P o czet dziek anó w - Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku

Mieto Olszewski Laudacja na pożegnanie profesora Andrzeja Dyakowskiego.
dziewczyn była trzycyfrowa. Główny świadek tych sukcesów, Piekorzewski od lat nie żyje.
Musimy więc zaufać pamięci Jubilata.
Zaufać bardzo proszę, ale jak się pogodzić z własnym dramatem upływającego czasu, ze
świadomością, że życia już nie starczy by zbliżyć się do tego osiągnięcia, co dla A. D. było
tylko introdukcją przecież.
A. D. odbył jeszcze marynarkę wojenną, rok politechnicznej architektury i już go poznałem,
poznaliśmy go osobiście.
*
Zawdzięczam mu niesłychanie wiele. Wpływ Andrzeja na moje życie był przeogromny.
Ożeniłem się z dziewczyną na widok której On się czerwienił i wierząc, że On wie, widzi
więcej – (wcale mi się nie podobała - żartuję oczywiście). Zamieniłem luksusową posadę
bibliotekarki z wyższym wykształceniem na asystenturę, gdyż to Andrzej oznajmił mi
o konkursie w PWSSP, w którym też brał udział. – Zawstydzony wszakże, bo wiedział, że
znam jego opinię przez lata głoszoną, że asystentami zostają mendy.
To wydawałoby się zapomniane w zoologicznym sensie stworzenie przywołał mój przyjaciel
w dyskretnej rozmowie, donosząc mi, że gdy poczuł nieoczekiwane, od lat zapomniane
swędzenie w kroku rozmarzył się, że czyżby mendy – i już po godzinie przypadkowo
spotkany kolega lekarz wyjaśnił, że tak się objawia cukrzyca…
*
Asystenturę zaczęliśmy jednocześnie (36 lat temu). Chwilę potem ocalił mi no nie głowę, ale
przynajmniej jej część – prof. Jacek Żuławski, mój pryncypał, źle znosił i coraz silniejsze
dawał sygnały, że irytuje go moja na onczas nowatorska fryzura - włosy hippisa. Szło
w fatalną dla mnie stronę (Samsonowej kastracji). Jacek był taternikiem, zaczadzonym
Podhalem (to dla młodzieży) – To mediacja Andrzejaszka - „Panie Profesorze, by się Pan
wstydził… A Sabała?… A Janosik?… – zakończyła kwestię fryzjerską raz na zawsze.
*
To nie jest tak, że przyjaźń to same kwiaty, perfumy i landrynki. Przyjaźń, ta męska to czasem
bójka, atawizm i esencja emocji. W latach środkowego Gomułki filmowy kult Garry
Coopera dawał stadnym, alkoholowym przecież naszym zabawom, Gombrowiczowską,
parodystyczną aurę. W takim to zabawowym klimacie, ale zupełnie serio, odbyliśmy
zainspirowani przez grono przyjaciół, bójkę.
Jak szeroko jest skrojone znaczenie tego słowa doświadczyłem na Podhalu. Gdzie w knajpie
piłem z wiekowym góralem, który jak twierdził, brał udział w bójce pod Verdun. Na miłość
Karol Dickens zaczynając Davida Copperfielda napisał – urodziłem się w czepku.
Znajomość moja tej kwestii dała mi w ciężkich czasach bierutowskich zwycięstwo
w konkursie literackim (czy może czytelniczym) - a byłem w ten czas prymusem szkoły
podstawowej w prowincjonalnym miasteczku, co wzbudziło podziw jurorów, całkiem
słuszny zresztą.
Dzisiejszy bohater urodził się siedemdziesiąt lat temu w rodzinie ziemiańskiej, nie na ziemi
jednak i nie w czepku, lecz na ławce – w parku – no ściślej na plantach, bo w Krakowie
park nazywa się planty.
Wróżbici, chiromanci i inni futurolodzy oraz cyganki za oczywiste uznają, że w tych okolicznościach
– bóle porodowe dopadły madame Dyakowską podczas spaceru – stąd ławka
– że tak zrodzone dziecię, zostanie in spe bezdomnym kloszardem, menelem, boomem.
Stwórca a i badacz szczegółów zauważyłby wszakże, że ławka była nieopodal Collegium
Majus, czyli Uniwersytetu, co znaczyłoby całkiem odmienne prognozy dotyczące przyszłości
dzisiejszego bohatera. Człowiek zrodzony, no nie na kamieniu (wtedy wiadomo że
geniusz), lecz na ławce vis a vis Jagiellonki mógł być w przyszłości tylko profesorem.
*
Sielskie dzieciństwo w II Rzeczypospolitej wkrótce zmieniło się w szkołę przeżcia.
Wirtuozerska umiejętność jazdy na rowerku trójkołowym być może to życie ocaliła, gdy
zręcznie lawirował po Krakowskiej szosie wśród lejów po bombach podczas wysiedlenia.
Gdy sytuacja się z grubsza ustabilizowała, jeśli jest to słowo właściwie użyte dla określenia
czasu okupacji w Generalnej Guberni – nasz bohater na pierwszym świadectwie miał
same Sehr gut – czyżby pierwszy ślad Collegium Majus. (?)
*
Powojenny czas dzieciństwa i trudny okres dorastania spędził dzisiejszy emeryt na Podhalu,
co było kolejnym wyzwaniem, bo nikt mi nie wmówi i nie przekona, że życie wśród górali
jest bezpieczne. Klimatycznie zdrowe, ale bezpieczne na pewno nie.
Dlatego nie dziwi mnie, że budując w latach pięćdziesiątych schronisko na Turbaczu jako
nastolatek nabawił się zapalenia wątroby na tle alkoholowym.
A potem – tu wchodzimy już w strefę nieskrywanej mojej osobistej zazdrości.
Babka włoszka genetycznie wyposażyła Andrzeja w olśniewającą urodę śrudziemnomorską
– czyli brunet lokowany z uśmiechem Marino Mariniego – to musiało w kraju nad Wisłą
mieć swoje poważne konsekwencje i reperkusje.
Po pierwszym roku krakowskiej ASP ilość zbałamuconych (proszę docenić ten eufemizm)
68
69