หลักเมืองมีนาคม 65

More documents

Recommendations

Info

กลับหลังหัน...กับพิพิธภัณฑ์กลาโหม“ศาลากระโจมแตรด้านหน้าอาคารศาลาว่าการกลาโหมในสมัยรัชกาลที ่ ๖”พิพิธภัณฑ์ศาลาว่าการกลาโหมภาพที่ ๑ : ภาพถ่ายเก่าสมัยรัชกาลที่ ๖ บริเวณด้านหน้าอาคารศาลาว่าการกลาโหม จะสังเกตเห็นศาลากระโจมแตรทางด้านขวามือ และทางด้านซ้ายคือปืนใหญ่เมื่อเทียบกับผังการจัดวางปืนใหญ่แล้ว ตรงกับการจัดวางครั้งที่ ๒ในปี พ.ศ.๒๔๖๕ - ๒๔๖๖ โดยปืนใหญ่ที่เห็นในภาพ คือปืนใหญ่หมายเลข๒๘, ๒๙ และ ๓๐ (ปืนใหญ่นิลนนท์แทงเขน ปืนใหญ่พระพิรุณแสนห่า และปืนใหญ่เสือทนอาหาร)ท่านผู้อ่านคงรู้สึกแปลกใจและสงสัยกับหัวข้อที่ผู้เขียนจะน ำเสนอในฉบับนี้ใช่ไหมคะว่าบริเวณด้านหน้าอาคารศาลาว่าการกลาโหมเคยมีศาลากระโจมแตรตั้งอยู่ตั้งแต่เมื่อใด และทำไมในปัจจุบันถึงไม่มีให้เห็นแล้ว มาติดตามกันค่ะ ว่าศาลาดังกล่าวคือศาลาอะไร มีหน้าที่การใช้งานอย่างไร และเพราะเหตุใดจึงมาตั้งอยู่ด้านหน้าอาคารที่ทำการของทหารแห่งนี้ศาลากระโจมแตร มีลักษณะเป็นศาลาโปร่ง ผังเป็นทรงแปดเหลี่ยม และมีเสารองรับด้านในจำนวน ๘ เสา โดยศาลาลักษณะนี้นิยมสร้างไว้ในอุทยาน สวน หรือสวนสาธารณะ สำหรับไว้เป็นสถานที่บรรเลงเพลงฝรั่งหรือดนตรีอื่น ๆ ซึ่ง พลเรือตรีหญิง อารยาอัมระปาล อดีตผู้ทรงคุณวุฒิกองทัพเรือ ได้เคยอธิบายเกี่ยวกับศาลาลักษณะนี้ไว้ว่า “คำว่า กระโจมแตร ถอดความมาจากภาษาอังกฤษว่า Music Pavilion หมายถึงศาลาโปร่งที่ตั้งกลางสวนหรือสนามเพื่อใช้บรรเลงดนตรีขับกล่อม ซึ่งเป็นวัฒนธรรมตะวันตกที่ไทยรับมาใช้”สำหรับศาลากระโจมแตรด้านหน้าอาคารศาลาว่าการกลาโหมได้พบอยู่ในภาพถ่ายเก่าที่ถ่ายขึ ้นในสมัยรัชกาลที่ ๖ โดยตั้งอยู่บริเวณประตูทางเข้า (ฝั่งถนนกัลยาณไมตรี) ๑ หลัง และประตูทางออก (ฝั่งถนนหลักเมือง) อีก ๑ หลัง เมื่อนำภาพถ่ายดังกล่าวมาพิจารณาเปรียบเทียบกับผังการจัดวางปืนใหญ่หน้าศาลาว่าการกลาโหม ครั้งที่ ๒ ช่วงปี พ.ศ.๒๔๖๕ - ๒๔๖๖ จะเห็นได้ว่าจากในภาพที่ ๒ : ภาพถ่ายเก่าสมัยรัชกาลที่ ๖ จะสังเกตเห็นว่ามีศาลากระโจมแตรตั้งอยู่ด้านหน้าอาคารศาลาว่าการกลาโหม จำนวน ๒ หลัง14ภาพที่ ๓ : ภาพถ่ายเก่าสมัยรัชกาลที่ ๖มีศาลากระโจมแตรตั้งอยู่ด้านหน้าอาคารศาลาว่าการกลาโหมพิพิธภัณฑ์ศาลาว่าการกลาโหม
ผังการจัดวางปืนใหญ่ด้านหน้าศาลาว่าการกลาโหม ครั้งที่ ๒ ช่วงปีพ.ศ.๒๔๖๕ - ๒๔๖๖ ในกรอบสีเขียว คือ ปืนใหญ่ที่ปรากฏอยู่ในภาพถ่ายเก่าภาพถ่ายที่ ๑ และในกรอบสีแดง คือ ปืนใหญ่ที่ปรากฏอยู่ในภาพถ่ายเก่าภาพถ่ายที่ ๒, ๓ภาพถ่ายที่ ๒ และ ๓ ปืนใหญ่จำนวน ๓ กระบอก ที่วางอยู่เยื้องกับศาลากระโจมแตร (มุมซ้ายของภาพ) เทียบกับผังการจัดวางครั้งที่๒ แล้ว ตรงกับตำแหน่งของปืนใหญ่หมายเลข ๓๕ ๓๖ และ ๓๗ คือปืนใหญ่ขอมดำดิน ปืนใหญ่พระอิศวรปราบจักรวาล และปืนใหญ่ฝรั่งร้ายปืนแม่น จึงสันนิษฐานได้ว่าศาลากระโจมแตรทั้ง ๒ หลังคงถูกสร้างขึ้นในช่วงระยะเวลาดังกล่าวหรือก่อนหน้านั้นเล็กน้อยและไม่น่าที่จะสร้างขึ้นก่อนหน้าสมัยรัชกาลที่ ๖ต่อมาศาลากระโจมแตรดังกล่าวได้ถูกรื้อถอนออกไปเนื่องจากไม่ได้ถูกใช้งานแล้ว แต่ไม่สามารถระบุ ปี พ.ศ.ที่ชัดเจนว่าถูกรื้อถอนไปเมื่อใด สันนิษฐานว่าคงก่อนปี พ.ศ.๒๔๘๙ เนื่องจากในภาพถ่ายทางอากาศของศาลาว่าการกลาโหมและบริเวณใกล้เคียงภาพถ่ายด้านหน้าอาคารศาลาว่าการกลาโหม ปี พ.ศ.๒๕๕๗ บริเวณที่เคยเป็นที่ตั้งศาลากระโจมแตรถูกปรับเปลี่ยนเป็นที่ตั้งของน้ำพุ ก่อนที่ในปัจจุบันจะถูกรื้อลงหลักเมือง มีนาคม ๒๕๖๕ศาลากระโจมแตรที่พระราชวังสราญรมย์ ที่ถูกสร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๖ยังคงมีให้เห็นอยู่จนถึงปัจจุบันที่ถ่ายโดยวิลเลียม ฮันท์ ในปี พ.ศ.๒๔๘๙ นั้น ไม่พบว่ามีศาลากระโจมแตรตั้งอยู่ด้านหน้าอาคารแล้ว และต่อมาในปี พ.ศ.๒๕๕๗ทางสำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหม ได้จัดทำน้ำพุประดับไฟแสงสีและบรรเลงเครื่องดนตรี เพื่อจัดแสดงต่อหน้าสาธารณชนในบริเวณเดียวกับที่ตั้งศาลากระโจมแตรทั้ง ๒ หลัง ซึ่งปัจจุบันน้ำพุดังกล่าวก็ไม่ได้มีการเปิดใช้งานแล้วเช่นกัน จึงทำให้ปัจจุบันพื้นที่บริเวณนี้เป็นพื้นที่โล่งเป็นเพียงที่ตั้งของหมู่ปืนใหญ่โบราณเท่านั้นสำหรับหน้าที่การใช้งานของศาลากระโจมแตรทั้ง ๒ หลังก่อนที่จะทำการรื้อถอนออกไปนั้น มีจุดประสงค์ไว้สำหรับเป็นที่ฝึกซ้อมและบรรเลงแตรฝรั่งหรือวงโยธวาทิต และสำหรับให้หมู่ทหารเป่าแตรถวายความเคารพ และถวายพระเกียรติในขณะเสด็จพระราชดำเนินเข้าออกพระบรมมหาราชวัง ซึ่งการสร้างศาลาลักษณะนี้สันนิษฐานว่าอาจเป็นพระราชนิยมในรัชกาลที่ ๖ ที่โปรดให้สร้างไว้สำหรับใช้บรรเลงดนตรีตามแบบยุโรป เนื่องจากที่พระราชวังสราญรมย์และพระราชวังบางปะอิน ก็ได้มีการสร้างศาลากระโจมแตรเอาไว้ในสมัยของพระองค์ด้วยเช่นกัน และยังคงมีให้เห็นอยู่จนถึงปัจจุบัน ภาพประกอบ :สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ : นายดิษพงษ์ เนตรล้อมวงษ์ ภัณฑารักษ์ชำนาญการพิเศษ สำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กรมศิลปากร : ฝ่ายประชาสัมพันธ์พระราชวังบางปะอิน. “กระโจมแตร.” สืบค้นเมื่อ ๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๕ จาก : http://informationbangpainpalace.blogspot.com/2016/04/blog-post_24.html : “พระราชวังสราญรมย์.” สืบค้นเมื่อ ๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๕ จาก https://palacebangkok.wordpress.comเอกสารอ้างอิง :กระทรวงกลาโหม. ศาลาว่าการกลาโหม. กองกลาง สำนักงานสนับสนุน กรมเสมียนตรา. ๒๕๔๘. : “ .” ๑๓๒ เรื่องเล่าศาลาว่าการกลาโหม.กรุงเทพฯ : อรุณการพิมพ์. ๒๕๖๒. : “กระโจมแตรหน้าศาลาว่าการกลาโหมและเพลงฝรั่งยี่แฮม (๒๕๖๓).” สืบค้นเมื่อ ๑๙ พฤษภาคม ๒๕๖๔. จากเพจหน่วยวิจัยแผนที่และเอกสารประวัติศาสตร์ สถาปัตยกรรม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. : โลจน์ นันทิวัชรินทร์ (๒๕๖๓). : “ทหารเรือขึ้นบก แกะรอยหมุดหมายแรกบนบกของกองทัพเรือไทย บนพื้นที่ประวัติศาสตร์สำคัญของกรุงรัตนโกสินทร์.” สืบค้นเมื่อ ๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๕. จาก https://readthecloud.co/first-navy-office/ พิพิธภัณฑ์ศาลาว่าการกลาโหม15
Page 1 and 2: สำนักงำนปลั
Page 3 and 4: ว า ร ส า ร ร า ย
Page 5 and 6: ๓๐๓๘๒๒๔๔ ๓๖๕
Page 7 and 8: เจ้าพระยาพร
Page 9 and 10: แผนที่คลองแ
Page 11 and 12: ด้วยฝีพระหั
Page 13 and 14: เป็นอันหนึ่
Page 15: ๓. งานปรับปรุ
Page 19 and 20: คุ้มครองข้อ
Page 21 and 22: “3 NEW : สิ ่งที ่
Page 23 and 24: เคยอยู่จะไม
Page 25 and 26: และระบบดั้ง
Page 27 and 28: อุตสาหกรรมป
Page 29 and 30: รุ่นไรท์ ไซโ
Page 31 and 32: การถ่ายภาพท
Page 33 and 34: ๑.๓ การให้เงิ
Page 35 and 36: หลักเมือง มี
Page 37 and 38: อย่างแนบแน่
Page 39 and 40: ศูนย์จำหน่า
Page 41 and 42: ทหารพรานจู่
Page 43 and 44: โดยรวมของปร
Page 45 and 46: ๕. กำแพงกันกร
Page 47 and 48: มีฐานทัพของ
Page 49 and 50: กับองค์มกุฎ
Page 51 and 52: เพื่อสังหาร
Page 53 and 54: ด้านความมั่
Page 55 and 56: ในสตรีมีครร
Page 57 and 58: สงครามอังกฤ
Page 59 and 60: เครื่องบินฝ
Page 61 and 62: ปริศนาอักษร
Page 63 and 64: พลเอก วรเกีย
Page 65 and 66: พันตำำารวจเ

หลักเมืองมีนาคม 65

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?