Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Technika</strong> morska<br />
Morskie nawodne środki transportu sił specjalnych<br />
Marcin Chała<br />
Wykorzystanie wojsk specjalnych<br />
w ramach działań asymetrycznych<br />
lub w trakcie konfliktów o małej, średniej<br />
lub rzadziej dużej intensywności nie jest<br />
niczym nowym. Stąd też większość<br />
państw nimi dysponujących podejmuje<br />
kroki w celu opracowania i pozyskania<br />
środków niezbędnych do ich sprawnego<br />
oraz bezpiecznego transportu do rejonu<br />
działań i ewakuacji z niego. W większości<br />
przypadków, o ile istnieje taka<br />
możliwość, stosowane są w tym celu<br />
śmigłowce lub samoloty transportowe.<br />
Mają one jednak pewne wady, z których<br />
największe to ograniczona ilość zabieranego<br />
ekwipunku, a także stosunkowo<br />
słaby czynnik dyskrecji. Operatorzy<br />
mogą co prawda być zrzuceni na spadochronach,<br />
ale rodzi to poważne komplikacje<br />
w przypadku działań na morzu,<br />
jak też podczas ich ewakuacji<br />
po wykonaniu zadania.<br />
Fotografie w artykule: US Navy, JFD,<br />
Vogo, Marina Militare, Marcin Chała.<br />
Biorąc pod uwagę te okoliczności, w wyposażeniu<br />
większości formacji wojsk specjalnych<br />
działających w środowisku morskim<br />
lub też sił morskich wspierających ich operacje,<br />
znajdują się środki transportu dla nich przeznaczone,<br />
często określane akronimem SOC (Special<br />
Operation Craft). Do grupy tej zaklasyfikować<br />
można całe spektrum jednostek, od klasycznych<br />
i najczęściej kojarzonych z wojskami specjalnymi,<br />
czyli „zwykłych” hybrydowych łodzi motorowych<br />
(tzw. RHIB, rigid-hull inflatable boat), przez specjalizowane<br />
konstrukcje wykonane z kompozytów<br />
niemetalowych czy stopów metali lekkich,<br />
po jednostki zdolne do częściowego lub całkowitego<br />
zanurzenia zarówno typu zamkniętego, jak<br />
i otwartego.<br />
Osobną grupą pojazdów są miniaturowe<br />
okręty podwodne i liczne indywidualne środki<br />
transportu nurków, jednak w artykule skoncentrujemy<br />
się na konstrukcjach nawodnych.<br />
Kuter SOC Mk V w trakcie ćwiczeń US Navy SEALs, okolice Key West 2009 r. Operatorzy na pokładzie obsługują<br />
zdwojone stanowisko Mk 95 z 12,7 mm wkm Browning M2 i 7,62 km M60 na podstawie słupkowej. Warto zwrócić<br />
uwagę na podesty i uchwyty w okolicach nadbudówki, które ułatwiały operacje abordażowe. Jednostki tego<br />
typu były pierwszymi w US Navy zaprojektowanymi od podstaw do przerzucania operatorów sił specjalnych.<br />
Wycofano je z użycia w 2015 r.<br />
Jednostki wyspecjalizowane<br />
Zaangażowanie Stanów Zjednoczonych Ameryki<br />
w różne konflikty na świecie sprawia, że<br />
to właśnie w tym państwie jest opracowywanych<br />
najwięcej wyspecjalizowanych jednostek<br />
przeznaczonych do wspierania operatorów<br />
sił specjalnych.<br />
Do 1995 r. operatorzy US Navy SEALs (SEa, Air,<br />
Land, akronim znaczy też foki), zmuszeni byli wykorzystywać<br />
dostosowane do operacji wojskowych<br />
łodzie sportowe typu HSB (High Speed<br />
Boat), znane też jako HSAC (High Speed Assault<br />
Craft). Do grupy tej zaliczały się jednostki o długościach<br />
od 10,0 do 12,5 m, produkowane przez<br />
stocznie: Fountain Powerboats z Waszyngtonu<br />
w Karolinie Północnej, VT Halter Marine Inc.<br />
z Pascagouli (Missisipi) i United States Marine<br />
Inc. z Gulfport (Missisipi). Były uzbrojone w dwa<br />
7,62 mm km M60E3 i 84 mm granatnik przeciwpancerny<br />
M136 (AT-4). Dzięki silnikom dużej<br />
mocy osiągały prędkości do 70 w.<br />
Pierwszymi specjalnymi środkami pływającymi<br />
z prawdziwego zdarzenia były, eksploatowane przez<br />
US Navy SEALs w latach 1995–2015 kutry typu SOC<br />
Mk V. Opracowała je i produkowała stocznia VT Halter<br />
Marine. Sam projekt powstał wyjątkowo szybko,<br />
bo od zlecenia do przekazania pierwszej jednostki<br />
minęło zaledwie 18 miesięcy. Niestety, jak się później<br />
okazało, projekt obarczony był licznymi wadami,<br />
z których najważniejsze dotyczyły: zapadania się sterówki<br />
pod własnym ciężarem i występowania niedopuszczalnie<br />
wysokich przeciążeń w kabinie. O ile<br />
pierwszy problem udało się stosunkowo szybko<br />
rozwiązać, tak drugi, ze względu na wykorzystany<br />
w konstrukcji jednostek materiał (stop aluminium<br />
5086) i kształt kadłuba, pozostał zmorą do końca ich<br />
eksploatacji. O tym, jak poważną kwestią były wspomniane<br />
przeciążenia niech świadczy to, że w skrajnych<br />
przypadkach dochodziły one nawet do 20 g,<br />
zaś podczas testów instalowane na jednostkach akcelerometry<br />
wykazały, że przy prędkości 35 w. i wysokości<br />
fal od 0,91 do 1,22 m na ludzi oddziaływały<br />
przeciążenia o sile 4–5 g, występujące z częstotliwością<br />
1–2/min. Tego typu wstrząsy mogą prowadzić,<br />
i często prowadziły, do obrażeń członków załóg oraz<br />
uszkodzeń strukturalnych samych jednostek i przewożonych<br />
ładunków.<br />
Jednostki SOC Mk V miały wyporność pełną<br />
57 t przy wymiarach 25,0×5,25×1,5 m. Przewoziły<br />
do 16 w pełni wyekwipowanych żołnierzy<br />
(lub zamiennie do 2950 kg ładunku) na odległość<br />
do 500 Mm. Napęd składał się z dwóch<br />
silników wysokoprężnych MTU 12V396 TE94<br />
o mocy po 1680 kW/2250 KM i dwóch pędników<br />
strugowodnych Rolls-Royce KaMeWa 50-511<br />
oraz łączących je przekładni ZF BW 465, co zapewniało<br />
uzyskiwanie prędkości maksymalnej<br />
przekraczającej 50 w. (niektóre opracowania podają<br />
nawet 65 w.).<br />
Na pokładzie rufowym przenoszone były cztery<br />
pontony Zodiac Milpro F 470 (określane lokalnie jako<br />
CRRC – Combat Rubber Raiding Craft) i silniki do<br />
nich wraz z zapasem paliwa, które wodowane i podnoszone<br />
były z wody z wykorzystaniem odpowiednio<br />
ukształtowanej rufy (slipu). Poza CRRC na rufie<br />
można było przewozić także inne środki transportu<br />
osobistego – skutery wodne czy mokry pojazd podwodny<br />
do transportu nurków Mk VIII Mod 1 SDV<br />
(SEAL Delivery Vehicle). Pierwotne uzbrojenie mogło<br />
być instalowane na pięciu podstawach słupkowych<br />
i składało się z: 12,7 mm wkm M2, 7,62 mm km<br />
M240 lub M60, albo zamiennie 40 mm granatników<br />
automatycznych Mk 19. W późniejszym okresie na<br />
Mk V SOC zaczęto instalować podstawy do sześciolufowych<br />
7,62 mm km GAU-17/A, zdwojone podstawy<br />
Mk 95 do 12,7 mm wkm, a także zdalnie sterowane<br />
systemy artyleryjskie BAE Systems Mk 38<br />
Mod 2 z 25 mm armatą M242 Bushmaster. Do ochrony<br />
przed środkami napadu powietrznego przewożono<br />
też przenośne przeciwlotnicze zestawy rakietowe<br />
Raytheon FIM-92 Stinger.<br />
Zbudowano 20 kutrów tego typu, które rozdzielono<br />
między dwie morskie grupy działań specjalnych<br />
NSWG-3 oraz -4 (Naval Special Warfare<br />
92 <strong>Wojsko</strong> i <strong>Technika</strong> • Wrzesień <strong>2020</strong><br />
www.zbiam.pl
Change language