Wojsko i Technika Historia numer specjalny 3/2023
by ZBiAM
by ZBiAM
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
BITWY I KAMPANIE<br />
a Bairoko trwało do 23 sierpnia, kiedy ostatni<br />
japońscy żołnierze zostali wywiezieni z Nowej<br />
Georgii na wyspę Kolombangara.<br />
W czasie walk na Nowej Georgii Amerykanie<br />
stracili 1195 zabitych i 93 zestrzelone samoloty,<br />
natomiast straty japońskie wyniosły<br />
1671 zabitych i 358 samolotów. Poza bitwą<br />
morską w Zatoce Kula, w nocy z 6 na 7 lipca<br />
doszło do bitwy morskiej w Zatoce Vella, położnej<br />
pomiędzy Kolombangara, a następną<br />
wyspą przed Bougainville, czyli Vella Lavella.<br />
Sześć amerykańskich niszczycieli starło się<br />
tam z czterema japońskimi niszczycielami,<br />
które transportowały wzmocnienie na wyspę<br />
Kolombangara. Bitwa była wielkim sukcesem<br />
Amerykanów, którzy zatopili niszczyciele Hagikaze,<br />
Arashi i Kawakaze, bez strat własnych,<br />
Japończycy zaś stracili ok. 1250 ludzi (wraz<br />
z przewożonymi żołnierzami).<br />
Atak na Bougainville<br />
Preludium do zajęcia kolejnej dużej wyspy<br />
i ostatniej w archipelagu Wysp Salomona<br />
(położonej najdalej na zachód) – Bougainville,<br />
było zajęcie mniejszej wyspy Vella Lavella,<br />
położonej nieco na wschód od niej. Garnizon<br />
na Vella Lavella liczył ok. 700 japońskich żołnierzy<br />
i innego personelu, przy czym Japończycy<br />
już w trakcie walk zdecydowali się nie<br />
tracić więcej wojsk w tym archipelagu, rezygnując<br />
z wysyłania dalszego wzmocnienia<br />
na Vella Lavella. Dzięki temu wojska alianckie<br />
opanowały tę wyspę, choć mimo wszystko nie<br />
bez trudności i nie bez ciężkich zmagań.<br />
Desantem na wyspie Vella Lavella dowodził<br />
gen. bryg. Robert B. McClure, asystent<br />
dowódcy 25. DP. Z tej właśnie dywizji do lądowania<br />
15 sierpnia 1943 r. wydzielono trzeci<br />
z jej pułków (27. i 161. pp walczyły jeszcze<br />
na Nowej Georgii) – 35. Pułk Piechoty (płk<br />
Everett E. Brown), obudowany odpowiednim<br />
wzmocnieniem, był wśród niego 64. Dywizjon<br />
Artylerii (haubice kal. 105 mm). Pułk został<br />
wysadzony przez siedem szybkich transportowców<br />
desantowych przebudowanych<br />
z niszczycieli, trzy okręty desantowe LST oraz<br />
wiele barek LCI. Amerykanie wylądowali przy<br />
słabym oporze japońskim na południowo<br />
wschodnim krańcu wyspy, pod Barakoma.<br />
18 sierpnia dosłano tu 145. pp z 43. DP wzięty<br />
z Nowej Georgii, co pozwoliło na przemarsz<br />
135. pp na północ, w rejon wsi Horaniu, gdzie<br />
stacjonowały główne siły japońskie. W wyniku<br />
walk w drugiej połowie sierpnia japońskie<br />
wojska zostały zepchnięte na zachodni skraj<br />
wyspy. 25 września Amerykanów na Vella<br />
Lavella zluzowała nowozelandzka 14. Brygada<br />
Piechoty gen. bryg. Leslie Pottera, stanowiąca<br />
część 3. DP. Trzy bataliony tej brygady<br />
dokończyły dzieła zniszczenia uderzając<br />
na resztki japońskiego garnizonu po zachodniej<br />
stronie wyspy od północy i od południa.<br />
Do 6 października Japończycy ewakuowali<br />
pozostałych przy życiu żołnierzy, pozostawiając<br />
wyspę w rękach aliantów. W czasie<br />
walk o wyspę zginęło ok. 150 Amerykanów<br />
I jeszcze jedno zdjęcie ilustrujące warunki panujące na Bougainville, transport zaopatrzenia<br />
na wyspie z użyciem ciągnika i przyczepy na gąsienicach.<br />
To zdjęcie dobrze ilustruje, w jakich warunkach były prowadzone działania bojowe na wyspie<br />
Bougainville, która była pełna błota.<br />
i Nowozelandczyków i blisko 300 Japończyków,<br />
prawie połowa ich sił.<br />
Jeszcze w sierpniu na wyspie wylądował<br />
też 58 th Naval Construction Battalion, który<br />
do września zbudował po wschodniej stronie<br />
wyspy lotnisko z pasem o wymiarach<br />
1200x60 m. Można z niego było korzystać<br />
w czasie późniejszych walk o Bougainville.<br />
Pod koniec września na Vella Lavella przybył<br />
też 77 t h Naval Construction Battalion,<br />
który zbudował tu szpital na 1000 łóżek, dla<br />
rannych amerykańskich żołnierzy w czasie<br />
walk o Bougainville. Zbudowano tu też drogi<br />
i inne elementy zaplecza, które przydawało<br />
się jako wysunięta baza logistyczna w czasie<br />
walk o ostatnią wyspę w archipelagu<br />
Wysp Salomona.<br />
Po tym jak Amerykanie zignorowali i ominęli<br />
japoński garnizon na wyspie Kolombangara,<br />
Japończycy ewakuowali go w okresie<br />
od 28 września do 4 października 1943 r.<br />
Amerykanie tej wyspy nie obsadzali. Po Japończykach<br />
pozostały tu tylko silne umocnienia,<br />
które pracowicie budowali oni przez<br />
całe lato 1943 r.<br />
Jako kolejne preludium do ataku na Bougainville<br />
alianci wysadzili 27 października<br />
1943 r. desant na małym archipelagu Treasury<br />
Islands nieco na południowy zachód od swojego<br />
głównego celu. Wylądowała tu 8. Brygada<br />
z nowozelandzkiej 3. DP, dowodzona przez<br />
gen. bryg. Roberta Rowa. Wyspy pomyślnie<br />
obsadzono, ale nie spowodowało to odciągnięcia<br />
sił japońskich z Bougainville.<br />
Planując lądowanie na wyspie, w celu<br />
uniknięcia ciężkich walk, zdecydowano<br />
się obsadzić na niej tylko niektóre punkty,<br />
w których zamierzano zorganizować bazy<br />
lotnicze i morskie, ignorując obecność wojsk<br />
japońskich na pozostałej części Bougainville.<br />
Była to nowa taktyka, zmierzająca do tego,<br />
by zmienić proporcję strat. Amerykanie zamierzali<br />
bowiem objąć w posiadanie wybrane<br />
rejony, by wokół nich zorganizować silną<br />
obronę. Spodziewając się japońskich kontrataków,<br />
zamierzano wykrwawić je z umocnionych<br />
pozycji obronnych, zamiast działać<br />
13
Change language