Lotnictwo Aviation International 5/2021
by ZBiAM
by ZBiAM
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Siły powietrzne<br />
Łukasz Pacholski<br />
Pięć samolotów C-130H Hercules<br />
dla Sił Powietrznych<br />
12 kwietnia doszło do podpisania międzyrządowej umowy pomiędzy Polską oraz Stanami Zjednoczonymi<br />
w sprawie przejęcia dla Sił Powietrznych kolejnych pięciu używanych, średnich samolotów transportowych<br />
Lockheed Martin C-130 Hercules. Tym razem będą to transportowce w wersji C-130H, które były eksploatowane<br />
przez USAF do 2017 r.<br />
12 kwietnia Ministerstwo<br />
Obrony<br />
Narodowej podpisało<br />
umowę z rządem Stanów<br />
Zjednoczonych<br />
w sprawie przejęcia<br />
pięciu używanych<br />
transportowców<br />
C-130H Hercules.<br />
Pozyskane C-130H<br />
dołączą do pięciu<br />
średnich samolotów<br />
transportowych<br />
C-130E (na zdjęciu),<br />
które już są eksploatowane<br />
w Siłach Powietrznych.<br />
Oznacza<br />
to, że przez najbliższe<br />
lata Polska będzie<br />
miała do dyspozycji<br />
10 maszyn tego typu.<br />
Propozycja przejęcia została wystosowana<br />
przez rząd amerykański 28 marca<br />
2019 r. poprzez procedurę EDA (Excess<br />
Defense Articles). Polska była jednym z kilku<br />
państw, które w okresie styczeń 2019 –<br />
czerwiec 2020 r. otrzymały oferty przejęcia<br />
z nadwyżek sprzętowych USAF samolotów<br />
tego typu. Podobne propozycje trafiły do<br />
Tunezji (2), Rumunii (1), Filipin (2), Maroka<br />
(2), Jordanii (3), Kolumbii (2) oraz Chile (2).<br />
W naszym przypadku trafiła ona „we właściwym<br />
momencie”, co skutkowało podpisaniem<br />
formalnego Letter of Request we<br />
wrześniu 2019 r.<br />
Powyższy dokument uruchomił formalny<br />
proces negocjacji pomiędzy stronami.<br />
Zgodnie z celem programu EDA sprzęt<br />
przekazywany jest za darmo, a obdarowany<br />
płaci jedynie za podstawowe elementy<br />
(rozkonserwowanie i transport na teren nowego<br />
właściciela). Dodatkowo Amerykanie<br />
oferują także różnorodne usługi dodatkowe,<br />
za które musi zapłacić właściciel przekazanego<br />
sprzętu. Według danych amerykańskich,<br />
księgowa wartość pięciu używanych C-130H<br />
Hercules wynosiła 60 mln USD (sam zakup<br />
kosztował podatników USA 150 mln USD).<br />
Ostatecznie negocjacje wydłużyły się<br />
do kwietnia <strong>2021</strong> r., na co wpływ miała pandemia<br />
Covid-19 oraz zmiana administracji<br />
w Stanach Zjednoczonych. Natomiast nie<br />
miała na to wpływu kwestia realizacji okresowych<br />
przeglądów strukturalnych PDM (Programmed<br />
Depot Maintenance) – w Stanach<br />
Zjednoczonych, czy w Polsce? Od samego<br />
bowiem początku, biorąc pod uwagę potrzeby<br />
Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych<br />
strona amerykańska zakładała, że<br />
prace będą prowadzone w Wojskowych Zakładach<br />
Lotniczych Nr 2 S.A. w Bydgoszczy.<br />
Ostatecznie umowa zawarta pomiędzy<br />
Stanami Zjednoczonymi oraz Polską opiewa<br />
na kwotę 14,3 mln USD. W jej ramach<br />
pięć samolotów przejdzie proces rozkonserwowania<br />
i przygotowania do przelotu<br />
do Polski. Wszystkie trafią do 33. Bazy Lotnictwa<br />
Transportowego w Powidzu, pozwalając<br />
na zwiększenie możliwości przewozowych<br />
Sił Powietrznych, które będą<br />
dysponować dziesięcioma C-130 Hercules.<br />
Przylot pierwszego zaplanowano jeszcze<br />
w bieżącym roku i zapewne pierwszym<br />
polskim lotniskiem będzie dla niego Międzynarodowy<br />
Port Lotniczy im. Jana Paderewskiego<br />
w Bydgoszczy.<br />
Będą to kolejne Lockheed Martin C-130<br />
Hercules w Siłach Powietrznych. Dotychczas<br />
biało-czerwoną szachownicę otrzymało<br />
osiem samolotów tego typu. W 33.<br />
Bazie Lotnictwa Transportowego stacjonuje<br />
pięć C-130E (z numerami taktycznymi:<br />
1501, 1502, 1503, 1504 i 1505), które trafiły<br />
do Polski w ramach programu pomocy<br />
wojskowej w latach 2009-2012. Ze względu<br />
na opóźnienia w procesie remontów<br />
i modernizacji, a także w odpowiedzi na<br />
pilną potrzebę operacyjną Sił Zbrojnych RP<br />
(zaangażowanych w misjach poza granicami<br />
kraju w Iraku oraz Afganistanie) rząd<br />
Stanów Zjednoczonych wypożyczył trzy<br />
kolejne takie transportowce (1506, 1507<br />
i 1508). Ich los był różny. Egzemplarz 1506<br />
uległ poważnym uszkodzeniom w czasie<br />
awaryjnego lądowania w bazie Mazar-i-<br />
Szarif w Afganistanie 2 lutego 2010 r. Ostatecznie<br />
został przekazany Polsce, wówczas<br />
nasi specjaliści zdemontowali z niego wartościowe<br />
elementy, które przewieziono do<br />
kraju. Z kolei C-130E z numerem taktycznym<br />
1507 pozostał w Powidzu w charakterze<br />
źródła części zamiennych, a później<br />
wykorzystano go jako naziemną pomoc<br />
szkolno-treningową dla strażaków i służb<br />
ratowniczych, natomiast C-130E z numerem<br />
1508 po zakończonym leasingu<br />
powrócił do Stanów Zjednoczonych i we<br />
wrześniu 2012 r. trafił do Fort Campbell<br />
50<br />
<strong>Lotnictwo</strong> <strong>Aviation</strong> <strong>International</strong> MAJ <strong>2021</strong>
Change language