Lotnictwo Aviation International 4/2021 promo

More documents

Recommendations

Info

Na tropach postępu Rosja kształtuje i rozważa nowe lekkie myśliwce Piotr Butowski Stworzenie i wprowadzenie do wyposażenia lotnictwa rosyjskiego myśliwca przechwytującego dalekiego zasięgu PAK DP ma być zsynchronizowane z kończeniem resursu i wycofaniem myśliwców MiG-31. 22 stycznia 2021 r. rosyjska korporacja Rostec opublikowała na swojej stronie internetowej opowiadanie o myśliwcu przechwytującym MiG-31, które kończy się informacją, że w projektowaniu jest obecnie jego następca, PAK DP, inaczej MiG-41. Kilka dni później, oznaczenie MiG-41 zostało usunięte z tego tekstu. Program PAK DP (Perspiektiwnyj Awiacjonnyj Kompleks Dalniego Periechwata) zasługuje na baczną uwagę, ponieważ prace koncepcyjne nad nim zostały zamówione i są finansowane przez Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej, chociaż sumy przeznaczane na ten program są na razie niewielkie. Program PAK DP ma status pracy naukowo-badawczej (NIR, nauczno-issledowatielskaja rabota), której celem jest opracowanie wstępnej koncepcji samolotu oraz sformułowanie szczegółowych wymagań wobec kolejnego etapu projektu – pracy badawczo-rozwojowej (OKR, opytno-konstruktorskaja rabota). Z dostępnych dokumentów wynika, że głównym wykonawcą pracy naukowo-badawczej PAK DP jest Połączona Korporacja Lotnicza (OAK), która 25 grudnia 2018 r. otrzymała stosowny kontrakt od MO Rosji. W ślad za tym, w maju 2019 r., OAK zamówiła opracowanie koncepcji samolotu u (co najmniej) dwóch bezpośrednich wykonawców, firm RSK MiG i Suchoj. Nie jest jasne, czy Suchoj opracowuje swoją własną koncepcję samolotu PAK DP, czy też ma swój wydzielony fragment prac w ramach projektu RSK MiG. Fakt, że Suchoj otrzymał zlecenie bezpośrednio od OAK, a nie poprzez RSK MiG, świadczy raczej o tym pierwszym. Realizując zamówienie otrzymane od OAK, MiG i Suchoj zlecali poszczególne fragmenty pracy kolejnym podwykonawcom; niektóre z tych kontraktów są znane. Na przykład, w 2020 r. na zamówienie RSK MiG, projektant i producent uzbrojenia niem PAK DP ma być zwalczanie najbardziej wymagających celów powietrznych, w tym hiperdźwiękowych, a także aparatów kosmicznych na niskich orbitach. Bardziej konwencjonalne cele to, podobnie jak w przypadku obecnego MiG-31, bombowce ciężkie i strategiczne pociski samosterujące. PAK DP ma osiągać taką samą prędkość przelotową M=2,35 na wysokości 20 km, co MiG-31, ale mieć znacznie większy promień działania. Mówiąc o terminach realizacji programu PAK DP, prezydent OAK Jurij Sliusar powiedział w sierpniu 2018 r., że stworzenie nowego samolotu przechwytującego musi być zsynchronizowane z kończeniem się resursów obecnych myśliwców MiG-31... czyli mówimy o granicy 2030 r. Jednakże dla Rosji, termin po roku 2030 to na tyle odlelotniczego GosMKB Wympieł wykonał koncepcję możliwego uzbrojenia PAK DP w pociski „powietrze-powietrze”. Również w 2020 r. na zamówienie RSK MiG część pracy badawczej wykonywał Moskiewski Instytut Techniki Cieplnej (MIT), zajmujący się międzykontynentalnymi i taktycznymi pociskami balistycznymi, a także technologiami hiperdźwiękowymi; nie wiadomo, czego dotyczyło to zlecenie. Jeszcze przez kontraktem od Ministerstwa Obrony, w latach 2017-2018, na zamówienie RSK MiG, Centralny Instytut Aero i Hydrodynamiki (CAGI) wykonał badania w tunelu aerodynamicznym T-102 modelu samolotu PAK DP. T-102 jest tunelem małych prędkości; badania dotyczyły charakterystyk PAK DP w różnych konfiguracjach mechanizacji skrzydła przy kątach natarcia od -7 do +36 stopni i prędkości M=0,2. Wykonanych zostało łącznie 246 pomiarów modelu. Sądząc z mizernej wartości tych kontraktów – zamówienie dla Wympieła kosztowało 2,5 mln rubli (około 125 tys. złotych), dla MIT 3 mln rubli (150 tys. zł), a dla CAGI – 8,9 mln rubli (450 tys. zł) – są to na razie bardzo wstępne przymiarki do projektu. Program PAK DP był w ogólnych słowach prezentowany w wystąpieniach przedstawicieli rosyjskiego przemysłu lotniczego i sił powietrznych w poprzednich latach. Tak, ówczesny dyrektor generalny RSK MiG Ilja Tarasienko powiedział w sierpniu 2017 r., że w PAK DP będą wdrożone wszystkie technologie, jakie tylko firma posiada. Konstruktor generalny OAK Siergej Korotkow powiedział w listopadzie 2017 r., że PAK DP będzie walczył z celami hiperdźwiękowymi. Będziemy mieli do czynienia z nosicielami hiperdźwiękowymi i ich uzbrojeniem – także hiperdźwiękowym. Kilkakrotnie osoby zaangażowane w projekt PAK DP publicznie użyły do niego oznaczenia MiG-41. We wspomnianym wyżej zleceniu RSK MiG na badania PAK DP w tunelu aerodynamicznym CAGI samolot jest nazywany izdielije 41. Projekt PAK DP ma korzenie jeszcze w czasach ZSRR. W latach 80. ub. wieku MiG projektował wielofunkcyjny samolot przechwytujący dalekiego zasięgu MDP, inaczej izdielije 701, który miał osiągać zasięg 7000 km lecąc z prędkością przelotową M=2,35. Sumując dostępną informację można powiedzieć, że przeznacze- Wizja wielozadaniowego myśliwca przechwytującego dalekiego zasięgu Mikojan MDP, rozwijanego przez radziecki przemysł lotniczy w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Rys. Piotr Butowski 26 Lotnictwo Aviation International KWIECIEŃ 2021
BEZZAŁOGOWCE Rosja przyspiesza zakupy bezzałogowców i dodaje im uzbrojenie Piotr Butowski 26 lutego rosyjski minister obrony Siergiej Szojgu wizytował zakład firmy Kronsztadt w Tuszyno w Moskwie, gdzie produkowane są bezzałogowe samoloty Inochodziec dla rosyjskich sił zbrojnych i projektowane są kolejne lotnicze systemy bezzałogowe. Inochodziec w czasie prób na lotnisku Protasowo koło Riazania. Niebieski hangar w głębi z prawej został wybudowany przez firmę Kronsztadt specjalnie dla samolotów bezzałogowych. Inochodziec z trzema samolotami i mobilnym naziemnym stanowiskiem kierowania. Pierwsze systemy tego typu powstają obecnie w zakładzie Kronsztadta w Tuszyno w Moskwie, ale w budowie jest duża wytwórnia produkcyjna w Dubnie. Inochodziec (do niedawna ta nazwa była tajna i oficjalnie używano oznaczenia Orion) to samolot bezzałogowy klasy MALE (medium altitude, long endurance), mogący utrzymywać się w powietrzu przez 24 godziny na wysokości do 7500 m, rosyjski odpowiednik amerykańskiego General Atomics MQ-1 Predator. Ma on długie proste skrzydło i usterzenie motylkowe, a napędzany jest jednym silnikiem tłokowym ze śmigłem pchającym. Inochodziec to pierwszy z dużych samolotów bezzałogowych nowej generacji, jaki wszedł do produkcji w Rosji i jest od ubiegłego roku kupowany przez Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej. Jest on obecnie największym operacyjnym aparatem bezzałogowym w Rosji; do niedawna największym był 450-kilogramowy Forpost, montowana w Rosji wersja izraelskiego aparatu Searcher II. Siergiej Szojgu zainteresował się, ile Inochodźców firma może dostarczyć wojsku w tym roku, na co dostał odpowiedź, że firma planuje wyprodukowanie siedmiu systemów; każdy system ma trzy samoloty bezzałogowe oraz odpowiednie wyposażenie naziemne. Nowe duże samoloty bezzałogowe w Rosji, najpierw Forposty, a teraz Inochodźce, są wdrażane w pierwszej kolejności do jednostek lotnictwa morskiego, gdzie zastępują samoloty rozpoznawcze Su-24MR. Pierwszą operacyjną jednostką wojskową Inochodźców jest 216. Samodzielny Pułk Bezzałogowych Aparatów Latających stacjonujący w bazie Siewieromorsk-2, należący do lotnictwa Floty Północnej. Kolejny pułk zostanie sformowany w bazie Jelizowo na Kamczatce, we Flocie Pacyfiku. W pierwotnych wymaganiach wobec Inochodźca akcentowano zadania rozpoznawcze, a ewentualne użycie przez niego uzbrojenia było drugoplanowe. Z czasem jednak wojsku zaczęło coraz bardziej zależeć właśnie na zadaniach bojowych i uzupełniono wymagania wobec samolotu. Pierwotna wersja Inochodźca miała masę startową 1000 kg, a obecnie w produkcji jest wersja z masą 1150 kg, w tym 250 kg uzbrojenia. Samolot ma nieco dłuższe skrzydło o rozpiętości 16,3 m wobec 16,0 m poprzednio. Inochodziec po raz pierwszy przetestowano z uzbrojeniem latem 2017 r. na poligonie Dubrowiczi koło Riazania; na pobliskim lotnisku Protasowo firma Krosztadt ma swoją bazę doświadczalną. W 2018 r. dwa samoloty zostały przerzucone do Syrii, gdzie wykonały około 60 lotów w łącznym czasie ponad 200 godzin. W lutym 2021 r., kilka dni przed wizytą Siergieja Szojgu, Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej opublikowało film pokazujący działania bojowe Inochodźca w Syrii. Sądząc z cech charakterystycznych terenu, samolot działał z bazy T4 (Tiyas), niecałe 200 km od głównej rosyjskiej bazy operacyjnej Chmeimim. Na filmie Inochodziec niósł pod skrzydłem cztery niewielkie bomby kierowane. Trudno określić ich typ, gdyż zdjęcia zostały celowo zamazane, ale z innych źródeł wiadomo, że Inochodźce w Syrii zrzucały 20-kilogramowe bomby kierowane KAB-20. Bomba w wersji naprowadzanej laserowo KAB- -20L i naprowadzanej satelitarnie KAB-20S powstała specjalnie dla bezzałogowców w Centralnym Instytucie Naukowo-Badawczym Chemii i Mechaniki (CNIIChM). Na filmie pokazano także samolot Inochodziec (numer seryjny 007) przechodzący remont w Rosji po powrocie z Syrii. Na burcie namalowane były gwiazdki symbolizujące wykonane zadania. Było tam 20 gwiazdek z literą R (razwiedywatielnyj) i 17 z literą B (bojewoj). Niejasna jest jedna gwiazdka z literą P – być może oznacza to misję „prakticzeskaja”– treningowa. Jeszcze ciekawszy był film, najprawdopodobniej pochodzący z prób poligonowych, a nie z Syrii, na którym Inochodziec odpala tubowy kierowany pocisk przeciwpancerny, najprawdopodobniej typu Kornet-DA o zasięgu do 10 km. Wiele firm w Rosji próbuje zająć otwierającą się niszę uzbrojenia dla samolotów bezzałogowych; robi to także Kronsztadt. Jego propozycja to modułowa rodzina 50-kilogramowych bomb KAB-50 i 100-kilogramowych bomb KAB-100 z różnymi wariantami naprowadzania – laserowym, satelitarnym lub telewizyjnym. Jedna z odmian, bomba szybująca UPAB-50 otrzymała moduł z rozkładanym skrzydłem dla zwiększenia zasięgu. Dla zmniejszenia kosztów, korpusy bomb wraz z głowicami bojowymi zostały wzięte z rakiet typowych wielolufowych artyleryjskich wyrzutni rakietowych rosyjskich wojsk lądowych Grad kalibru 122 mm dla bomb 50 kg i Uragan kalibru 220 mm dla bomb 100 kg. Robiąc samolot bezzałogowy Inochodziec, firma Kronsztadt opanowała unikatowe w Rosji technologie, w tym projektowanie i produkcję cienkościennych ultralekkich konstrukcji z kompozytów węglowych metodą infuzji próżniowej. Inochodziec to także pierwszy w Rosji całko- 28 Lotnictwo Aviation International KWIECIEŃ 2021
Page 2 and 3: Vol. VII, nr 4 (68) kWIECIEŃ 2021
Page 4 and 5: Siły powietrzne W lutym rząd izra
Page 8 and 9: PRZEMYSŁ LOTNICZY Jerzy Liwiński
Page 10 and 11: UZBROJENIE LOTNICZE Paweł Henski N
Page 12 and 13: Siły powietrzne Polskie samoloty r

Lotnictwo Aviation International 4/2021 promo

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?