Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Komence de la jarcento,<br />
la flutisto de la industria<br />
kapitalismo altiris en<br />
Detrojton ĉiujn malriĉajn<br />
laboristojn de la rura sudo<br />
de Usono, ĉefe nigrulojn,<br />
kun la promeso de brila<br />
estonto<br />
© Silvana Reggiardo<br />
Panorama fotomuntaĵo de la serio Les<br />
présences désagrégées (Disigitaj ĉeestoj),<br />
Parizo 1998-2000, de la itala artisto Silvana<br />
Reggiardo.<br />
rakonto elvokis infanecan imagaĵon. Unu<br />
el la historioj, kiujn la romano rakontas,<br />
estas do la fuĝo de grupo de infanoj,<br />
kiuj profitas de la malorganiziteco de la<br />
transportoj kaj de lernejoj en la urbo, por<br />
trovivi ian aventuron, en forlasitaj tereno<br />
kaj lernejo. Io kio similis iel al Treasure<br />
Island 6 . Sed mi havis ian problemon kun<br />
la realo. Mia historio enskribiĝis inter du<br />
bankrotoj: tiu de Lehman Brothers, la 15-<br />
an de septembro 2008, kaj tiu de General<br />
Motors 7 , la 1-an de junio 2009. Tiuj estis<br />
historiaj kaj objektivaj mejloŝtonoj. Tamen<br />
infanoj ne povis travivi la tutan tempon. Mi<br />
komencis sekvi la infanojn sojle de la Festo<br />
de Ĉiuj Sanktuloj, dum la Devil’s Night 8 : ili<br />
bruligis forlasitan domon. Kelkajn tagojn<br />
poste ili fuĝis. Tiam estis la komenco de<br />
novembro. Mi decidis, ke ili povas rezisti<br />
ĝis Kristnasko. Oni povas konsideri, ke tio<br />
estas racia maksimumo. Sed tio devigas<br />
min tordi la tutan realon.<br />
En la romano, GM – la General Motors<br />
ne plu estas GM, sed ĝi ŝanĝiĝas al<br />
« Entrepreno ». La kronologio estas skuita.<br />
Mi sukcesas ekhavi mian dokumentaron<br />
6. Treasure Island (1883) (Trezorinsulo) estas aventura<br />
romano de la skota verkisto Robert Louis Stevenson..<br />
7. Lehman Brothers estis multnacia investbanko<br />
kiu bankrotis post 158-jara ekzisto. General Motors<br />
estas usona konstruanto de aŭtomobiloj, kiu estis<br />
metita sub la protekto de la usona leĝo koncerne la<br />
bankrotojn de la 1a de junio 2009.<br />
8.Devil’s Night, la 30a de oktobro, estas la nokto kiu<br />
antaŭas la feston Halloween.<br />
en du monatoj. Kaj subite, ĉio heliĝas. La<br />
logiko de la fikcio altrudiĝas al la realo. Se<br />
mia historio de malutopio, de bankroto kaj<br />
de urba ĝangalo kuras ĝis Kristnasko, tiam<br />
mi eniras vintron. Malvarmas en Detrojto,<br />
vintre. Kaj subite, tiu urbo, pri kiu mi vidis<br />
mil bildojn, iĝas io, kio estas pli ol simpla<br />
dekoro. Ĝi vigliĝas organike. Mi observas<br />
mense la neĝon falantan sur la gazonon,<br />
mildigantan la bruon de paŝoj. Mi vidas la<br />
venton enŝoviĝantan en faŭkajn fenestrojn<br />
de la vakantaj konstruaĵoj, siblante turniĝantajn<br />
en la forlasitaj domoj. Mi povas<br />
senti kiel la metalgusta frosto penetras la<br />
humidajn vestojn, kiujn nenio plu sukcesas<br />
revarmigi. Mi vidas kiel estingiĝas la halooj<br />
de la urba lumigado, anstataŭataj de la<br />
mistera flagrado de la neĝo sub la arĝenta<br />
luno. Kaj tiu fantasmagoria Detrojto, fikcia<br />
Detrojto ne estas pli reala ol la vera - en la<br />
vera Detrojto, tiuepoke la homoj mortis<br />
ĉiutage. Sed la urbo fariĝas komunikebla,<br />
reprezentebla. En la urbo-maŝino, oni<br />
povas denove imagi homajn destinojn.<br />
Mal grandegajn rezistojn. Se la historio<br />
daŭros ĝis Kristnasko, estas nur, ke temas<br />
pri fabelo, kiu ne estas devigata esti kruela.<br />
La knaboj eble sukcesos elturniĝi.<br />
Kaj la urbo sukcesos refariĝi cirko, kie<br />
evoluas sortoj de akrobatoj anonimaj,<br />
sen protekta reto, glitantaj de trapezo<br />
al trapezo, flugtuŝantaj sen vidi unu la<br />
alian, rekaptiĝantaj fluge, esperante iom<br />
da ripozo, esperante ian renkonton, kiel<br />
miraklo homdimensia, sub la stelplena<br />
tendo.<br />
Naskita en 1974, la franca verkisto<br />
Thomas Reverdy estis notinde premiita<br />
por siaj romanoj Les Derniers Feux<br />
(Lastaj fajroj) (2008), L’Envers du monde<br />
(La reverso de la mondo) (2010), Les<br />
Évaporés (la Malaperintaj) (2013), Il<br />
était une ville (Estis iam urbo) (2015) kaj<br />
L’Hiver du mécontentement (La vintro<br />
de la malkontento) (2018).<br />
Elfrancigis Maria Butan (Rumanujo)<br />
Nomoj cititaj:<br />
• Baudelaire, Charles (1821-1867),<br />
franca poeto<br />
• LeDuff, Charlie (1966-),<br />
usona ĵurnalisto<br />
• Liebeskind, Daniel (1946-),<br />
usona arkitekto<br />
• McCarthy, Cormac (1933-),<br />
usona verkisto<br />
• More, Thomas (1478-1535),<br />
filozofo, teologo, juristo kaj angla<br />
politikisto, aŭtoro de Utopia<br />
• Rimbaud, Arthur (1854-1891),<br />
franca poeto<br />
Unesko-Kuriero • aprilo-junio 2019 | 27
Change language