09.05.2023 Views

Wojsko i Technika Historia numer specjalny 3/2023

by ZBiAM

by ZBiAM

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Tadeusz Wróbel<br />

Spisani na straty<br />

Wojenne przygotowania na Filipinach<br />

Stany Zjednoczone zaczęły<br />

wzmacniać potencjał obronny<br />

Filipin od drugiej połowy<br />

lat trzydziestych ubiegłego<br />

wieku, ale Amerykanie liczyli<br />

się z tym, że w pierwszej<br />

fazie wojny na Pacyfiku<br />

mogą utracić ten archipelag<br />

na rzecz Japonii.<br />

Filipiny były politycznie i wojskowo powiązane<br />

ze Stanami Zjednoczonymi<br />

od 1898 r., kiedy Amerykanie przejęli<br />

je po zwycięstwie w wojnie z Hiszpanią.<br />

W 1934 r. Kongres USA i Zgromadzenie Filipińskie<br />

(Philippine Assembly) zaakceptowały<br />

ustawę o przyznaniu Filipinom niepodległości<br />

po 10-letnim okresie przejściowym. Filipińczycy<br />

przyjęli 23 marca 1935 r. konstytucję<br />

wzorowaną na amerykańskiej. Powstała<br />

Wspólnota Filipińska (Philippines Commonwealth),<br />

którą w 1941 r. zamieszkiwało około<br />

17 mln ludzi.<br />

Trudne do obrony<br />

Archipelag filipiński, rozciągający od Formozy<br />

(Tajwanu) na północy po Borneo na południu,<br />

tworzy ponad 7 tys. wysp i wysepek. Jednak<br />

zaledwie jedenaście z nich ma powierzchnię<br />

ponad 2600 km². Ze względu na strategiczne<br />

położenie wiadome było, że w razie wojny<br />

z Japonią Filipiny staną się jednym z pierwszych<br />

celów wrogiego ataku.<br />

Największa wyspa archipelagu, mający<br />

około 110 000 km² Luzon ze stolicą kraju<br />

Manilą, był w zasięgu japońskich samolotów<br />

rozmieszczonych w Chinach i na Formozie.<br />

Problemem było duże oddalenie Filipin<br />

od terytorium kontynentalnego Stanów<br />

Zjednoczonych. W przypadku San Francisco<br />

Filipińscy skauci szkolący się w Forcie McKinley w obsłudze armaty przeciwpancernej M3 kal. 37 mm.<br />

W latach 1940-1943 w Stanach Zjednoczonych wyprodukowano 18 702 działa tego typu.<br />

na Zachodnim Wybrzeżu była to odległość<br />

ponad 10 000 km. Odległość uniemożliwiała<br />

w przypadku konfliktu zbrojnego na szybki<br />

przerzut sił wojskowych i zaopatrzenia. Sytuację<br />

Filipin dodatkowo pogarszało to, że w razie<br />

wojny z Japonią niedostępny stałby się<br />

najkrótszy szlak dostaw, bowiem przeciwnik<br />

kontrolował nie tylko Formozę, ale i archipelagi<br />

na wschód i południe od nich. W rękach<br />

japońskich były wyspy Bonin, Wulkaniczne,<br />

Marshalla, Mariany i Karoliny. To czy będzie<br />

możliwe zaopatrywanie Filipin w razie<br />

wojny zależało od tego czy Wielka Brytania<br />

utrzyma Malaje i Singapur, a Holandia<br />

swe Indie Wschodnie.<br />

W razie agresji problemem była wielkość<br />

obszaru. Manewrowe działania obronne<br />

utrudniały nieliczne, słabej jakości drogi, bowiem<br />

transport na większości wysp opierał<br />

się na żegludze przybrzeżnej. Wyjątkiem był<br />

Luzon, gdzie sieć utwardzonych dróg była<br />

wystarczająca do zabezpieczenia działań<br />

militarnych na dużą skalę na części wyspy.<br />

Główne drogi Nr 1, Nr 3 i Nr 5 łączące stolicę<br />

z różnymi częściami wyspy miały nawierzchnie<br />

betonowe lub asfaltowe, ale poza okolicą<br />

Manili były jednopasmowe. Na Luzonie istniała<br />

w 1941 r. kolej żelazna. Manewrowym<br />

działaniom sprzyjała również równina rozciągająca<br />

się od Zatoki Manilskiej do Zatoki<br />

Generał Douglas MacArthur, jako filipiński marszałek, przeprowadzający w 1936 r. inspekcję Filipińskich<br />

Skautów. Ich jednostki stanowiły wówczas znaczącą część sił amerykańskich na Filipinach.<br />

71

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!