You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Na tropach postępu<br />
Koniec programu FARA<br />
i dalsze plany US Army<br />
Paweł Henski<br />
8 lutego <strong>2024</strong> r. armia Stanów Zjednoczonych (US Army) ogłosiła zakończenie programu budowy<br />
nowego śmigłowca szturmowo-zwiadowczego – FARA (Future Attack Reconnaissance Aircraft).<br />
W rozpoczęty w połowie 2018 r. program armia zainwestowała ok. 2,5 mld USD, planując wydać do<br />
2029 r. kolejne pięć miliardów dolarów. Kontrowersyjna decyzja US Army powiązana jest jednakże<br />
z szerszym planem restrukturyzacji lotnictwa armijnego. Obejmuje on wcześniejsze zakończenie<br />
programu modernizacji floty wielozadaniowych śmigłowców transportowych Sikorsky UH-60L<br />
Black Hawk do wersji UH-60V, wcześniejsze wycofanie ze służby systemów bezzałogowych statków<br />
powietrznych (BSP) klasy taktycznej krótkiego zasięgu RQ-7B Shadow 200 oraz systemów BSP klasy<br />
mini RQ-11B Raven, jak również zamrożenie planu rozpoczęcia produkcji nowego silnika turbowałowego<br />
General Electric Aerospace T901 opracowanego w ramach programu ITEP.<br />
Prototyp śmigłowca<br />
szturmowo-zwiadowczego<br />
Boeing/<br />
Sikorsky RAH-66<br />
Commanche podczas<br />
testów; 3 stycznia<br />
1997 r. RAH-66 był<br />
niezwykle zaawansowaną<br />
konstrukcją,<br />
z wieloma nowatorskimi<br />
rozwiązaniami.<br />
Program FARA dołączył do czterech poprzednich,<br />
nieudanych prób wdrożenia do służby nowego śmigłowca<br />
szturmowo-zwiadowczego dla US Army. Najbardziej<br />
spektakularnym i najbardziej kosztownym był<br />
rozpoczęty w 1991 r. program budowy śmigłowca Boeing/<br />
Sikorsky RAH-66 Commanche, który miał zastąpić uzbrojone<br />
śmigłowce rozpoznawcze Bell OH-58 Kiowa Warrior.<br />
RAH-66 był szybkim, opancerzonym śmigłowcem o nowatorskiej<br />
konstrukcji, wykonanym w technologii utrudnionej<br />
wykrywalności (stealth). RAH-66 posiadał chowane podwozie<br />
oraz boczne komory kadłubowe na uzbrojenie powietrze-ziemia<br />
– rozwiązania, które „powróciły” w programie<br />
FARA. Zbudowano dwa prototypy śmigłowca RAH-66, któ-<br />
re testowano w latach 1996–2004. Armia planowała zakup<br />
łącznie 650 egzemplarzy. W 2002 r. okazało się, że program<br />
w znacznym stopniu przekroczył zakładany budżet, i pomi-<br />
Bell ARH-70 Arapaho (oparty na cywilnej konstrukcji Bell 407)<br />
został zwycięzcą w skasowanym w 2008 r. przez US Army programie<br />
Armed Reconnaissance Helicopter (ARH).<br />
18<br />
<strong>Lotnictwo</strong> <strong>Aviation</strong> <strong>International</strong> marzec <strong>2024</strong>