Wojsko i Technika Historia numer specjalny 3/2023
by ZBiAM
by ZBiAM
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Tadeusz Wróbel<br />
Spisani na straty<br />
Wojenne przygotowania na Filipinach<br />
Stany Zjednoczone zaczęły<br />
wzmacniać potencjał obronny<br />
Filipin od drugiej połowy<br />
lat trzydziestych ubiegłego<br />
wieku, ale Amerykanie liczyli<br />
się z tym, że w pierwszej<br />
fazie wojny na Pacyfiku<br />
mogą utracić ten archipelag<br />
na rzecz Japonii.<br />
Filipiny były politycznie i wojskowo powiązane<br />
ze Stanami Zjednoczonymi<br />
od 1898 r., kiedy Amerykanie przejęli<br />
je po zwycięstwie w wojnie z Hiszpanią.<br />
W 1934 r. Kongres USA i Zgromadzenie Filipińskie<br />
(Philippine Assembly) zaakceptowały<br />
ustawę o przyznaniu Filipinom niepodległości<br />
po 10-letnim okresie przejściowym. Filipińczycy<br />
przyjęli 23 marca 1935 r. konstytucję<br />
wzorowaną na amerykańskiej. Powstała<br />
Wspólnota Filipińska (Philippines Commonwealth),<br />
którą w 1941 r. zamieszkiwało około<br />
17 mln ludzi.<br />
Trudne do obrony<br />
Archipelag filipiński, rozciągający od Formozy<br />
(Tajwanu) na północy po Borneo na południu,<br />
tworzy ponad 7 tys. wysp i wysepek. Jednak<br />
zaledwie jedenaście z nich ma powierzchnię<br />
ponad 2600 km². Ze względu na strategiczne<br />
położenie wiadome było, że w razie wojny<br />
z Japonią Filipiny staną się jednym z pierwszych<br />
celów wrogiego ataku.<br />
Największa wyspa archipelagu, mający<br />
około 110 000 km² Luzon ze stolicą kraju<br />
Manilą, był w zasięgu japońskich samolotów<br />
rozmieszczonych w Chinach i na Formozie.<br />
Problemem było duże oddalenie Filipin<br />
od terytorium kontynentalnego Stanów<br />
Zjednoczonych. W przypadku San Francisco<br />
Filipińscy skauci szkolący się w Forcie McKinley w obsłudze armaty przeciwpancernej M3 kal. 37 mm.<br />
W latach 1940-1943 w Stanach Zjednoczonych wyprodukowano 18 702 działa tego typu.<br />
na Zachodnim Wybrzeżu była to odległość<br />
ponad 10 000 km. Odległość uniemożliwiała<br />
w przypadku konfliktu zbrojnego na szybki<br />
przerzut sił wojskowych i zaopatrzenia. Sytuację<br />
Filipin dodatkowo pogarszało to, że w razie<br />
wojny z Japonią niedostępny stałby się<br />
najkrótszy szlak dostaw, bowiem przeciwnik<br />
kontrolował nie tylko Formozę, ale i archipelagi<br />
na wschód i południe od nich. W rękach<br />
japońskich były wyspy Bonin, Wulkaniczne,<br />
Marshalla, Mariany i Karoliny. To czy będzie<br />
możliwe zaopatrywanie Filipin w razie<br />
wojny zależało od tego czy Wielka Brytania<br />
utrzyma Malaje i Singapur, a Holandia<br />
swe Indie Wschodnie.<br />
W razie agresji problemem była wielkość<br />
obszaru. Manewrowe działania obronne<br />
utrudniały nieliczne, słabej jakości drogi, bowiem<br />
transport na większości wysp opierał<br />
się na żegludze przybrzeżnej. Wyjątkiem był<br />
Luzon, gdzie sieć utwardzonych dróg była<br />
wystarczająca do zabezpieczenia działań<br />
militarnych na dużą skalę na części wyspy.<br />
Główne drogi Nr 1, Nr 3 i Nr 5 łączące stolicę<br />
z różnymi częściami wyspy miały nawierzchnie<br />
betonowe lub asfaltowe, ale poza okolicą<br />
Manili były jednopasmowe. Na Luzonie istniała<br />
w 1941 r. kolej żelazna. Manewrowym<br />
działaniom sprzyjała również równina rozciągająca<br />
się od Zatoki Manilskiej do Zatoki<br />
Generał Douglas MacArthur, jako filipiński marszałek, przeprowadzający w 1936 r. inspekcję Filipińskich<br />
Skautów. Ich jednostki stanowiły wówczas znaczącą część sił amerykańskich na Filipinach.<br />
71