P o czet dziek anó w - Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku

E L Ż B I E T A K A L
pracownia ceramiki: ad. Hanna Żuławska
Na Wydziale Architektury Wnętrz jedną z czterech pracowni
specjalizacyjnych – pracownię tkactwa – prowadzi zast. prof. Józefa
Wnukowa; oprócz nich powstają trzy pracownie malarstwa
i kompozycji, obowiązujące wg lat studiów: dla II r. prowadzi
wykł. Kazimierz Śramkiewicz, dla III r. – ad. Krystyna Łada-Studnicka
i prof. Jan Wodyński.
Liczny udział studentów PWSSP, zwłaszcza malarstwa, w ogólnopolskiej wystawie
„Młodzież walczy o pokój” w Warszawie1, I nagroda – J. Łakomiak,
•
•
malarstwo i grafikę, przydawali co najwyżej wyrazistości zdecydowanej,
odwołującej się do znakomitej tradycji europejskiego
postimpresjonizmu grupie sopockiej.
III nagrody – P. Frołow, A. Szymaniuk, za rzeźbę – F. Duszeńko (X 1950).
Udział i nagrody w ogólnopolskiej wystawie „Plastycy w walce o pokój”,
II nagroda – K. Śramkiewicz, III – J. Studnicki, wyróżnienia – S. Teisseyre
i J. Wodyński, A. Smolana – III nagroda w dz. rzeźby (XI 1950).
V Wystawa Malarstwa, Grafiki i Rzeźby Okręgu Gdańskiego ZPAP w świetlicy
Dworca Głównego w Gdańsku (XI 1950).
Wystawa Okręgu Gdyńskiego ZPAP w siedzibie TPPR w Gdyni (XII 1950).
Początek działalności Centralnego Biura Wystaw Artystycznych w Sopocie
(CBWA, późn. BWA, nast. Państwowa Galeria Sztuki) (I 1951).
Wystawa karykatury rumuńskiej w Sopocie (III 1951).
Wystawa 1-majowa plastyków Okręgu Gdańskiego ZPAP w Sopocie.
IV Festiwal Plastyki w Sopocie, m. in.: wystawa grafiki i rzeźby K. Kollwitz,
VI Wystawa Malarstwa, Rzeźby i Grafiki Okręgu Gdańskiego ZPAP
(VII-IX 1951).
To właśnie ta grupa, zarówno instytucjonalnie, jak i decydując
o priorytetach artystycznych, zdominowała i przejęła częściowo
imponderabilia powstającego równolegle ośrodka na Politechnice
Gdańskiej, skupionego wokół kierowanej przez Władysława Lama
Katedry Rysunku i Malarstwa na Wydziale Architektury. Znani mu
jeszcze ze Lwowa pierwsi asystenci – Aleksander Kobzdej, Kazimierz
Śramkiewicz i Zdzisław Kałędkiewicz – na różnych etapach związali
się pracą artystyczną z PWSSP. Także i Lam, choć dożywotnio
oddany Politechnice, współpracował z uczelnią sopocką i jako
wykładowca teoretyk, i jako współorganizator wystaw, poczynając
od pierwszego „salonu” Okręgu ZPAP, zorganizowanego w maju
1946 roku w odremontowanym właśnie skrzydle Politechniki, po
głośne Festiwale Sztuk Plastycznych o rozbudowanej formule
wystawienniczej i określonym programie edukacyjnym, wreszcie
jako krytyk i publicysta, broniący współwyznawanej idei nadrzędności
i autonomii kwestii malarskich wobec pozaartystycznych
kontekstów.
Alkiewicz i M. Leszczyńska (praca wspólna), Z. Erszkowski, H. Główczeska,
F. Luterek, A. Pietrowiec, M. Przyłuska; w dz. tkactwa: A. Piotrowska (IV),
H. Cebertowicz (IV), M. Strzelecki (IV); ponadto W. Baranówna i A. Wójcik
(IV), Cz. Kosmacz (IV). Por.: Ogólnopolska wystawa „Młodzież walczy o
pokój”. Muzeum Narodowe w Warszawie, październik–listopad 1940
[katalog], wstęp W. Sokorski. Warszawa 1950.
1 PWSSP w Sopocie w dz. malarstwa reprezentowali: Z. Alkiewicz (IV
r. stud. ), M. Baryłko (IV), J. Borecka (III), B. Borowski (III), Z. Brodowicz
(III), L. Dobrogoyska (I), D. Groździecka (IV), P. Frołow (IV), P. Genzel
(I), S. Gorbatenko (I), E. Hoffman (II), E. Jagaciak (III), J. Kalinowski (I),
B. Kierzkowski (IV), J. Kosińska (II), J. Kostkowski (II), C. Kozera (III), A.
Kwiatkowski (I), J. Łakomiak (IV), J. Łapiński (III), B. Massalska (IV), M.
Miscewy (II), W. Niedzielski (I),, L. Orynans (III), K. Ostrowski (IV), R.
Pietkiewicz (IV), Z. Polasińska (IV), W. Popielarczyk (II), J. Radkowski (III), U.
Ruhnke (IV), B. Solska (IV), R. Szewczyk (III), Z. Szymczak (IV), A. Szymaniuk
(IV), A. Trendel (IV), R. Usarewicz (IV), J. Zabłocki (III), R. Zaborowski (II), L.
Zaczynkiewicz (I), M. Żwinis (I); w dz. grafiki J. Gostkowski; w dz. witrażu,
plakatu i fotografiki uczelnia nie miała przedstawicieli; w dz. ceramiki: M.
Istotną rolę w sposobie myślenia o sztuce gdańskiej z perspektywy
malarstwa odegrały pamięć i mit, zarówno założycieli Szkoły – pionierów
budujących od niczego nie tylko jej program, ale prestiż
i znaczenie środowiska – jak i innych osobowości z nią związanych.
Legenda dokooptowanego jeszcze w latach czterdziestych do
profesorskiego gremium Artura Nachta-Samborskiego, do którego
wychowanków należy m. in. Władysław Jackiewicz, dynamiczna
przedsiębiorczość rektora Stanisława Teisseyre’a, bezpośredniość
i jowialność Juliusza Studnickiego idąca w parze z mistrzostwem
i inwencją artystyczną, powściągliwa wielkość Jana Cybisa epizodycznie
dzielona między Gdańsk i Warszawę w drugiej połowie
lat pięćdziesiątych oraz światowość Piotra Potworowskiego, który
kostniejącemu koloryzmowi wskazał drogę do nowoczesności,
utrwalane były w pokoleniowej świadomości pismem i słowem,
Grupa pierwszych profesorów sopockiej uczelni w gdyńskim porcie
od lewej: Juliusz Studnicki, Krystyna Łada-Studnicka, w głębi: Adam Smolana, Marian Wnuk, Eugenia Różańska, Artur Nacht-Samborski, Jacek Żuławski, Hanna Żuławska, Aleksander Kobzdej, 1949 r.