Download the publication - Tropenbos International

Samenvatting
struikvormige soorten, 78% van de lianen en 70% van de kruidensoorten zijn
vastgesteld in de struiklaag. Bovendien dragen struiken voor 38% bij aan de 114
strikt en nauw endemische soorten die in het gebied zijn vastgesteld, kruiden 29%,
bomen slechts 20% en lianen 11%. Deze resultaten tonen aan dat de diversiteit van
de bomen niet altijd een afspiegeling is van de totale diversiteit van het bos in het
Campo-Ma’an gebied, en daarom is de diversiteit van de bomen vermoedelijk geen
goede indicator voor de diversiteit van de soorten struiken en kruiden. Bovendien
doet dit vermoeden dat biodiversiteitonderzoek, dat alleen is gebaseerd op grote en
middelgrote boomsoorten (DBH ≥ 10 cm) geen geschikte methode is voor het
vaststellen van botanische diversiteit. Andere groeivormen zoals struiken, lianen en
kruiden blijven op die manier ondervertegenwoordigd. De conclusie is dat een
inventarisatie methode, gebaseerd op kleine proefvlakken van 0,1 ha, waarin alle
vaatplanten met een DBH ≥ 1 cm worden geregistreerd, voor het vaststellen van
biodiversiteit meer geschikt is dan bepalingen die slechts zijn gebaseerd op grote en
middelgrote bomen.
Indicatorsoorten worden gewoonlijk gedefinieerd als soorten, waarvan de status en
de ecologie informatie verschaffen over de toestand van het ecosysteem, en die de
kwaliteit van - en veranderingen in - de milieuomstandigheden weergeven. In de
tropen wordt een aantal van deze soorten gebruikt voor het opsporen van de plaats
en de uitgestrektheid van regenbos refugia uit hoofde van hun beperkte
verspreidings- en kolonisatiemogelijkheden. In hoofdstuk 4 zijn de
verspreidingspatronen van 178 gevoelige bio-indicatorsoorten bestudeerd, zoals
strikte en nauwe endemen, alsook van andere soorten waarvan bekend is dat het
langzame verspreiders zijn. Het doel hiervan was vast te stellen of het hele Campo-
Ma’an regenbos deel uitmaakte van een verondersteld laat Pleistoceen regenbos
refugium of niet. De gevonden distributie patronen ondersteunen de zienswijze van
veel auteurs die stellen dat tijdens de ijstijden bossen beperkt waren tot de bovenste
hellingen en toppen van heuvels en tot grotere hoogten in het algemeen, en daarnaast
voorkwamen langs rivieren waar voldoende vocht aanwezig was voor hun
overleving. Onze bevindingen doen daarom veronderstellen dat het Campo-Ma’an
gebied deel uitmaakt van een reeks van gepostuleerde Centraal Afrikaanse regenbos
refugia zoals voorgesteld door eerdere auteurs.
Het concept van “hotspots”, gebieden met een grote diversiteit aan soorten
waaronder ongewoon veel endemen, heeft de aandacht van natuurbeschermers
getrokken om het te hanteren als instrument bij het stellen van prioriteiten voor
behoud en bescherming. In het algemeen worden patronen van soortenrijkdom en
endemisme gebruikt voor het vaststellen van deze “hotspots”. In hoofdstuk 5 zijn
bosinventarisatiegegevens en taxonomische collecties gebruikt bij het zoeken naar
patronen die tot stand komen door het samenvallen van de verspreidingen van strikte
en nauwe endemen. De trends die bij de vastgestelde endemische en zeldzame
soorten hierbij naar voren komen zijn geanalyseerd met gebruikmaking van nieuwe
kwantitatieve technieken voor milieubehoud zoals de Genetic Heat Index (GHI) en
de Pioneer Index (PI) en met geostatistische technieken die behulpzaam kunnen zijn
bij het vaststellen van gebieden die in aanleg een hoge prioriteit voor bescherming
genieten. De resultaten laten zien dat het Campo-Ma’an gebied wordt
gekarakteriseerd door een rijke en diverse flora die 114 endemische plantensoorten
telt. Hiervan zijn 29 soorten strikt beperkt tot het gebied zelf, 29 andere soorten zijn
203