Wojsko i Technika Historia numer specjalny 3/2023

More documents

Recommendations

Info

Tomasz Szlagor YOXFORD BOYS 357. Grupa Myśliwska USAAF 1 18 Spośród jednostek wchodzących w skład amerykańskiej 8. Armii Powietrznej (Air Force), które poczynając od wiosny 1943 r. stanowiły trzon sił walczących z Luftwaffe o panowanie na niebie nad III Rzeszą, 357. Grupa Myśliwska (Fighter Group) wyróżnia się szczególnie imponującymi osiągnięciami. Chociaż włączyła się do walki jako jedna z ostatnich, zdobyła najwięcej zwycięstw powietrznych spośród wszystkich grup myśliwskich Mustangów 8. AF – aż 595½ (jedno wspólnie z inną jednostką). W szeregach 357. FG służyło najwięcej asów, czyli pilotów z 5 lub więcej zestrzeleniami – 42. Dwaj z nich strącili po pięć samolotów w jednym locie. Do pilotów 357. FG należy również rekord liczby zwycięstw zdobytych w jednym starciu – 56½. Ponadto zestrzelili najwięcej odrzutowych myśliwców Me 262 – aż 18½. W 357. FG służył m.in. Charles „Chuck” Yeager, przyszły generał USAF i człowiek, który w 1947 r., pilotując samolot rakietowy Bell X-1, jako pierwszy w historii przekroczył barierę dźwięku. Jednostka została sformowana w bazie Hamilton Field w Kalifornii w grudniu 1942 r. Jej pierwszym dowódcą był Col. Loring Stetson. Składała się z trzech dywizjonów: 362., 363. i 364. FS (Fighter Squadron). Przez ponad rok szkoliła się na myśliwcach P-39 Airacobra, ugruntowując ich złą sławę. Z powodu specyficznie umieszczonego środka ciężkości – w połowie kadłuba, ze względu na znajdujący się tam silnik – Airacobry miały tendencję do wpadania w płaski korkociąg, z którego trudno było je wyprowadzić. Doświadczenia z tej „szkoły przetrwania” zaprocentowały później. Większość pilotów 357. FG, rozpoczynając służbę frontową, miała wylatane po 400 i więcej godzin (niektórzy nawet dwa razy więcej) – w większości na samolocie, który nie wybaczał błędów. To był jeden z tajników ich późniejszych sukcesów. W zgodnej opinii weteranów z RAF, chociaż Amerykanom początkowo brakowało doświadczenia bojowego, wszyscy byli znakomicie wyszkolonymi pilotami. Kolejnym kluczem do sukcesu 357. FG były samoloty, które otrzymali po przybyciu do Anglii – P-51B/C Mustang. Myśliwiec na miarę potrzeb Mustang powstał w efekcie umowy z Brytyjczykami, którym wiosną 1940 r. koncern lotniczy North American, zamiast produkować dla nich na licencji inny myśliwiec (P-40 Tomahawk), zaproponował własny projekt. Prototyp, oblatany w październiku, osiągał prędkość ponad 600 km/h, był więc szybszy niż Supermarine Spitfire Mk V, w tym czasie podstawowy myśliwiec RAF. Ponadto mieścił w sobie paliwo na cztery godziny lotu, przez co dysponował dwukrotnie większym zasięgiem. Niemniej, napędzany silnikiem Allison V-1710 z jednostopniową sprężarką, miał słabe osiągi powyżej wysokości 4500 m, gdzie zwykle dochodziło do walk powietrznych. Z tego względu jego rolą w RAF miało być przede wszystkim rozpoznanie taktyczne. W połowie 1942 r. North American zaczął dostarczać wersję uzbrojoną w cztery skrzydłowe działka kal. 20 mm. Niedługo później zainteresowało się nią dowództwo USAAF. Przejęło część samolotów z brytyjskiego zamówienia, nadało im oznaczenie P-51 i wiosną 1943 r. wysłało je na front w Tunezji, do działań szturmowych. Producent, widząc zainteresowanie Mustangiem jako samolotem wsparcia taktycznego, zaproponował go w wersji bombowca nurkującego, wyposażonego w hamulce aerodynamiczne. A-36 Apache służyły jeszcze długo, wspierając wojska lądowe m.in. w walkach o Włochy. Następna wersja – P-51A – weszła do służby w połowie 1943 r. Była lżej uzbrojona (w cztery skrzydłowe wielkokalibrowe karabiny maszynowe kal. 12,7 mm) i wyposażona w mocniejszy silnik, ale wciąż niedomagała pod względem pułapu operacyjnego. Z tego względu bardziej przydała się na Dalekim Wschodzie (m.in. w składzie 1st Air Commando), gdzie walki toczyły się
Tomasz Szulc Transportery opancerzone na bazie BTR-50 2 Karierę BTR-50 w siłach zbrojnych ZSRR trudno ocenić jednoznacznie. Pojazdy w swej podstawowej konfiguracji i roli, czyli opancerzone transportery piechoty nie zyskały wielkiej popularności. Nawet w jednostkach piechoty morskiej, mimo bardzo dobrej pływalności, szybko zostały wyparte przez kołowe transportery BTR-60. Zupełnie inne były losy wersji dowodzenia BTR-50PU. Użytkowano je do końca istnienia ZSRR, czyli do 1991 r., nierzadko równolegle ze znacznie nowocześniejszymi wozami na bazie MT-LBu. Inne wersje: wozy torujące-nosiciele ładunków wydłużonych UR-67, wozy pomocy technicznej MTP-1 były w jednostkach liniowych prawdziwą rzadkością, a jeszcze innych, potencjalnie wartościowych wozów pochodnych, np. samobieżnych zestawów przeciwlotniczych nawet nie przyjęto na uzbrojenie. Bardzo wymowny jest fakt, że w ciągu 30 lat od oficjalnego wycofania BTR-50 ze służby liniowej, w Rosji nie opublikowano wiarygodnych informacji na temat liczby zbudowanych wozów tego typu. Równie trudna jest ocena znaczenia BTR-50 dla rozwoju wojsk pancernych państw-członków Układu Warszawskiego. W Czechosłowacji były wysoko oceniane, w wyniku czego zakupiono na nie licencję. W Polsce używano ich tylko w jednej dywizji, ale służyły w linii dłużej nawet, niż w Rosji, bo do 1993 r. Na Węgrzech, w Rumunii i Bułgarii używano ich głównie jako wozów dowodzenia. BTR-50 trafiły do wielu, wspieranych przez ZSRR krajów rozwijających się, po części dlatego, że w ofercie radzieckiego przemysłu nie było innych transporterów gąsienicowych. Niektóre z tych państw użytkują je do dziś. Niewielka różnorodność wersji i ich słabe uzbrojenie stały się przyczyną sporej liczby zagranicznych modernizacji wozów tego typu. Najwcześniej i najbardziej gruntownie dokonali tego czechosłowaccy inżynierowie, którzy wyeliminowali szereg słabości oryginalnej konstrukcji. Było to możliwe dlatego, że w tym kraju uruchomiono ich licencyjną produkcję bez wykorzystania komponentów importowanych, co ułatwiało dokonywanie zmian w konstrukcji. Udana była Transporter piechoty TOPAS-2AP sfotografowany w 1973 r. na poligonie w Ustce. także polska wersja transportera. Większość pozostałych pakietów modernizacyjnych sprowadzała się do dozbrojenia i wymiany wyposażenia, a głównie środków łączności wozów dowodzenia. Finlandia Finlandia uzyskała szczególny status w relacjach z ZSRR. Była krajem neutralnym i otwartym na Zachód, ale cieszyła się dużym zaufaniem radzieckich decydentów, co przekładało się m.in. na możliwość zakupów niemal dowolnego uzbrojenia ZSRR. W przypadku transporterów opancerzonych sytuacja była prostsza, gdyż dopuszczono je do nieograniczonego eksportu. Trochę inaczej było z wozami dowodzenia: Finlandia stała się pierwszym i zapewne jedynym poza ZSRR użytkownikiem BTR-ów-50PUM i PUM1. Wozy te były skonfigurowane nieco inaczej niż radzieckie: nie dysponowały Fiński wóz dowodzenia na bazie BTR-50PUM. 33
Page 1 and 2: www.zbiam.pl Rabaul 1943-1945 NUMER
Page 3 and 4: Spośród jednostek 8. Armii Powiet
Page 5: BITWY I KAMPANIE a Bairoko trwało
Page 9 and 10: Marek J. Murawski Focke-Wulf Fw 190
Page 11: Jędrzej Korbal Piechota francuska

Wojsko i Technika Historia numer specjalny 3/2023

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?