W numerze m.in. - Bibliotekarz Opolski

nościąi upośledzeniem trzeba stwierdzić, że te dwa pierwsze wymiary dotyczą
fizycznych i psychicznych aspektów człowieka jako jednostki psychofizycznej,
podczas gdy upośledzenie dotyczy sfery społecznej człowieka, więc jego
funkcjonowania i interakcji (współdziałania) ze środowiskiem zarówno społecznym
jak też fizycznym. „Upośledzenie jest zatem funkcjąosoby niepełnosprawnej
i jej środowiska. Występuje ono wówczas, gdy spotyka ona bariery
(przeszkody) kulturalne, fizyczne lub społeczne, które uniemożliwiająjej dostęp
do różnych systemów w społeczeństwie, które są dostępne dla innych
jego członków" 9 . Z tego też powodu uszkodzenie i niepełnosprawność jest
przedmiotem oddziaływań i zabiegów rehabilitacji leczniczej, a upośledzenierehabilitacji
społecznej. 10
W literaturze występuje wiele różnych definicji osoby niepełnosprawnej.
Można je podzielić na trzy rodzaje, a mianowicie:
1. Definicje ogólne, gdzie wg T. Majewskiego osoba niepełnosprawna to
taka, u której uszkodzenie i obniżony stan sprawności organizmu spowodował
utrudnienie, ograniczenie lub uniemożliwienie wykonywania zadań życiowych
i zawodowych oraz wypełniania ról społecznych, biorąc pod uwagę jej wiek,
płeć, stan, czynniki środowiskowe, społeczne i kulturowe. 11
2. Definicje dla określonych celów, np. dla celów rehabilitacji zawodowej,
zatrudnienia chronionego, szkolnictwa specjalnego, różnych świadczeń
i przywilejów.
3. Definicje poszczególnych grup osób niepełnosprawnych. Osoby niepełnosprawne
można podzielić wg różnych kryteriów, np.: rodzaj niepełnosprawności:
- osoby z niepełnosprawnością sensoryczną - uszkodzeniem narządów
zmysłowych, do których należą:
* osoby niewidome i slabowidzące
• osoby głuche i słabosłyszące;
- osoby z niepełnosprawnością fizyczną, do któiych należą:
osoby z niepełnosprawnością motoiyczną - z uszkodzeniem narządu
ruchu
osoby z przewlekłymi schorzeniami narządów wewnętrznych;
9 International Labour Standards on Vocational Rehabilitation, International Labour
Orgamsation. Geneva 1984 s.22.
s 20 T MąieWSki: Rehabilitac ja zawodowa osób niepełnosprawnych. Warszawa 1995
30
" Tamże, s.23.