You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Na tropach postępu<br />
2<br />
Collaborative Combat Aircraft<br />
Wybór najlepszej opcji<br />
Józef M. Brzezina<br />
Dążenie do rozwijania w lotnictwie koncepcji „lojalnych skrzydłowych” systematycznie rozszerza<br />
się na nowe inicjatywy. Ale wciąż pozostaje bez odpowiedzi pytanie: iloma zdolnościami<br />
taki przyszły bezzałogowy bojowy statek powietrzny powinien dysponować? Dzisiejsze<br />
coraz bardziej zatłoczone i niebezpieczne środowisko operacyjne coraz bardziej komplikuje<br />
sposób wykonania zadania polegającego na wspólnym wykonaniu uderzenia na przeciwnika<br />
przez połączony zespół samolotów, złożony z kilku grup taktycznego przeznaczenia. Takie<br />
ataki grożą dużymi stratami samolotów i ludzi. Jeszcze do niedawna oczekiwano, że w przyszłości<br />
wiele samolotów załogowych zostanie całkowicie zastąpionych przez coraz bardziej<br />
zaawansowane bezzałogowe statki powietrzne stosowane w coraz większej ilości możliwych<br />
scenariuszy. Ale w ostatnich latach nastąpiło zdecydowane odejście od tej koncepcji.<br />
Program CCA to wielotorowa<br />
inicjatywa<br />
mająca na celu testowanie,<br />
rozwijanie<br />
i wdrażanie nowych<br />
koncepcji współpracy<br />
autonomicznych i połączonych<br />
zespołów<br />
załogowych i bezzałogowych<br />
statków<br />
powietrznych.<br />
Bezzałogowe bojowe statki powietrzne (BBSP) obecnie<br />
są postrzegane głównie jako uzupełnienie dla coraz<br />
bardziej kurczącej się floty coraz droższych w eksploatacji<br />
załogowych odrzutowych samolotów bojowych.<br />
Człowiek na pokładzie takiej maszyny z wielu względów jest<br />
uznawany za niezbędny element w zamkniętej pętli podejmowania<br />
decyzji o użyciu uzbrojenia. Takie myślenie ma<br />
również silne fundamenty z powodu niezwykle ważnych<br />
względów etycznych. Ograniczenia przepustowości łączy<br />
komunikacyjnych również weryfikują dotychczasowe bezzałogowe<br />
podejście do rozwoju sił powietrznych, a ludzkie<br />
oko i mózg nadal stanowią najcenniejszy z czujników, z niezrównaną<br />
kombinacją doboru najodpowiedniejszego obszaru<br />
działania i ostrości widzenia.<br />
Jednak należy zauważyć, że załogowe odrzutowe samoloty<br />
bojowe będą w coraz większym stopniu polegać na<br />
wsparciu bezzałogowych statków powietrznych. Tego typu<br />
siły wsparcia będą różniły się wielkością, kosztami, złożonością<br />
i możliwościami. Jednocześnie bezzałogowe aparaty<br />
latające w coraz większym stopniu będą zdolne do wykonywania<br />
skoordynowanych ataków w rojach oraz w pełni samodzielnych<br />
działań autonomicznych. Z tego powodu systemy<br />
BBSP podlegają coraz częściej różnym ograniczeniom<br />
i obecnie przyjmuje się, że najmniejsze i najtańsze mogą być<br />
traktowane jako w pełni zużywalne, a nawet jako jednorazowe,<br />
podczas gdy pozostałe będą mogły być wielokrotnie ponownie<br />
użyte. Jednocześnie wszystkie bezzałogowe aparaty<br />
latające są bardziej zużywalne od samolotów załogowych,<br />
szczególnie w przypadku zachodnich sił powietrznych,<br />
które są coraz bardziej nietolerancyjne wobec możliwości<br />
ewentualnych strat pilotów zasiadających w kokpitach najbardziej<br />
nowoczesnych samolotów bojowych.<br />
Najbardziej zaawansowane i najmniej zużywalne systemy<br />
BBSP, będą pełnić rolę „lojalnych skrzydłowych” –<br />
wykonując lot obok załogowego odrzutowego samolotu<br />
bojowego i zapewniając mu odpowiednie wsparcie w taki<br />
sam sposób, jak tradycyjnie wykorzystywana w lotnictwie<br />
maszyna skrzydłowego. Jednak z nowym ubezpieczeniem<br />
38<br />
<strong>Lotnictwo</strong> <strong>Aviation</strong> <strong>International</strong> marzec <strong>2024</strong>
Change language