dzisiaj spotkała tego
chłopaka – miał na imię Maciek – w maju,
przy kwitnących lilakach, na pewno przypomniałabym
sobie to, co kiedyś do niego
czułam.
A może warto odwiedzać czarodziejskie,
zielone miejsca sprzed lat?
J.B.: Jest taki wiersz Leśmiana: „Gdyby
spotkał ciebie znowu pierwszy raz/ ale
w inny sadzie, w innym lesie/ Może inaczej
zaszumiałby nam las/ wydłużony
mgłami na bezkresie...
Bardzo łatwo wyczarować – w wyobraźni
czy we wspomnieniach – obraz pięknego
ogrodu, jako miejsca emocjonalnych
wzlotów. Mój tata recytował ten wiersz
mojej mamie, ten zielony ogród miłości
zaklęty był w wersach wspaniałego
poety. I znowu: taki czarodziejski ogród
miłości najbujniej i najpiękniej kwitnie
w naszych sercach.
J.K.: Jak najbardziej, choć najlepiej robić
to regularnie. Co najmniej raz w roku
odwiedzam warszawskie Łazienki, które
były scenerią pierwszych randek. Zawsze
wspominam to ze wzruszeniem. Ale
kiedyś po wielu, wielu latach zobaczyłam
zza ogrodzenia ogród koło naszego starego
domu letniego, na działce pod Warszawą.
W wyidealizowanych wspomnieniach
widziałam wielki, kolorowy, czarodziejski
świat. A ujrzałam… skromny,
mały ogródek. Rozczarowałam się.
Kobieta w otoczeniu kwiatów wydaje
się piękniejsza, jak główna bohaterka
Waszej książki, Zuzanna?
J.B.: Nie bez powodu kobiety próbują otoczyć
się kwiatami – zaklętymi w perfumach,
namalowanymi na tkaninach, wplecionymi
we włosy… Nasza Zuzanna, która
ma dość dużo kompleksów i uważa, że
życie nie potraktowało jej łaskawie – otacza
się kwiatami, wyraża się poprzez ich
mowę – właśnie dlatego, że chce skraść
im tę bezczelną śmiałość w eksponowaniu
własnego piękna. Tak, dzięki kwiatom czuje
się piękniejsza.
J.K.: I ma to swoje naukowe wytłumaczenie!
Obcowanie z zielenią korzystnie
wpływa na nasze samopoczucie,
a uśmiechnięta kobieta jest zawsze piękniejsza,
Poza tym udowodniono, że prace
ogrodowe wpływają na spadek poziomu
kortyzolu we krwi, czyli – redukują stres.
No i znowu: zrelaksowana kobieta pięknieje
w oczach! Co więcej wiele wskazuje
na to, że przebywające w glebie bakterie
beztlenowe, którymi „szprycujemy
się” podczas pielenia (zwłaszcza, gdy nie
używamy rękawiczek!) mają korzystny
wpływ na pracę naszego mózgu, ułatwiają
zapamiętywanie i koncentrację. Czyli:
kobieta wśród kwiatów ładnieje. No, ale
już najwięcej uroku ma w sobie kobieta,
która te kwiaty… pieli!
Jak rozmawiać przy pomocy kwiatów?
Czy można w ten sposób uwieść nie tylko
kobietę, ale i mężczyznę?
J.B.: W naszej książce mowa kwiatów wykorzystywana
jest przez kobiecą bohaterkę
– właśnie po to, by dotrzeć do serca
mężczyzny. I okazuje się, że z sukcesem.
Oczywiście, nasza powieść to taka odrobinę
bajka dla dorosłych, jednak wydaje
się, że są mężczyźni otwarci na tę formę
przekazu. Piękno to mowa serca – a ta
jest uniwersalna.
Jagna Kaczanowska: O, tak. Tylko trzeba
pojechać na Tahiti. Tamtejsi mężczyźni są
podobno bardziej czuli na mowę kwiatów.
Kwiat za prawym uchem kobiety
oznacza, że jest wolna, za lewym – że jej
serce jest zajęte.
„Ogród Zuzanny” to powieść o szczególnej
atmosferze, z wyrazistymi, interesującymi
bohaterami (także tymi drugoplanowymi,
na dwóch czy czterech...
łapach), pełna ciepła i humoru. Na jakiej
zasadzie „dobierałyście” do książki
rośliny?
J.B.: Głównym kluczem była, rzecz jasna,
wiktoriańska mowa roślin, ale poza tym
nasze osobiste upodobanie. Na przykład
peonia to mój ulubiony kwiat, co roku
zamawiam u zaprzyjaźnionej kwiaciarki
naręcza peonii, żeby ozdobić nimi dom
(niestety, w przeciwieństwie do Jagny
nie mam zielonych palców i posadzone
przeze mnie peonie jeszcze nigdy nie zakwitły).
Kwitnący migdałek – który także
pojawia się w jakimś momencie powieści
– budził mój zachwyt od dzieciństwa
i rósł przy mojej szkole. Sporo jest takich
„osobistych” roślinnych elementów.
J.K.: Projektując ogród przy domu głównego
bohatera, Adama, posługiwałyśmy
się reprintami wiktoriańskich podręczników
o mowie roślin, wydanymi przez wydawnictwo
Forgotten Books. Ale na kartach
„Ogrodu Zuzanny” umieściłyśmy
też wiele roślin, które same lubimy. Ja na
przykład kocham peonie, mam kilkadziesiąt
rodzajów. Nie mam już gdzie wsadzać
kolejnych, ale co sezon zaglądam na
strony internetowego sklepu przy szkółce
Bilskich i sprawdzam, jakie mają nowe
odmiany…
Skąd zaczerpnęłyście pomysł na swoją
fantastyczną opowieść?
J.B.: Z życia, z historii rodzinnych, z wyobraźni.
W tej powieści ukryłyśmy kawałek
samych siebie. Ksiądz Fąfara do mój
dawny proboszcz, Cecylia Czaplicz ma
cechy Cecylii Kot, mojej ukochanej nianiusi,
historia Olgi Sobczak to opisana jeden
do jednego historia opiekunki mojego
brata z dzieciństwa. Każda z nas dodała
do powieści mnóstwo takich elementów.
J.K.: Z życia! Wzbogaciłyśmy książkę
o wiele historii, które przeżyłyśmy my
same lub nasi bliscy. A ogród i rośliny
występują w niej dlatego, że są dla nas,
a przynajmniej dla mnie, bardzo ważne.
Dwanaście lat temu zaczęłam urządzać
swój ogród od zera. I mogę powiedzieć,
że to wielka przygoda. Wciąż trwa.
No i na koniec oczywiście ostatnie pytanie:
Jakie kwiaty prywatnie lubicie najbardziej?
J.B.: Oczywiście peonie, tak jak powiedziałam.
A poza tym bzy, fiołki, róże angielskie
(czyli te mocno pachnące), tulipany,
nagietki, hortensje… ech, nie ma
kwiatów, których bym nie lubiła!
J.K.: Powiedziałam, że peonie. Ale prawda
jest taka, że lubię wszystko, co kwitnie.
Zaczyna się od krzewów: kaliny koralowej
i głogu. Kocham je i gdy kwitną wydaje
mi się, że nie ma nic od nich piękniejszego.
Potem rozwijają się irysy, peonie
i róże parkowe. Później liliowce, lilie,
następuje czas bylin: malw, floksów, rudbekii,
języczek, dzielżanu, ale i roślin jednorocznych:
słoneczników, ogórecznika,
onętka, nasturcji. Moja najnowsza
„miłość” to georginie. Mam nadzieję,
że przetrwają zimę i na wiosnę znów
je zasadzę.
151