ชื่อบทความ การใช้ประโยชน์จากออนโทโลยีในงานบ

หน้าที่ 8
ไปประเมินในระดับบริบท และแอพ พลิเคชั่น (application) ซึ่งการประเมินจะพิจารณาจากผลกระทบที่เกิด
กับโปรแกรมประยุกต์ เมื่อผู้ใช้บริการด าเนินการสืบค้นข้อมูลบนออนโทโลยีด้วยแอพพลิเคชั่นดังกล่าว
5) ประเมินในระดับประโยค (Syntactic) การประเมินในระดับน้ าด้รับความสนใจจากออนโทโลยี
เป็นจ านวนมาก (ontologies) โดยเฉพาะออนโทโลยีที่ได้พัฒนาโครงสร้างขึ้นด้วยตนเอง (constructed
manually) โดยปกติออนโทโลยีถูกอธิบายด้วยภาษาที่เป็นทางการ และให้ประโยคที่ตรงกับหลักไวยากรณ์
พื้นฐานของภาษาเหล่านั้น เกณฑ์ที่ใช้ประเมิน อาทิ การน าเสนอเอกสารด้วยภาษาธรรมชาติ การหลีกเลี่ยง
การซ้ าซ้อนกัน (loops) ระหว่างค านิยาม เป็นต้น
6) ประเมินในระดับโครงสร้าง สถาปัตยกรรม และการออกแบบ (Structure Architecture and
Design) เนื่องจากการพัฒนาออนโทโลยีต้องท าให้เป็นไปตามข้อก าหนดเชิงโครงสร้าง สถาปัตยกรรม และ
มาตรฐานในการออกแบบที่มีไว้ล่วงหน้าอยู่แล้ว การประเมินในระดับนี้จะท า ให้ได้ ออนโทโลยี ที่มีความ
เหมาะสม และสามารถรองรับการปรับปรุงในอนาคตอย่างยั่งยืน
ตารางที่ 1 แนวทางในการประเมินออนโทโลยี (An overview of approach to ontology evaluation)
ระดับของการประเมิน
(Level of evaluation)
โดยมาตรฐานที่ดี
(Golden standard)
แนวทางที่ใช้ในการประเมิน (Approach of evaluation)
โดยแอพพลิเคชั่น
(Application-based)
โดยข้อมูล
(Data-driven)
โดยมนุษย์
(Humans)
ลักษณะของค า (Lexical) ค าศัพท์
(vocabulary) ระดับข้อมูล (data layer)
√ √ √ √
โครงสร้างแบบล าดับชั้น (Hierarchy)
โครงสร้างแบบอนุกรมวิธาน (taxonomy)
√ √ √ √
ความสัมพันธ์เชิงความหมายอื่นๆ
(Other semantic relations)
√ √ √ √
บริบท (Context) หรือ
แอพพลิเคชั่น (application)
√
√
รูปแบบประโยค (Syntactic) √ √
โครงสร้าง (Structure) สถาปัตยกรรม
(architecture) และการออกแบบ (design)
√
* ปรับปรุงมาจาก Brank, J., Grobelnik, M. and Mladenic, D. (2005)
นอกจากนี้ Brank, Grobelnik และ Mladenic (2005) ได้แบ่งแนวคิดในการประเมินออนโทโลยี
ออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่
(1) การประเมินผลด้วยการเปรียบเทียบมาตรฐานออนโทโลยีที่ดี (golden standard) กับออนโทโลยี
ที่พัฒนาขึ้น กล่าวคือ การประเมินจะท าการเปรียบเทียบการให้ความหมายของรูปแบบไวยากรณ์ (syntax)