รายงานประจำปี 2554 - คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

9
1.1 ประวัติ และโครงสรางหนวยงาน
จากคณะอักษรศาสตร์และวิทยาศาสตร์มาเป็ นคณะอักษรศาสตร์
เมื่อวันจันทร์ที่ 3 มกราคม พ.ศ. 2458 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู ่หัวได้เสด็จพระราช
ดําเนินมาทรงวางศิลาฤกษ์ตึกบัญชาการโรงเรียนข้าราชการพลเรือนของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า
เจ้าอยู ่หัว (ตึกอักษรศาสตร์ 1 เดิมหรืออาคารมหาจุฬาลงกรณ์ในปัจจุบัน) และในวันที่ 26 มีนาคม พ.ศ.2459
ได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมสถาปนาโรงเรียนข้าราชการพลเรือนของ
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู ่หัวขึ ้นเป็นมหาวิทยาลัยสังกัดในกระทรวงธรรมการและพระราชทาน
นามว่า จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อีก 1 ปีต่อมาในเดือนตุลาคม พ.ศ.2460 พระเจ้าน้องยาเธอกรมหมื่นชัยนาท
นเรนทร ซึ ่งเป็นอธิการบดีกรมมหาวิทยาลัยในกระทรวงธรรมการพระองค์แรกได้ทรงตั ้งคณะอักษรศาสตร์
และวิทยาศาสตร์ขึ ้นซึ ่งเป็นหนึ ่งในสี่คณะที่ได้มีการจัดตั ้งขึ ้น อีกสามคณะได้แก่ คณะวิศวกรรมศาสตร์ คณะ
แพทยศาสตร์ และคณะรัฐประศาสนศาสตร์ หม่อมเจ้าพูนศรีเกษม เกษมศรี ทรงเป็นคณบดีของคณะอักษร
ศาสตร์และวิทยาศาสตร์องค์แรก ระหว่าง พ.ศ. 2461-2468
เมื่อแรกก่อตั ้ง คณะอักษรศาสตร์และวิทยาศาสตร์มุ่งสอนวิชาเตรียมแพทย์เป็นส่วนใหญ่ วิชาที่จัด
สอนมี เคมี ฟิสิกส์ ชีววิทยา ภาษาอังกฤษ ภาษาฝรั่งเศส และประวัติศาสตร์ ต่อมาในปี พ.ศ. 2471 จึงได้เปิด
สอนวิชาอักษรศาสตร์ หลักสูตรสามปี ผู้สําเร็จการศึกษาตามหลักสูตรนี ้จะได้รับประกาศนียบัตรครูมัธยม
อักษรศาสตร์ (ป.ม.) ในสองปีแรกวิชาที่สอนเป็นวิชาอักษรศาสตร์โดยเฉพาะ มีวิชาภาษาไทยภาษาบาลี
ภาษาอังกฤษ ภาษาฝรั่งเศส ประวัติศาสตร์ ภูมิศาสตร์ ธรรมวิภาค และคณิตศาสตร์ ในภายหลังได้เพิ่ม
ภาษาเยอรมันขึ ้นอีกวิชาหนึ ่ง หลังจากนั ้นจึงเรียนวิชาครูอีกหนึ ่งปี ในปี พ.ศ. 2473 มีผู้สําเร็จการศึกษาใน
หลักสูตรประกาศนียบัตรครูมัธยมอักษรศาสตร์ (ป.ม.) รุ่นแรก 16 คน ในปี พ.ศ.2473นี ้ได้เปิดสอนวิชา
วิทยาศาสตร์ หลักสูตรสามปี โดยจัดสอนวิชาวิทยาศาสตร์ในสองปีแรกและวิชาครูในปีที่ 3 ทํานองเดียวกัน
กับวิชาอักษรศาสตร์ ผู้สําเร็จการศึกษาตามหลักสูตรนี ้จะได้รับประกาศนียบัตรครูมัธยมเช่นกัน
ต่อมาในปี พ.ศ.2476 ได้มีพระราชกฤษฎีกาแยกคณะอักษรศาสตร์และวิทยาศาสตร์ออกจากกันเป็น
สองคณะ คือ คณะอักษรศาสตร์และคณะวิทยาศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์แบ่งออกเป็นแผนกอักษรศาสตร์
และแผนกฝึกหัดครู แต่ในปีเดียวกันนั ้นเองคณะอักษรศาสตร์และคณะวิทยาศาสตร์ได้กลับยุบรวมเป็นคณะ
เดียวกันอีกและแบ่งงานออกเป็น9 แผนก คือ แผนกสารบรรณและหอสมุดของคณะ แผนกเคมีแผนกฟิสิกส์
แผนกชีววิทยา แผนกคณิตศาสตร์ แผนกภาษาไทยและโบราณตะวันออก แผนกภาษาปัจจุบัน แผนก
ภูมิศาสตร์และประวัติศาสตร์ และแผนกฝึกหัดครู
ในด้านการสอน มีการปรับปรุงหลักสูตรให้สอนถึงขั ้นปริญญาบัณฑิตใน พ.ศ. 2477 อักษรศาสตร
บัณฑิตรุ่นแรกที่สําเร็จการศึกษาเมื่อ พ.ศ.2478 มีจํานวน 33 คน
ต่อมาในปี พ.ศ. 2485 ได้เปิดสอนในขั ้นปริญญามหาบัณฑิตในแผนกวิชาภูมิศาสตร์และประวัติศาสตร์
มีผู้สําเร็จการศึกษาได้รับปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิตรุ่นแรกในปี พ.ศ. 2487 จํานวน 2 คน